Azərbaycan Qərbin vasitəçiliyinə “yaşıl işıq yandırır”, yoxsa...

Bu günlər Azərbaycan Prezidentinin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov Estoniyanın ERR yayım şirkətinə müsahibəsində deyib ki, “Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi tezliklə imzalansa, Avropa bundan yalnız faydalanacaq.”

O, bölgədə maraqlı olan tərəfləri bu perspektivə xələl gətirə biləcək hər cür hərəkət və ifadələrdən çəkinməyə çağırıb. “Düşünürəm ki, Ermənistan və Azərbaycan ən yaxın gələcəkdə sülh müqaviləsi imzalasa, Avropa bundan yalnız qazanar”, - deyə Elçin Əmirbəyov vurğulayıb.

E.Əmirbəyovun sözlərinə görə, Avropa İttifaqı (Aİ) vahid struktur deyil, ayrı-ayrı Aİ ölkələrinin mövqeləri Cənubi Qafqaz regionunda uzunmüddətli sülhün əldə edilməsi prosesinə mənfi təsir göstərir.

Son zamanlar Azərbaycan rəsmiləri bəzi Qərb dövlətlərini Ermənistanın revanşist qüvvələrini dəstəkləməkdə, həmin ölkəyə silah satmaqda ittiham edir və hətta bəzən Qərbin vasitəçiliyinə ehtiyac olmadığını bildirir. Belədə Azərbaycan yalnız Rusiyanınmı vasitəçiliyinə yaşıl işıq yandırır, ya iksindən də faydalanmağa çalışır?

Bu suala, hələlik, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.Amma bundan öncə nazirlik Ermənistanla ikilikdə danışıqlara hazır olduğunu bəyan edib. Hətta, bundan sonra iki ölkənin sərhədlərin müəyyən edilməsi ilə bağlı yaradılan komissiyaların sərhəddə iclası da bərpa edilib.

Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələrin komitəsinin üzvü Sabir Rüstəmxanlı Turana mövzu ilə bağlı deyib ki, Avropa 30 il ərzində danışıqların getməsinə, müharibənin dayanmasına mane olub: «İkinci tərəfdən isə Avropanın müxtəlif ölkələri birmənalı şəkildə Ermənistanı dəstəkləyiblər, baxmayaraq ki, 30 il Azərbaycan torpaqları işğal olunub. Onlar davamlı olaraq Dağlıq Qarabağ adlı qondarma quruma yardım ediblər, hətta silah göndəriblər».

Deputat qeyd edib ki, bu məsələ bu gün də davam edir: «Baxmaraq ki, bu qondarma qurum artıq yoxdur, özləri könüllü şəkildə köçüb-gediblər, bəzi Avropa ölkələri erməni haqlarını müzakirə edir, amma bir dəfə də olsun 1 milyon azərbaycanlı köçkünlərin haqlarını dilə gətirməyiblər. Bu, Avropanın ikili standartların göstəricisidir».

Onun fikrincə, bu gün Ermənistanı xəyali və bu ölkə üçün ağır nəticələrə səbəb olacaq savaşa hazırlamaq sülh danışıqlara mane olur: «Ermənistanda revanşist qüvvələr var və onlar sülhün bağlanmasına mane olurlar, amma Nikol Paşinyan həmin qüvvələrin təzyiqi olmasa sülh müqaviləsini imzalamaq istəyir».

S.Rüstəmxanlı hesab edir ki, Avropa, ABŞ, Rusiya ayrı-ayrılıqda Cənubi Qafqazda söz sahibi olmaq istəyirlər: «Şarl Mişelin dəstəyi ilə Prezident İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Brüsseldə keçirilən görüşlər sülhlə bağlı ümid verir, amma Rusiya da buna qısqanclıqla yanaşır. Çünki Rusiya istəyir ki, bu müqavilə məhz onun patronajı altında həll olunsun».

Siyasi şərhçisi Ərəstun Oruclu isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, Elçin Əmirbəyovun Avropaya ünvanlanmış bu bəyanatı ondan sülh prosesinə dəstək istəmək deyil: «Azərbaycan Qərbin bütün sülh təşəbbüslərini rədd etdi, Prezident və xarici işlər nazirləri səviyyəsində iki mühüm görüşdən imtina elədi. İlham Əliyev Yeni il gecəsi xalqa müraciətində bir xeyli anti-Qərb fikirlər səsləndirdi. Sonra Bakıda başa düşdülər ki, bu yanlışdır».

Ekspertin fikrincə, Azərbaycan hakimiyyəti faktiki olaraq Ermənistanla sülh məsələsində Qərbi vasitəçi kimi tam inkar edir: «İndi isə Qərbi bu prosesə cəlb etməklə sanki prosesə sıfırdan başlayıb vaxt udmağa çalışır. Təbii ki, seçkiyə qədər ( fevralın 7-də Azərbaycanda növbədənkənar Prezident Seçkiləri keçiriləcək) heç bir sülh sazişi imzalanmayacaq. Amma indi Qərbdən loyallıq qazanmaq üçün «gəlin sülhə vasitəçi olun» mesajı vacibdir. Ona görə də bu şəkildə bəyanat ortaya çıxır. Avropada da bu niyyəti başa düşürlər və bəyanata heç bir cavab verilməyəcək».

Ə.Oruclu bunun Rusiya vasitəçiliyi ilə əlaqədar olduğuna inanmadığını qeyd edib: «Burada əsas məqsəd bir alternativ yaratmaqdır. Ona görə ki, Rusiyanın vasitəçiliyi Azərbaycana sərf etmir. Məsələ yalnız Azərbaycanla Ermənistan arasında, vasitəçisiz həll olunarsa, hər iki tərəfin maraqlarına cavab verə bilər».

O, hesab edir ki, Rusiyanın vasitəçiliyi Azərbaycanı Qərbdən təcrid etməsinə gətirib çıxara bilər: «Digər tərəfdən, Azərbaycan ərazisində hərbi baza funksiyasını yerinə yetirən Rusiya hərbi qüvvələrin yerləşməsinə gətirib çıxara bilər. Eyni zamanda bu, Azərbaycanın Rusiyadan tam asılı vəziyyətə düşməsi olar və Azərbaycanın Rusiya üçün onun Yaxın Şərqə çıxışında dəhliz rolun oynamasına gətirib çıxara bilər. Yəni, yaxşı heç nə vəd etmir».