Azərbaycanda ÜDM 3% azalıb, Dövlət Statistika Komitəsi isə 4,2% artımdan danışır

Dövlət Statistika Komitəsinin son məlumatlarına görə, Azərbaycan iqtisadiyyatı mübahisəli dövrünü yaşayır. Komitənin məlumatına görə, bu ilin ilk 5 ayında ÜDM 4,2% artaraq 48 026 milyon manat təşkil edib.

Lakin zahirdə bu uğurun arxasında gizli mürəkkəbliklər dayanır və bu rəqəmlərin doğruluğu ilə bağlı suallar doğurur.

Bu rəqəm iqtisadi vəziyyətin yaxşılaşdığını göstərə bilsə də, rəqəmlərə daha dərindən baxdıqda bunun əksini görmək olur.

Əvvəlki illə müqayisə fərqli mənzərə yaradır: 2023-cü ilin eyni dövründə ÜDM 49 580,8 milyon manat təşkil edib.

Bu uyğunsuzluq bildirilən artımdan daha çox ÜDM-in 3% azaldığını göstərir.

Ənənəvi olaraq Azərbaycan iqtisadiyyatının təməl daşı olan neft-qaz sektoru 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə artım göstərməyib, rəqəmləri açıqlamayaraq  Dövlət Statistika Komitəsi qeyd edir.

Bunun əksinə olaraq, qeyri-neft-qaz sektoru əhəmiyyətli dərəcədə genişlənərək 7,3% artıb.

Bu rəqəmlərə baxmayaraq, tədricən 2,5% azalma müşahidə olunan neft-qaz sektorunun həqiqi vəziyyəti ilə bağlı narahatlıqlar var.

ÜDM-in strukturunu təhlil edən məlumatlar göstərir ki, ÜDM istehsalının 39,7%-i sənayenin, 9,6%-i isə ticarət və nəqliyyat vasitələrinin payına düşür.

Nəqliyyat və anbar təsərrüfatının payı 7%, tikintinin payı 6%, kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılığın payı isə 3,8% təşkil edir.

Digər diqqətəlayiq sektorlara turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə (2,4%), informasiya və rabitə (1,8%) daxildir.

Əhəmiyyətli 20,1%-i müxtəlif digər sahələrin payına düşür, məhsullara və idxala xalis vergilər ÜDM-in 9,6%-ni təşkil edir.

Adambaşına düşən ÜDM 4713 manat təşkil edir.

Bu rəqəm iqtisadi vəziyyətin yaxşılaşdığını göstərə bilsə də, rəqəmlərə daha dərindən baxdıqda bunun əksini görmək olur.

Bu, Azərbaycanın ÜDM hesabatlarında ilk uyğunsuzluq deyil.

2024-cü ilin ilk dörd ayı üçün Dövlət Statistika Komitəsi 4,3% artım elan edib.

Lakin audit bu iddiaları təkzib edərək faktiki olaraq 4,5% azalma aşkar edib. Bu cür uyğunsuzluqlar təqim edilən məlumatların etibarlılığını şübhə altına alır və daha şəffaf və dəqiq iqtisadi hesabata ehtiyacı vurğulayır.

2023-cü ilin yanvar-may aylarında Ümumi Daxili Məhsul istehsalı
2024-cü ilin yanvar-may aylarında Ümumi Daxili Məhsul istehsalı