EU4Culture festivalına bir baxış: Sənətçilərin çətinlikləri yenidən düşünmək və həll yollarını araşdırmaq

EU4Culture Festivalının ikinci günü yaradıcılıq və inklüzivlik bayramı kimi yadda qaldı. Gənc sənətçiləri dəstəkləmək və dayanıqlı yanaşmaları təşviq etmək məqsədilə müxtəlif vorkşoplar və panel müzakirələri keçirildi. Günün diqqət çəkən məqamları arasında ekoloji moda üzrə dizayner Aysel Sadıqovanın rəhbərliyi ilə keçirilən dayanıqlı moda vorkşopu, DanceAbility-dən Nigar Yıldırımın yaradıcılıq potensialını araşdırmağa yönəlmiş rəqs sessiyası və Əfsanə Tahirovanın moderatorluğu ilə təşkil olunan "İncəsənət dəyişikliyə səbəb ola bilərmi?" adlı panel müzakirəsi yer aldı.

Panel müzakirəsi sənətçilərin inkişaf yolunda qarşılaşdıqları əsas problemlərə həsr olunmuşdu. Buraya resurslara çıxış, müstəqil fəaliyyət göstərməyin mümkünlüyü və "crowdfunding" kimi innovativ maliyyələşmə modelləri daxil idi. Müzakirədə çıxış edən Cahangir Səlimxanov sənətçilərin öz təşəbbüslərini göstərmələrinin əhəmiyyətini vurğuladı. O, dəstək olmadığı hallarda belə, sənətçilərin onlayn platformalarda və alternativ yollarla öz işlərini nümayiş etdirməli olduqlarını qeyd etdi.

Ancaq onun sənətçilərin mövcud resurslardan istifadə etməyə hazır olmaması ilə bağlı tənqidi fikirləri mübahisə yaratdı. Öz təcrübələrinə istinad edən Səlimxanov bildirdi: “Bir layihə üçün dörd-beş rejissora müraciət etdim—yalnız biri cavab verdi. Bu, məni düşündürdü ki, sənətçilər mövcud resurslardan istifadə etməyə hazırdırlarmı? Fürsətlər yarandıqda, onlar tez-tez dəyərsizləşdirilir.”

Bu mövqe auditoriyada qarışıq reaksiyalarla qarşılandı. Bir çox iştirakçı resursların bölüşdürülməsi prosesində şəffaflıq təmin edilmədən belə ümumiləşdirmələrin edilməsinə qarşı çıxdı. Müzakirəyə əlavə olaraq Roller Bird nəşriyyatının təsisçisi Əfsanə Yusif öz "crowdfunding" təcrübəsini bölüşdü. Layihənin potensialını etiraf etsə də, bunun böyük resurs və zəhmət tələb etdiyini vurğuladı: “Dost-tanış bir-iki dəfə könüllü olaraq video çəkir, illüstrasiya hazırlayır. Amma davamlı olaraq heç bir resurs olmadan bu cür layihələri həyata keçirmək demək olar ki, mümkün deyil.”

Festival eyni zamanda incəsənətin dəyişikliklərə səbəb olmaq məsuliyyətini daşıyıb-daşımaması sualını da müzakirə etdi. Panelistlər belə nəticəyə gəldilər ki, sənət ilham verərək dəyişikliklərə səbəb ola bilər, amma bu, onun yeganə məqsədi deyil. Yaradıcılıq müstəqilliyinin tam olaraq əldə olunmaz bir ideal olduğunu qeyd edən iştirakçılar, sənətçilərin dəstək aldıqları təşkilatlarla öz yaradıcılıqları arasında balans yaratmaq məcburiyyətində olduqlarını vurğuladılar. Ayna Moazzen isə hər bir sistemin və coğrafi şəraitin sənətçilərə tətbiq etdiyi senzuranın müxtəlif olduğunu və açıq dialoqun vacibliyini qeyd etdi.

Müzakirədə həmçinin, sənət ifadəsi üçün məkanların azlığının sənətçilərlə auditoriya arasındakı əlaqəni zəiflətməsi kimi problemlərə də toxunuldu. Zərif Bəkirova isə sənətdə yerli nümunələrin əhəmiyyətini vurğuladı və qeyd etdi ki, qlobal problemləri unutmadan, insanlara tanış olan nümunələri göstərmək onların sənəti daha dərindən dərk etməsinə kömək edir.

Gün Ahmedovski Trio-nun performansı və Svitlana Jitnianın rəqəmsal incəsənətin müalicəvi gücü haqqında təqdimatı ilə başa çatdı.

EU4Culture təşəbbüsü, sosial və iqtisadi inkişafın dəstəklənməsi üçün incəsənətin rolunu vurğulayan bir proqramdır. Yerli və beynəlxalq sənətçiləri bir araya gətirən təşəbbüs inklüzivlik, dayanıqlılıq və yaradıcılıq mübadiləsini təşviq edir. Bu yanaşma gender bərabərliyi, ekoloji dayanıqlılıq və sosial birlik kimi məqsədlərə uyğun şəkildə qurulub. Dörd il ərzində EU4Culture müxtəlif vorkşoplar, festivallar və müzakirələr təşkil edərək sənətçilərə bacarıqlarını təkmilləşdirmək və qlobal imkanlarla əlaqə yaratmaq şansı verib.

Festivalın xatirə jurnalına göz atan iştirakçılar, təşəbbüsün əldə etdiyi nailiyyətləri gördükcə bir daha əmin oldular: sənət yalnız cəmiyyəti əks etdirmir, həm də onu formalaşdırmaq gücünə malikdir. Festival, iştirakçılar üçün yeni yaradıcılıq yollarına, şəbəkələrə və ilham mənbələrinə aparan bir körpü oldu.

EU4Culture Festivalı sənətin transformativ potensialının simvoludur—hər vorkşop, hər performans və hər yeni əlaqə ilə.