Qalib Toğrul: "İstintaq təcridxanasının işçiləri qardaşıma hörmətlə yanaşırdılar"

Mayın 20-də Qubad İbadoğlunun ev dustaqlığının müddəti bitir

Aprelin 22-də Demokratiya və Rifah Partiyasının lideri, iqtisadçı Qubad İbadoğlu 23 iyul 2023-cü ildən bəri saxlanıldığı təcridxanada həbsdən azad edilib. Məhkəmənin qərarı ilə həbs qətimkan tədbiri ev dustaqlığına dəyişdirilib. Evə qayıdıb, mayın 5-də isə Sumqayıt polis əməkdaşları onun hərəkətlərini izləmək üçün ayağına elektron bilərzik taxıblar. İbadoğlu Azərbaycan Cinayət Məcəlləsinin 204.3.1 (mütəşəkkil qrup tərəfindən saxta pul və ya qiymətli kağızların istehsalı, alınması və ya satışı) və 167-3.1 (dini ekstremizmyönlü materialların hazırlanması, saxlanması və ya yayılması) maddələrilə ittiham olunur. Qərb ölkələrinin siyasətçiləri və alimləri, o cümlədən  ABŞ senatorları və konqresmenləri alimin azad edilməsi üçün çıxışlar ediblər.

Təqib səbəbi və mühakimə perspektivilə əlaqədar Qubad İbadoğlu özü Turan-ın suallarına cavab verə bilməyib.. Qardaşı Qalib Toğrulun sözlərinə görə, alimin ürək sisteminin rahatlığa ehtiyacı var, əks halda düzəlməz hala gələ bilər. Q. Toğrul Qubad İbadoğlu ilə bağlı sualları cavablandırıb.

* * *

- Qubad İbadoğlu Turan-ın suallarına niyə cavab vermədi?

-Q.İbadoğlu ev dustaqlığı rejiminə keçdikdən sonra biz onun səhhətinin müayinəsilə məşğul olduq. Həbsdən əvvəl 3 böyük problemi vardı: şəkərli diabet, şəkərin səviyyəsi stabil yüksək idi, ürək aorta anevrizması və onurğa ağrısı. London həkimlərinin diaqnozu ilə L4 fəqərəsində degenerativ dəyişiklikli sinir qıcıqlanması vardı. 9 aylıq həbs müddətində qanda şəkərin səviyyəsi bir gün belə enmədi, normadan 2-3 dəfə yüksək idi. Qlükohemoqlobin göstəricisi normadan bir yarım dəfə yüksəkdir. İstintaq təcridxanasında yeni xəstəliklər ortaya çıxdı: subxondral skleroz, protuziya və osteofit. Digər fəqərələrdə də problemlər ortaya çıxdı.

Ürəkdə damar genişlənməsi sonuncu, təhlükəli səviyyəyə 50-52 mm.-ə çatdı. Bu problem də digər xəstəliklər kimi, 9 aylıq təcrid müddətində bizdən gizlədilib və Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi üçün  hesabatlarda göstərilməyib. Ürək xəstəliyi bizi xüsusən narahat edir, çünki bu xəstəlik ağrı vermir və istənilən vaxt kəskinləşə və ölümcül həddə çata bilər.

Hazırda biz ancaq Qubadın sağlamlığı ilə məşğuluq. Həkimlər ona sakit vəziyyətdə olmağı, hər gün 7-8 km. yeriməyi və narahat olmamağı məsləhət görürlər. İşləmək olmaz. Ürək genişlənməsi geri dönə bilməz, geriləyə bilməz. Ancaq daha da ölümcül genişlənmə mümkündür.

- Q. İbadoğlu hansı şəraitdə saxlanılıb?

- Əvvəlcə onu digər 5 nəfərin olduğu kameraya yerləşdiriblər. Məhkumlar arasında oğrular və bıçaqlanmada ittiham olunanlar vardı. Vəkillərimiz kameradakı sıxlıqdan şikayət etdilər və iki müttəhimi oradan çıxardılar. Sonra Qubad korrupsiyada ittiham olunan biri və avtomobil qəzası nəticəsində insan ölümündə şübhəli bilinən gənclə birlikdə saxlanılıb. Bir otaqda 3 nəfər.

Kürdəxanı İstintaq Təcridxanasının işçiləri Qubada  hörmət edirdilər, onun elmi nailiyyətlərini bilirdilər. Ancaq siyasi məhbuslara da digər müttəhimlərə tətbiq olunan qadağalar tətbiq edilir. Başqa adamlarla təkcə əl sıxaraq yox, hətta sözlə salamlaşmaq da qadağan edilirdi. Ayrıca ayrılmış bir zabit Qubadın ziyarətçilərlə bütün görüşlərində iştirak edirdi.

Avqustun ortalarından  qardaşımı evdə hazırlanan pəhriz yeməkləri və təmiz su ilə təmin edirdik. Həftədə bir dəfə ona yemək aparırdıq. Kameradakı digər məhbuslara da evdən ərzaq bağlamaları gəlirdi.  Ona görə də Qubad istintaq təcridxanasından yeməyi ancaq ilk ayda alırdı, çünkü bayırdan yemək gətirmək qadağan edilmişdi. Həbsxana yeməyinin keyfiyyəti ev yeməkləri kimi ola bilməz. Məqsədimiz onu keyfiyyətli qidalandırmaq idi, təmiz havanın və gəzintinin olmamasını kompensasiya etmək üçün.

- Niyə Qubada elektron bilərziyi evə qayıtdıqdan 10 gün sonra taxdılar?

- Qubad azad edilməyib, barəsində qətimkan tədbiri dəyişdirilib. Müstəntiqlər deyirlər ki, ev dustaqlığı barədə məhkəmənin qərarına baxmayaraq, istintaq altında olanlara çox vaxt qandal taxmırlar. Elektron bilərziyi niyə iki həftədən sonra taxdıqlarını bilmirik.

Yəqin, əvvəlcə qandal taxmaq istəməyiblər, amma sonra ola bilsin ki, istintaq altında olan şəxsin hərəkətini məhdudlaşdırmaq üçün göstəriş olub. Hazırda Qubad bağda qalır və nadir hallarda oradan çıxır - gəzmək və mağazaya getmək üçün, həmçinin tibbi klinikalara getmək üçün.

- İstintaq necə gedir?

- Qubad azad edildikdən bir neçə gün əvvəl Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinin müstəntiqi Yusif Yusifov şifahi şəkildə bildirdi ki, istintaq başa çatmaq üzrədir və mayın beşinə qədər proseslər başa çatacaq. Görünür, prosedura görə, ittiham sənədləri təsdiq üçün prokurora təqdim olunur, sonra məhkəməyə göndərilir. Ancaq bizdə istintaqın başa çatması barədə yazılı sənəd yoxdur. Vəkillərlə birlikdə gözləyirik, bütün bunların nəylə bitəcəyini bilmirik. Qubad bir ay müddətinə ev dustaqlığına buraxılıb. Mayın 20-də müddət bitəcək, məhkəmə olmalıdır və məhkəmənin başlayacağı və ya istintaqın davam edəcəyi orada məlum olacaq. Bizim əlimizdə müstəntiqin hərəkətləri barədə məlumat verən istintaq qərarı yoxdur. İstintaqın başa çatdığını düşünməyə əsas yoxdur. Məqsədimiz Qubadın tam reabilitasiyasıdır.

- Qubadın işi üzrə şahidlər nə göstərdilər?

- Qardaşımın əleyhinə iki şahid və eyni zamanda müttəhimlər Anar Vəliyev və Türkiyədən gətirilən alim Fazil Qasımov ifadə verib. Hesab edirik ki, şahidlər faktiki təsdiqi olmayan yalan məlumatlar verirlər. İstintaq sənədlərində İbadoğlunun əleyhinə  başqa ifadələr yoxdur, əgər olsaydı, vəkillər bilərdilər.

- Bundan sonra Qubadın işi üzrə nə gözləmək olar? Eləcə də son aylarda həbs olunmuş digər müttəhimlərin işi üzrə?

- Qardaşım həbs olunanda hüquq-mühafizə orqanlarının hansısa şübhələri ola bilərdi. Hesab edirəm ki, istintaq zamanı bu şübhələr öz əsasını itirib, qardaşım günahsızdır. O, burada və xaricdə hər zaman dövlətin, Azərbaycan xalqının maraqlarını müdafiə edib. Bu əqidəsinə görə ona təzyiq göstərilib. Əminəm ki, həqiqət hamıya aydındır, ona görə də mayın 20-dən sonra İbadoğlu günahsız elan ediləcək və tamamən azad olacaq.

Digər müttəhimlərə gəlincə, deyə bilərəm ki, Toplum TV, Abzas Media jurnalistləri, Nazim Bəydəmirli, Anar Məmmədli və digərlərinin işləri bir-birilə və Qubad ilə əlaqəli deyil. Qardaşım dini ekstremizm və saxta pul hazırlamaqda ittiham olunur. İttihamlar tamamən uydurmadır. ABŞ Dövlət Departamentinin və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri, müxtəlif ölkələrin Xarici İşlər nazirlikləri və müstəqil analitiklər hər zaman belə ittihamlara kinayə ilə yanaşıblar, hörmətli universitetlərin professorunun saxta pul hazırlanmasında ittiham olunmasına inanmırlar.