"Azərbaycanda problem qanunlarda deyil, onların tətbiqindədir" - Mark Komina

Cümə axşamı Azərbaycan parlamentinin sabiq deputatı, sahibkar Hüseyn Abdullayevin işi üzrə məhkəmə iclası texniki səbəblərdən təxirə salınıb. Abdullayev səhhətində ciddi problemlərlə əlaqədar prosesdə "məsafədən" iştirak edir, lakin bu gün məhkəmənin İstintaq Təcridxanası ilə videorabitəsini qurmaq mümkün olmayıb və iclas oktyabrın 31-nə təxirə salınıb.

Prosesdə iştirak etmək üçün Bakıya gələn xarici məsləhətçi Mark Komina sabiq deputatın işi ilə bağlı Turan agentliyinə şərh verib. Azərbaycan qanunvericiliyi xarici hüquqşünasların ölkədə vəkillik fəaliyyəti ilə məşğul olmasını qadağan edir, buna görə Komina ictimai müdafiəçi qismində çıxış edir. 

O, Abdullayevə qarşı ittihamların dəlilsiz olduğunu deyib. "2019-cu ildə onun 6 il həbs cəzasına məhkum edildiyi əvvəlki prosesdə olduğu kimi, bu məhkəmə prosesində də ittihamlar sübut edilməyib. Müştərim həmişə vergiləri ödəyib və qanuna riayət edib", deyə Komina qeyd edib.

O, Abdullayevə qarşı işi "siyasi iş" adlandırıb. "Abdullayevə qarşı ilk cinayət işi 2013-cü ildə açılıb. Bu, onun Azərbaycan hökumətini açıq şəkildə tənqid etməsindən sonra baş verib. Bu halda cinayət təqibi siyasi cəza aləti olub. 

Yeni cinayət ittihamlarına gəlincə, iş 6 illik həbs cəzasının bitməsindən və Abdullayevin azadlığa çıxmalı olduğu tarixdən 45 gün əvvəl açılıb.

Qanunun aliliyi olan dövlətdə bu, ağlasığmazdır. Hüquqi dövlətdə bir şəxsin eyni faktlar üzrə iki dəfə mühakimə olunması qadağandır. Bütün bunlar hakimiyyətin sadəcə olaraq Hüseyn Abdullayevin azadlığa çıxmasını və siyasi sığınacağı olan Almaniyaya qayıtmasını istəmədiyini təsdiq edir", deyə hüquqşünas bildirib.

O, yenə də Abdullayevin tezliklə azad ediləcəyinə ümid edir, belə ki, "bu məsələ hər iki tərəfin maraqlarına uyğundur", çünki bu hadisə Azərbaycanın nüfuzuna xələl gətirir.

"Məsələ ondadır ki, Azərbaycanda hüquqi baza, bəlkə də, ideal deyil, amma Qərbin demokratiya ənənəsində möhkəm kök salıb. Və Azərbaycan insan hüquqlarına dair ən vacib beynəlxalq konvensiyaları imzalayıb. Lakin Azərbaycan onlara kifayət qədər dəqiq riayət etmir", deyə Komina əlavə edib.

Abdullayev 2018-ci ilin aprelində Türkiyədə qanunsuz olaraq oğurlanıb və Almaniya pasportu ilə siyasi mühacir kimi qorunmasına baxmayaraq, Azərbaycana gətirilib. 

"2020-ci ildə BMT bu ekstradisiyanı qanunsuz adlandırıb, Türkiyə və Azərbaycanı qınayıb və Abdullayevin dərhal azad edilməsini tələb edib. 2022-ci ilin dekabrında Almaniya hökuməti insan hüquqlarına dair məruzəsində Azərbaycana müştərimi azad etmək öhdəliyini xatırladıb. Bunu etməkdən imtina edərək Azərbaycan öz beynəlxalq öhdəliklərini yerinə yetirmək səylərinin səmimiliyini nümayiş etdirmək fürsətini əldən verir", deyə Komina qeyd edib.

O, həmçinin Abdullayevin səhhəti ilə bağlı narahatlığını bildirib. "Biz çox narahatıq. Son aylarda onun səhhəti kəskin şəkildə pisləşib. İstənilən Qərb ölkəsində o, əməliyyat və müalicə üçün çoxdan buraxılmışdı", deyə Komina qeyd edib.

Komina Abdullayevlə görüşüb-görüşmədiyi haqqında suala mənfi cavab verib. "Azərbaycan qanunları məhbusun hətta xaricdən belə qohumlarını qəbul etməsinə icazə verir. Lakin mənim onunla görüşməyimə heç vaxt icazə verməyiblər. Hətta onun beynəlxalq vəkili Cared Censerin onunla görüşünə icazə verilməyib.

İndicə bəhs etdiyim problemin daha bir nümunəsi: problem qanunlarda deyil, onların tətbiqindədir. Hüseyn Abdullayev dərhal azad edilməlidir", deyə hüquqşünas qeyd edib.

* Hüseyn Abdullayev 90-cı illərdə neft məhsulları biznesində aparıcı mövqeləri tutub, onun nəzarəti altında olan gənclər hakimiyyətin müxalifətin etiraz aksiyalarını dağıtmasına kömək edirdilər.

2013-cü ildə o, hakimiyyətlə mübahisədən sonra Azərbaycandan mühacirət edib. Bir müddət sonra ona qarşı vergilərdən yayınma haqqında cinayət işi açılıb. 22 aprel 2018-ci il tarixində Abdullayev Almaniyadan səfərə gəldiyi Türkiyədə saxlanılıb və Azərbaycana ekstradisiya olunub.

Bakıda o, iqtisadi cinayətlərə görə 6 il müddətinə həbs edilib. Həbs müddəti başa çatana yaxın o, CM-in 193-1.3.2-ci (cinayət yolu ilə əldə olunan külli miqdarda əmlakın leqallaşdırılması) maddəsi ilə ittiham olunub, o, 5,5 mln. manatı (təxminən 3 mln. avro) "yumaqda" ittiham olunur.