Zelenski bildirib ki, Ukrayna qoşunları Rusiyanın Suca şəhərinə tam nəzarətə götürüb

AP:  KİYEV, Ukrayna (AP) — Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski cümə axşamı bildirib ki, ölkəsinin qoşunları bir həftədən artıqdır transsərhəd təcavüzə başlayandan bəri Ukrayna qüvvələrinin nəzarəti altına düşən Rusiyanın ən böyük şəhəri Sucada nəzarəti tam ələ keçirib.

Müharibədən əvvəl Sucanın əhalisi cəmi 5000 nəfər olsa da, bu, Rusiyanın Kursk vilayətinin sərhəd bölgəsinin inzibati mərkəzidir və 6 avqustda təcavüz başlayandan bəri Ukraynanın ələ keçirdiyi digər şəhər və ya qəsəbələrdən daha böyükdür.

Zelenski bildirib ki, Ukrayna Sucada hərbi komandanlıq yaradır və bu, Ukraynanın Kursk vilayətində uzun müddət qalmağı planlaşdırdığını göstərir və ya sadəcə olaraq Moskvaya bunu etmək niyyətində ola biləcəyinə işarə edir.

O, bu nümayəndəliyin hansı funksiyaları yerinə yetirəcəyini açıqlamayıb, baxmayaraq ki, bu həftənin əvvəlində o, Ukraynanın Suca sakinlərinə humanitar yardım paylayacağını bildirib.

Rusiya Zelenskinin bəyanatlarına reaksiya verməyib, lakin onun müdafiə nazirliyi cümə axşamı günü bir müddət əvvəl rus qoşunları Ukraynanın bir neçə digər yaşayış məntəqəsini ələ keçirmək cəhdlərinin qarşısını alıb.

Ukrayna qoşunlarının qəfil müdaxiləsi müharibənin gedişatını dəyişdi və Kursk vilayətində xaosa səbəb oldu, bu, Rusiya hakimiyyətinin məlumatına görə, 120 mindən çox dinc sakinin təxliyəsinə, Kiyevin məlumatına görə isə ən azı 100 rus hərbçisinin əsir götürülməsinə səbəb oldu.

Zelenski işğalın səbəblərindən birinin Ukraynanın qonşu regionlarını qorumaq olduğunu bildirib. “Rusiyanın sərhəd bölgələrindəki hərbi varlığı nə qədər çox məhv edilsə, dövlətimiz üçün sülh və real təhlükəsizlik bir o qədər yaxın olacaq. Rusiya dövləti etdiklərinə görə cavab verməlidir”, deyə o, çərşənbə axşamı bildirib.

Rusiya müharibə dövründə öz ərazisinə basqınlarla üzləşmişdi, lakin Kursk əməliyyatı miqyası, sürəti, döyüşlərdə möhkəmlənmiş Ukrayna briqadalarının iştirakı və onların Rusiya ərazisində qalma müddəti ilə seçilirdi.

Qərb hərbi analitiklərinin fikrincə, əməliyyatda 10 minə qədər Ukrayna hərbçisi iştirak edir.

Bu təcavüz həm də həm də İkinci Dünya Müharibəsi zamanı faşist Almaniyası dövründən bəri ilk dəfə xarici qoşunların Rusiya ərazisinə daxil olması və nəzarəti saxlamasıdır.

Rus hərbi blogerləri Kursk vilayətinə göndərilən rus ehtiyatlarının Ukrayna qoşunlarının irəliləyişini ləngitdiyini bildirsələr də, təcavüzün Moskvanı bu il yavaş-yavaş, lakin davamlı irəliləyişlər əldə etdiyi şərqi Ukraynadakı ön mövqelərdən qoşunlarını Kurska köçürməyə məcbur edə biləcəyi ilə bağlı suallar qalır.

Cümə axşamı Kiyev Kurskda uğurlarını elan edərkən, Ukraynanın şərqində, müharibədən əvvəl təxminən 60 min əhalisi olan Pokrovsk şəhərinin rəsmiləri şəhər kənarından təxminən 10 kilometr (6 mil) aralıda rus qoşunlarının sürətlə yaxınlaşması ilə əlaqədar mülki əhaliyə təxliyyə ilə bağlı xəbərdarlıq edib.

Rusiya qoşunları həftələrdir Ukrayna müdafiəsini yarmağa çalışdıqları Pokrovski ələ keçirsələr, Ukraynanın bütün Donetsk vilayətini ələ keçirmək məqsədinə doğru irəliləyəcəklər.

Ağ Evin milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə nümayəndəsi Con Kirbi cümə axşamı bildirib ki, Rusiya piyada bölmələri də daxil olmaqla bəzi qoşunlarını Ukraynadan çıxarıb və onları Kurska aparır, lakin ABŞ nə qədər əsgərin cəlb edildiyini bilmir.

Lakin ictimaiyyətə açıqlama vermək səlahiyyəti olmadığı üçün adının açıqlanmasını istəməyən ABŞ rəsmisi bildirib ki, belə görünür Rusiya Ukraynadan Kurska cəbhə xəttindən kifayət qədər zirehli tank batalyonu və ya digər növ hərbi texnika göndərməyib və Moskva Kiyev qüvvələrini dəf etmək üçün Kurska daha çox qoşun yeritməli olacaq.

Cümə axşamı günü Pentaqonun son işğal fonunda Ukraynaya hər hansı dəstəyi məhdudlaşdırmağı düşünüb-düşünmədiyini sualına cavab verən mətbuat katibi Sabrina Sinqx bildirib ki, bu, ABŞ-ın göndərdiklərinə təsir etmir, lakin “zamanla dəyişdiyimizi və fərqli imkanlar təqdim etdiyimizi gördünüz və biz bunu davam etdirmək hüququnu özümüzdə saxlayırıq”.

Rusiyalı hərbi bloggerlər Ukraynanın kiçik mexanikləşdirilmiş qruplarının Rusiyanın müdafiəsini təhqiq etməyə davam etdiyini bildiriblər.

Cümə axşamı “Associated Press” tərəfindən təhlil edilən peyk görüntüləri Ukraynanın pilotsuz uçuş aparatlarının Rusiya hava bazalarına hücumu nəticəsində ən azı iki anqarın və digər obyektlərin zədələndiyini göstərib.

Çərşənbə günü “Planet Labs PBC” tərəfindən çəkilmiş görüntülər Borisoqlebsk aviabazasındakı iki anqarın zədələndiyini göstərir.

Anqarların hansı məqsədlə xidmət etdiyi açıqlanmayıb. Bazadakı iki qırıcı təyyarənin də zədələndiyi güman edilir.

Savasleyka aviabazasında çərşənbə günü çəkilmiş şəkillər uçuş-enmə zolağının bilavasitə yaxınlığında bir yanıq izi göstərir, baxmayaraq ki, orada döyüş təyyarələrinə və ya digər təyyarələrə zərər dəydiyini görünmür.

Cümə axşamına olan məlumata görə, Ukrayna hərbçiləri Kursk vilayətində 80-dən çox şəhər və qəsəbəni ələ keçirdiklərini iddia edir.

Kursk vilayətinin qubernatoru vəzifəsini icra edən Aleksey Smirnov cümə axşamı günü Sucadan təxminən 45 kilometr (28 mil) şimal-qərbdə yerləşən Qluşkovo rayonunun sakinlərinin təxliyəsi barədə göstəriş verib.

Göstərişdən belə çıxır ki, Ukrayna qoşunları tədricən bu əraziyə doğru irəliləyirdi.

Təxliyyə edilənləri qəbul edən müəssisədə Tatyana Anikeeva Rusiya dövlət televiziyasına döyüşlərdən qaçarkən nələr yaşadığı barədə danışıb.

“Biz Sucadan qaçdıq. ...Biz kolların arasında gizlənirdik. Könüllülər gəzinti zamanı insanlara su, yemək və çörək paylayırdılar. Top atəşi fasiləsiz davam edirdi. Ev titrəyirdi".

Rusiya regional səviyyədə elan edilən gündən bir gün sonra Belqorod vilayətində federal fövqəladə vəziyyət elan edib.

Statusun dəyişməsi onun deməyə əsas verir ki, rəsmilər vəziyyətin pisləşdiyi və bölgəyə yardımın çatdırılmasını çətinləşdirdiyini hesab edir.

Ukraynanın baş zabiti general Aleksandr Sırski bu həftənin əvvəlində bildirib ki, Ukrayna qoşunları Kursk vilayətinin 1000 kvadrat kilometrini (təxminən 390 kvadrat mil) ələ keçiriblər, baxmayaraq ki, onun iddiası müstəqil ekspertlər təsdiq etmir.

Kursk vilayətində təmas xətləri hərəkətli olaraq qalır, bu da Rusiya qoşunlarının hətta kiçik nailiyyətlər əldə etməsi üçün aylar lazım olan Ukraynanın şərqindəki statik cəbhə xəttindən fərqli olaraq hər iki tərəfə asanlıqla manevr etməyə imkan verir.

Rusiya rəsmiləri Sırskinin ərazi iddialarını rədd edib.

Çərşənbə günü BMT-də jurnalistlərə açıqlama verən Rusiya səfirinin müavini Dmitri Polyanski işğalı “tamamilə əməliyyat” adlandırıb və bildirib ki, Ukraynanın Rusiyanı Ukraynanın şərqindən qoşunlarını çıxarmağa məcbur etmək məqsədi həyata keçməyəcək, çünki “bizim orada kifayət qədər qoşunumuz var”.

Sucada,Ukrayna boru kəmərləri ilə axan və Avropa idxalının təxminən 3%-ni təşkil edən Rusiya təbii qazı üçün ölçmə stansiyası yerləşir.

Qazın verilişində heç bir kəsinti əlaməti olmayıb.