Ərazi bütövlüyü məsələsində güzəşt ola bilməz

Bakı/04.06.21/Turan: İyunun 2-də Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel Prezident İlham Əliyevə telefonla zəng edib.

Söhbət zamanı regionda təhlükəsizlik və sabitliyin təmin olunması məsələləri müzakirə olundu.

Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın Ermənistanla sülh sazişinin imzalanması üçün danışıqlara başlamağa hazır olduğunu qeyd etdi, lakin Ermənistanın hələ də bu çağırışa cavab vermədiyini bildirdi. Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel hər iki tərəfi konstruktiv mühitdə danışıqlar aparmağa çağırdı.

Azərbaycan dövlət başçısı bundan əvvəl də bir neçə dəfə sülh müqaviləsinin imzalanması haqqında danışıb.

Bəs hansı şərtlərlə Azərbaycan sülh müqaviləsinin altına imza ata bilər? İyunun 20-də Ermənistanda keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərində müxalifət qalib gəlsə vəziyyət dəyişməzmi?

Mayın 21-də  «Cənubi Qafqaz: Regional inkişaf və əməkdaşlıq perspektivləri» müzakirələr zamanı Prezident İlham Əliyev deyib ki, Azərbaycan Ermənistanla sülh sazişi üzərində işləməyə hazırdır. «Əlbəttə, bu saziş imzalansa, təhlükəsizliklə, gücün tətbiq edilməməsi, cari vəziyyətlə əlaqədar reallıqların qəbul olunması ilə bağlı məsələlər bu sülh sənədinin ayrılmaz tərkib hissəsi olacaq».

O, qeyd edib ki, sülh sazişi hər iki ölkənin ərazi bütövlüyünün tanınmasını nəzərdə tutur. «Biz açıq şəkildə Ermənistanın ərazi bütövlüyünü tanımağa hazırıq və sözsüz ki, Ermənistan da öz növbəsində Azərbaycanın beynəlxalq sərhədləri çərçivəsində ərazi bütövlüyünü tanımalıdır».

Milli Məclisin deputatı Aydın Mirzəzadə Turana bildirib ki, Prezident İlham Əliyev məsələ ilə bağlı dəfələrlə bəyanat verib və onun dediklərindən irəli gələrək müqavilənin bir neçə şərtlərini sadalamaq olar. «Birincisi, hər iki tərəfin maraqlarına xidmət edən ərazi bütövlüyü məsələsi. İkincisi, mehriban qonşuluq münasibətləri. Üçüncüsü, sərhədlərin demarkasiyası üçün komissiyanın yaradılması və onun fəaliyyətinə dəstək verilməsi».

Deputatın fikrincə, dördüncü şərt qarşılıqlı iqtisadi, ticarət əlaqələrinin qurulması maraqlarının ortaya qoyulmasıdır. «Beşincisi isə bütün problemlərin beynəlxalq hüquq normaları əsasında həll edilməsidir. Hesab edirəm ki, bu kifayət qədər aydın, hər iki ölkənin maraqlarına cavab verən şərtlərdir. Azərbaycan öz təklifini verib, Ermənistan tərəfindən cavab gözləyir».

 A.Mirzəzadə qeyd edib ki, Azərbaycan sülh müqaviləsinin imzalamasını Ermənistanda hər hansı siyasi qüvvəyə təklif etmir. «O, Ermənistan dövlətinə təklif edir və Ermənistanda hakimiyyətdə kimin olmasından asılı olmayaraq Azərbaycan öz sülh müqaviləsinin görüntünü ortaya qoyub. Orada artıq seçim Ermənistanındır».

O, vurğulayıb ki, Ermənistan Azərbaycanla müqavilə bağlasa da, bağlamasa da, Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü qorumaq əzmindədir. «Bundan ötrü SSRİ dövründən Azərbaycanla Ermənistan arasında olan inzibati sərhədlər barəsində xəritələr var və Ermənistanın ATƏT-in bir sıra sənədlərində ATƏT üzvü olan ölkələrin ərazi bütövlüyünə hörmətlə bağlı imzası var. Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü heç kəsə güzəştə getmək fikrində deyil».

Atlas Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, sülh müqaviləsinin bağlanması üçün bir şərt var. «Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyır, avtomatik olaraq Azərbaycan da Ermənistanın ərazi bütövlüyünü tanıyır. Bu şərtlər daxilində sülh sazişi imzalana bilər».

Politoloq deyir ki, Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıması odur ki, Azərbaycanın sərhədlərini, Qarabağın Azərbaycana aid olmasını tanıyır. «Əgər o buna hazırdısa sülh sazişi imzalana bilər. Amma mən hesab etmirəm ki, Ermənistan indi buna hazırdır. Üstəgəl də 16 gün sonra Ermənistanda parlament seçkisidir və biz bilmirik baş nazir, hökümət necə olacaq, xaos davam edəcək ya yox?».

Ekspert hesab edir ki, bu ilin axırına kimi sülh sazişinin imzalanması problematik olacaq. «Seçkidən sonra böyük ehtimalla Ermənistanda xaos davam edəcək. Nikol Paşinyan seçkidə qalib gəlsə də, səslərin sayı ona təkbaşına höküməti formalaşdırmağa kifayət etməyəcək».

O, bu şəraitdə Ermənistanın gələcək höküməti Azərbaycanla sülh sazişinə hazır olacağına inanmır. «Çünki gərək Ermənistanda elə baş nazir olsun ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanısın. Lakin axır əvvəl bu baş verəcək. Amma biz hələ ilkin mərhələdəyik, biz hələ Qarabağda nizam-intizamı tam bərpa etmədik, sərhədlərimizi müəyyənləşməliyik. Bundan sonra sülh sazişin imzalanması ilə bağlı qəti fikir bildirmək olar». --0--