Yumurtaları eyni səbətə yığmaq

Türk siyasətini içəridən izlədiyim 28 il ərzində nə ABŞ-dakı prezident seçkisinin iqtidar partiyası tərəfindən bu qədər həyəcanla izləndiyini gördüm nə də iqtidarı qeydsiz-şərtsiz dəstəkləyən medianın hansısa namizədi canını sipər etmək bahasına seçilməsini istədiyini. 2007-ci ilin payızına qədər “iqtidarı qeydsiz-şərtsiz dəstəkləyən media” məfhumunun olmadığını da yazmaq lazımdır.

Bu sətirlər qələmə alınanda  qəti nəticələr məlum olmadığı kimi, qətiləşəcəyi də şübhə altında idi. Çünki məhkəmə,məsələn,Georgia əyalətində səslərin yenidən sayılmasına hökm etmişdi.Ona görə qəti nəticəni həm gözləyərkən həm də gözləmədən “iqtidar və iqtidarı qeydsiz-şərtsiz dəstəkləyən media ABŞ-ın mövcud prezidentinin yenidən seçilməsini niyə bu qədər ürəkdən-candan istəyir?”- sualı üzərində baş yoraq.

ABŞ-ın mövcud prezidenti 2016-cı ildəki seçkiqabağı kampaniyasında verdiyi vədləri bir-bir yerinə yetirdikcə Türkiyənin iqtisadi vəziyyəti pisləşdi.Məsələn, dolların milli valyutalar qarşısında güclənməsini də nəzərdə tutan o siyasət Türkiyə iqtisadiyyatı üzərində öz mənfi təsirini 2018-ci ilin yazından daha ciddi şəkildə göstərməyə başladı.

Həmin ilin iyun ayında İzmirdə həbsdə saxlanılan keşiş Brunsonun azad edilməsi üçün Vaşinqtondan gələn çoxsaylı tələbə baxmayaraq,məhkəmə keşişi azad etməyincə mövcud prezidentin  tvitter mesajları yeni bir devalvasiya dalğaslnl da özüylə gətirib-gəlmiş, o devalvasiya Türkiyə üçün astronomik sayıla biləcək səviyyəyə çıxmışdı.

27 ayda 120% zəifləyən Türk lirəsinin dəyərdən düşməsinin qabağını almaq, hələ ki,mümkün olmayıb və olacağına ümid də görünmür.

Unutmayaq ki,keşiş Brunsonun azad edilməsi üçün başlayan təzyiqlər prosesinə ABŞ-ın mövcud prezidentinin “iqtisadiyyatınızı məhv edərəm” tvitter mesajıyla start verilmişdi.

Hava hücumundan müdafiə sistemini gücləndərimək məqsədiylə Türkiyənin Rusiyadan aldığı S-400 raketləri iki ölkə arasındakı gərginliyin başqa bir mənbəyini təşkil etmiş və iş 1952-ci ildən bəri NATO-da müttəfiq olan iki ölkə arasındakı münasibətlərdə Türkiyənin CATSAA sanksiyalar siyahısına daxil edilməsinə və F-35 proqramlarından çıxarılmasına qədər varmışdı.

S-400 raketlərinin 2 həftə əvvəl Sinopda sınaqdan keçirilməsinə BŞ-ların yenə və yenidən göstərdiyi kəskin reaksiya iqtidarı qeydsiz-şərtsiz dəstəkləyən medianın çox istəməsindən asılı olmayaraq,mövcud prezident qalsa da davam edəcək getsə də.

Mövcud prezident dövründə Türkiyə üçün atılan neqativ addımlardan biri də Suriyanın şimal-şərq bölgələrində terror təşkilatına verilən açıq dəstək çərçivəsində bölgəyə 4 min yük maşını silah göndərilməsi olmuşdur.

Ankaranın bütün xəbərdarlıqlarına baxmayaraq,mövcud prezident dövründə bu siyasətdən nəinki  geri addım atılmış,əksinə-bu siyasət daha da intensivləşmişdir. Elə isə 3 noyabr seçkisi ərəfəsində və hal-hazırkı səs sayımı dönəmində qeydsiz-şərtsiz iqtidarın əmrində olan media hal-hazırkı prezident üçün bədənini niyə sipər edib? Bunun səbəbi şəxsi münasibətlər ola bilərmi? Elədirsə,mövcud prezident vəzifəsini ikinci dönəmdə davam etdirə bilməsə,nə olacaq? Yeni gələn prezidentlə əməkdaşlıq edilməyəcəkmi? İqtidarın əmrindəki media ABŞ-ın yeni prezidentinə salvolar yağdıraraq nəfəs almasına da fürsət tanımayacaqmı? Yeni prezidentlə necə əməkdaşlıq edilməyəcək:Türkiyə özünün bazar iqtisadiyyatı sistemindən vaz keçəcəkmi? Yoxsa NATO sistemini tərk edib hərb sənayesini 180 dərəcə əks rels üzərinə keçirəcək? Yeni prezident Türkiyənin dövlət başçısını ölkəsinə dəvət etsə,,rədd cavabı alacaq  yoxsa Türkiyəyə gəlmək istəsə,ona başqa qapı göstəriləcək? Əyalətlərdən gələn nəticələrdə 01%-lik fərqləri “ABŞ dağılır”- kimi idrak edənlərə bunun “daha dərin və funksional demokratiya” olduğunu necə izah edəsən?

Onlara necə izah edəsən ki, iki partiyalı sistemlərdə iqtidarla müxalifət arasındakı reytinq fərqinin 5%-ə çıxması dövlətin varlığı üçün təhlükədir, 0.1%-lik fərqlər yox. Seçkinin nəticəsinə görə Türkiyə öz iqtisadi-hərbi sistemini dəyişdirməyəcəyi kimi Ankara nə Vaşinqtondan nə də Brüsseldən vaz keçəcək.Seçilməsi halında Erdoğan Joe Biden ilə də yaxın münasibət yaratmağa çalışacaq.

Və əmin olun ki,o media da o şərhçilər də bu dəfə Bidenı göylərə çıxaracaq.