Həbs olunan aliminin övladları İngiltərə Baş nazirini atasını azad etmək üçün COP 29-dan  istifadə etməyə çağırır

Azərbaycanda ev dustaqlığında olan londonlu alimin övladları Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmeri atalarının azadlığa buraxılması üçün Bakıda keçiriləcək COP 29 iqlim sammitindən istifadə etməyə çağırıblar, Politico bildirib.

London İqtisadiyyat Məktəbinin (LSE) baş elmi işçisi və Azərbaycanın neft-qaz siyasətinin qızğın tənqidçisi Qubad İbadoğlu 2023-cü ilin iyulunda insan huquqları təşkilatlarının uydurma adlandırdıqları ittihamla saxlanılıb. Bir neçə ay həbsxanada qaldıqdan sonra İbadoğlu aprel ayında ev dustaqlığına buraxılıb.

Onun oğlu, 24 yaşlı İbad Bayramov Politico-ya bildirib ki, atasının səhhəti  pisləşir və onun işinə beynəlxalq diqqəti cəlb etmək üçün COP29 noyabr iqlim sammitin "son imkan" ola bilər.

"COP29 nadir imkandır. Əgər Böyük Britaniya hökumətinin riayət etməli olduğu dəyərlərə görə bu imkandan istifadə edilməsə, bu imkanın bir də nə vaxt yenidən yaranacağını söyləmək olduqca çətindir",-Bayramov deyib.

Vəziyyət bu il iqlim konfransına  ev sahibliyi edən Azərbaycanda insan hüquqlarının pozulduğunu önə çəkir, baş nazir Starmer və onun kabineti üçün gündəmi çətinləşdirir. Böyük Britaniya iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üzrə qlobal səylərdə öz liderliyini bərpa etmək üçün sammitdən istifadə etmək niyyətindədir.

Böyük Britaniya Xarici İşlər, Birlik və İnkişaf Nazirliyinin (FCDO)  nümayəndəsi bildirib ki, Böyük Britaniya "Azərbaycanda azadlıqların və insan hüquqlarının müdafiəsilə bağlı narahatlığını ifadə etmək üçün diplomatik kanallarımızdan istifadə etməyə davam edəcək", lakin sammitdə bu məsələnin qaldırılmadığını təsdiqləyib.

Starmerin gələn ay Bakıda keçiriləcək konfransda iştirak edib-etməyəcəyi hələlik məlum  deyil. Energetika naziri Ed Milibend Britaniya nümayəndə heyətinə rəhbərlik etməlidir, xarici işlər naziri Devid Lemminin də iştirakı gözlənilir. Əgər Starmer iştirak edərsə, çox güman ki, Azərbaycan prezidenti İlham əliyevlə görüşəcək və Bayramov onu istənilən belə görüş zamanı atasının ağır vəziyyətilə bağlı məsələsini qaldırmağa çağırıb.

Azərbaycanın ən böyük xarici investoru olan Böyük Britaniya, xüsusilə enerji nəhəngi BP və onun Xəzər dənizindəki layihələri vasitəsilə ölkəyə əhəmiyyətli təsir gücünə malikdir. "Tamamilə aydındır ki, iqtisadi əlaqələr Böyük Britaniyaya Azərbaycana əhəmiyyətli təsir vasitələri verir ki, bu da dünyanın bir çox ölkəsində yoxdur", - Bayramov bildirib. "Bu, Böyük Britaniyaya məsələni qaldırmağa imkan verir".

İbadoğlu ötən il Azərbaycana səfəri zamanı həbs edilib. Amnesty International bildirib ki, Azərbaycan hakimiyyəti onu saxta pul hazırlamaqda, əldə etməkdə və ya satmaqda ittiham edir. İbadoğlu və ailəsi bütün ittihamları rədd edirlər, Amnesty isə onları "uydurma"  və "hökuməti tənqid etdiyinə görə qisas" adlandırır.

Ailə Azərbaycan hökumətindən İbadoğlunun lazımi ürək əməliyyatı üçün ölkəni tərk etməsinə icazə verməsini tələb edir və həbs zamanı vəziyyətinin pisləşdiyini qeyd edir.

Bayramov Böyük Britaniya hökumətini hərəkətsizliyə görə tənqid edib, Almaniya və ABŞ-ın fəallıq göstərdiyini bildirib. Böyük Britaniya "özünü elə aparıb ki, elə bil yoxdur və öz iqtisadi əlaqələrini davam etdirib". O, atasının LSE-dəki işi ilə ingilis siyasi xadimlər arasındakı əlaqəni vurğulayaraq qeyd edib ki, energetika  naziri Milibend bu qurumun məzunudur.

LSE açıq şəkildə İbadoğlunun dərhal sərbəst buraxılmasına çağırıb. Xarici işlər naziri Stiven Douti parlamentin sorğusuna cavab olaraq Böyük Britaniyanın insan hüquqları ilə bağlı mövqeyini təsdiqləyib, lakin bir il  əvvəl ABŞ, Almaniya və Fransa ilə birlikdə verilmiş, ancaq İbadoğlunun ailəsini qane etməyən bəyanata istinad edib.

Hüquq müdafiəçiləri Böyük Britaniyanın daha sərt cavabı ilə bağlı ailənin tələbini dəstəkləyiblər. Global Witness-dən Luis Uilson energetika naziri Milibendi Azərbaycana təzyiq göstərmək üçün Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət etmək imkanından istifadə etməyə çağırıb, Amnesty International-dan Polli Traskot isə Böyük Britaniya hökumətini İbadoğlunun dərhal və qeyd-şərtsiz azad edilməsini və ona tibbi yardım göstərilməsini tələb etməyə çağırıb.

FCDO nümayəndəsi Böyük Britaniyanın İbadoğlunun hüquqlarının müdafiəsinə sadiqliyini təsdiq edərək, Azərbaycanda insan hüquqları ilə bağlı problemlərin həlli üzrə diplomatik səylərin davam etdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

Azərbaycanın COP29-dakı sədrinin komandası hələlik bu məsələ ilə bağlı şərh verməyib.