Koronavirusa qarşı təxirəsalınmaz tədbirlər proqramı: 10 vacib addım

Koronavirusun coğrafiyası genişlənir, hələ ki hətta güclü tibbə malik olan ölkələr belə onu dayandıra bilmir. Cənubi Koreya infeksiya daşıyıcılarının, İran isə virusun can aldığı insanların sayına görə Çindən sonra ikinci yeri bölüşür. İranda baş verənlər bütün qonşular üçün təhlükə yaradır. Rəsmi məlumatlarda İranda 15 nəfərin bu virusdan vəfat etməsi göstərilsə də raketlə vurduğu sərnişin təyyarəsini bir neçə gündən sonra etiraf edən İran rəsmilərinin məlumatına nəinki xaricdə hətta daxildə özləri də şübhə edirlər. Böyük ehtimalla İranda virusun həm daşıyıcılarının, həm də virusdan ölənlərin sayı saxtalaşdırılır.

İran ötən il xaricə səfər edən hər 5 Azərbaycan vətəndaşından 2-nin, bütövlükdə isə 2 milyondan çox insanın səyahət etdiyi ölkədir. Adətən İrandan Azərbaycana daha çox turist 21 gündən sonra qədəm qoyan Novruz bayramı ərəfəsində müşahidə olunur. Odur ki, İranda can alan virusun Azərbaycana daxil olması ehtimalı yüksəkdir. Onun qarşısını almaqda Azərbaycan səhiyyəsi acizdir. Amma təxirəsalınmaz və qabaqlayıcı tədbirlərlə gündən-günə artan riskləri azaltmaq olar. Nə etməli? Təklif edirəm:

1.İran-Azərbaycan arasında canlı ünsiyyət yaradan bütün kommunikasiya və nəqliyyat vasitələri (hava, avtomobil və s.) ikitərəfli qaydada dayandırılsın.

2. İranla sərhəd keçid məntəqələri gediş-gəliş və transit daşımalar üçün bağlansın. Digər sərhəd keçid məntəqələrində Çindən və virusun yayıldığı digər 30 ölkədən gələnlər xüsusi tibbi yoxlamadan keçirilsin.

3. Səhiyyə Nazirliyi tibbi personalı, Sərhəd qoşunlarının əsgər və zabitləri təlimatlandırılsın, xəstəxana, ambulator-klinik və diaqnostik mərkəzləri lazımı resusrlarla (dərman, sarğı ləvazimatı, infeksiya vasitələri və s.) təmin edilsin, şübhəli şəxslərin müayinələri və bu istiqamətli testlər yalnız ixtisaslaşmış tibbi müəssisələrində aparılsın.

4. Qapalı yerlərdə nəzərdə tutulan kütləvi idman, mədəniyyət, incəsənət və s. tədbirlər (toylar da daxil olmaqla) təxirə salınsın.

5. Bu həftə ərzində uşaq bağçalarında, məktəblərdə, kolleclərdə, texnikumlarda və universitetlərdə təlimatlandırma və maarifləndirmə işləri aparılsın, gələn həftədən Bakı, Gəncə, Sumqayıt və respublika tabeli digər şəhərlərdə, eləcə də İranla sərhəddə yerləşən cəmub regionlarında yerləşən təhsil müəssisələrində tədris Novruz bayramına qədər qayandırılsın.

6. Əhali arasında kütləvi informasiya vasitələri, xüsusilə də televiziya vasitəsilə maarifləndirmə işi həyata keçirilsin, əhali posterlər, videoçarxlar vasitəsilə virusdan mühafizə üsulları barədə məlumatlandırılsın.

7. Virusun mənşə ölkəsinə, eləcə də onun geniş yayıldığı ölkələrə məxsus olan restoran-kafelərdə qidalanmaya, həmin ölkələrdən idxal olunan ərzaq mallarının satışına məhdudiyyətlər qoyulsun.

8. Dərman və tibbi ləvazimatların idxal və ixracına nəzarət gücləndirilsin. Ən zəruri dərman preparatlarının, tibbi ləvazimatların və sarğı materiallarının ünvanlı şəkildə dövlət büdcəsi hesabına çatdırılması təmin edilsin.

9. Naxçıvanın blokadaya düşməsini əsas götürərək Bakı-Naxçıvan istiqamətində uçuşların intensivliyi artırılsın və gediş-gəliş biletinin qiyməti aşağı salınsın.

10. Əhali ictimai nəqliyyatdan (metro və avtobus) istifadəni maksimum azaltmağa çalışsın.

Təkliflər arasında bağçalar, məktəblər, kolleclər, texnikumlar və universitetlərdə təhsilin Novruz bayramına qədər qayandırılmasının ən çox müzakirəyə səbəb olacağını nəzərə alaraq, firkrimi aşağıdakılarla arqumentləşdirmək istərdim.

- Hazırda valideynlər uşaqlarını şəhərlərdə bağça və məktəblərə göndərməkdə tərəddüd edirlər, onların bir çoxu artıq uşaqlarını bağça və məktəblərə buraxmır.

- Mart ayı qeyri-iş günlərinin sayı ən çox olan aydır. Bu ay ərzində şənbə-bazar günləri ilə birlikdə qeyri-iş günlərinin sayı 15 gündür. Bu o deməkdir ki, onsuz da ay ərzində 15 gün dərs olmayacaq, yerdə qalan 16 günün dərsləri isə təklif edirəm ki, yaz semestrinin sonuna əlavə edilsin.

- Milli səhiyyə bərbad haldadır, uzun müddətdir ki, uşaqlar peyvənd olunmur, əgər bu virus Azərbaycana gələrsə,  daha sürətlə yayıla və çox can ala bilər.

- Havaların qızması vurusun neqativ təsirlərini azaltdığından martdan çıxsaq hesab edirəm ki, bu dərddən də çıxa bilərik.

Mətbuat nümayəndələrindən, izləyici və üzv dostlardan xahiş edirəm ki, bu təklifləri paylaşsınlar ki, onun qəbul edilməsinə və nəzərə alınmasına ictimai təsir imkanları formalaşsın.

Sağlam qalın, xəstələnməyin, virusu məktəbə buraxmayın.

Xoş arzularla,

Qubad İbadoğlu,

Azərbaycan Demokratiya və Rifah (ADR) Hərəkatının sədri