Erkən nikahlara qarşı mübarizə kompleks yanaşma tələb edir – ekspert

Bakı/11.02.21/Turan: Bir neçə gün əvvəl azərbaycanlıların kompakt yaşadığı Gürcüstanın Poniçala kəndində azyaşlı qız və oğlanın nişan mərasimindən yayılmış kadrlar erkən nikahlar mövzunu yenidən aktuallaşdırıb.

Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsindən Turana bildirilib ki, 18 yaşadək uşaqların nikahları yolverilməzdir. Keçmişin bu adətləri nəinki qanunvericiliyə, müasir ictimai münasibətlərə də uyğun deyil.

Azərbaycan BMT-nin Uşaq Hüquqları ilə bağlı Konvensiyasına qoşulub. Bundan başqa, milli qanunvericiliyə görə də uşaqları evliliyə hətta təşviq etmək belə cinayət məsuliyyətinə səbəb olur.

Erkən nikah faktı baş verərsə məsul şəxslər, yəni valideynlər və ya uşağı nikaha təşviq, məcbur edən şəxslər 4 min manata qədər cərimə və ya 4 ilə qədər azadlıqdan məhrum edilə bilər, deyə dövlət komitəsindən bildiriblər.

Mənbənin məlumatına görə, 2020-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında erkən nikaha məcburetmə ilə bağlı 17 cinayət işi qeydə alınıb. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda 2012-2013-cü illərdə erkən nikahların sayı 3500-4000 civarında olubsa, indi bu rəqəm 350 civarındadır. Yəni bu rəqəm 10 dəfə aşağı düşüb.

Erkən nikahlar nəticəsində dünyaya gələn uşaqların sayı isə 50% azalıb. 2012-ci ildə bu rəqəm 4800 idisə bu gün bu rəqəm 2300-dür. Komitədən qeyd ediblər ki, hər fakt üzrə 11 dövlət qurumu ayrıca araşdırma və təhlil aparır.

“Təmiz Dünya” İctimai Birliyinin sədri Mehriban Zeynalova hesab edir ki, erkən nikahların olmasının səbəbi qadınların zəif sosial müdafiəsi, stereotiplər, köhnə adətlərdir. Onun fikrincə, erkən nikahlara qarşı mübarizə kompleks tədbirlər görülməsini tələb edir.

“Məsələn, qanunu qəbul eləmişik, təhlükəsizliklə bağlı tədbirləri görürük, amma qadınların inteqrasiyası yoxdur. Və yaxud da məsələ ilə bağlı cəza tədbirləri görürük, amma bu insanların düşüncəsini dəyişmək üçün heç nə edilmir”, deyə Zeynalova bildirib.

“Ən vacib məsələlərdən biri təhsildir. Hələ də valideynlərin qızları məktəbə buraxmaması, onların təhsil almasına imkan verməməsi halları ilə rastlaşırıq. Bu prosesə nəzarət mexanizmi bir çox xoşagəlməz halların qarşısını ala bilər”, Zeynalova belə hesab edir.

Problemin kompleks həlli həmçinin cəza mexanizminə nəzarətin gücləndirilməsini, hər bir hal üzrə erkən nikaha görə kiminsə cəzalandırılıb-cəzalandırılmamasının araşdırılmasını tələb edir. -21B06-