Dondurma bazarına soyuq ağılla yanaşma

İsti yay arxada qalıb və dondurma bazarını soyuq ağılla analiz etmək olar. Bu bazardakı prosesləri dondurmaya sevgi ilə izah etmək olmaz.

Azərbaycanda dondurma mövsümü 100 gün çəkir. Mütəxəssislərə görə, yayda dondurma sexləri bu məhsula tələbatı ödəmək üçün tam gücü ilə işləyir.

Amma qəribədir ki, 30 minə qədər mobil soyuducunu dolduran mal şirkətlərin maliyyə hesabatlarında açıqlanmır. Dövlətstatkoma görə, ölkədə bir ildə 500 ton dondurma istehsal olunur. Dondurma bazarında mənzərə 10 ildir dəyişmir. Ona istehsalçılar özləri də inanmır. «İldə 500 ton dondurma? Yalandır!», - deyə “AER” şirkətinin rəhbəri Elşən Şərifov Turan-a bildirib. Amma aparıcı istehsalçıların beşliyinə daxil olan şirkətin rəhbəri öz istehsal həcmlərini açıqlamayıb.

Rəsmi statistikanın ziddiyyətini Naxçıvan MR Statistika İdarəsinin məlumatı da göstərir. Ötən il MR-da 138,7 ton dondurma istehsal edilib. Bu, 2012-ci ildəkindən 5,2% çoxdur. Beləliklə, belə çıxır ki, muxtariyyatda ölkə dondurmasının 27%-i istehsal edilib. Bu isə mütəxəssislərlə yanaşı, bazar iştirakçılarında da şübhə yaradır.

Ekspertlərə görə, yayda bir gündə 100-120 ton dondurma istehsal edilir. Dondurma sentyabra kimi şadlıq evlərində də verilir. Bu seqmentdə gündə 5 ton dondurma istehlak edilir. Bazar əsasən “SƏBA”, “Camal ltd.” və “AER” arasında bölünüb. Onlar tələbatın yarıya qədərini (60 ton) təmin edir. Daha 10 müəssisə var ki, gündə 7-10 ton məhsul satır. Nəhənglərlə rəqabət apara bilməyən sexlər istehlakçılara gündə bir neçə ton mal təklif edir. Ekspertlərin fikrincə, bazarın illik həcmi 10 minlərlə tondur. Bu məhsulun uçota alınmayan dövriyyəsi 40 mln manata yaxındır.  

Bazar rentabelli olduğu üçün 2015-ci ildə daha bir iştirakçı peyda olacaq - “Zəhmət- Ruzi” MMC (əmtəə nişanı - SAB).

Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, 2013-cü ildə dondurma idxalı 43,3 ton artıb. Pul ifadəsində idxal 600 min dollar azalaraq $1 127,5 min təşkil edib. Yerli istehsalın üstünlüyünü o da göstərir ki, 2010-cu ildə Azərbaycana bəyannamə qiyməti $2 679,7 min olan 1096,2 ton dondurma idxal edilib. İdxalçılar elə həmin istehsalçılardır (“SƏBA”, “Camal ltd.” və s.).  Məsələn, “İceland” brendi ilə tanınan “Camal Ltd” “Mars” (Fransa), “Nestle” (İsveçrə), “McCain” (Kanada), “Talosto” (Rusiya) kimi markaları satır.

Yerli istehsal çoxdan ixracata çıxıb. 2013-cü ildə 19 ton azərbaycan dondurması ixrac olunub.  08B