Media-icmal 01.02.20

Seçkilərə kənar təsir ehtimalları barədə müzakirələr, koronavirusun dünya üçün təhlükəlilik həddi, sənədsiz evlərin həllinə mane olan korporativ maraqlar, neftin  qiymətinin enməsilə OPEK+ ölkələrinin martda keçirilməli olan iclasının fevral ayına  keçirilməsi və s. İnternet resurlarının maraq dairəsindədir. 

“Bizimyol-info” “Ramiz Mehdiyevin təsir imkanları hələ də qalır” sərlövhəli məqalədə politoloq Azər Rəşidoğlunun fevralın 9-da keçirilməsi gözlənilən parlament seçkilərilə bağlı düşüncələrinə yer verib.

A.Rəşidoğlu deyir ki, Milli Şuranın sədri Cəmil Həsənlinin fevralın 9-da kimlərin deputat olacağı ilə bağlı yaydığı siyahı real mənzərə yaradır və dəfələrlə belə paylaşım olub, sonunda da doğru çıxıb.

Politoloq deyir ki, bunu ilk baxışdan proqnoz kimi qiymətləndirmək və hansı namizədin daha yüksək reytinqə malik olduğunu üzə çıxartmaq olar, amma seçki təşviqatı sübut edir ki, köhnə namizədlərin əksəriyyəti vətəndaşlar tərəfindən qəzəblə qarşılanır.

Onun fikrincə, kimlərsə seçkiyə müdaxilə etməklə özünü buraxmış deputatları yenidən Milli Məclisə qaytarmaq istəyir: “Əgər fevralın 10-da bu siyahı  təsdiqini tapsa, Azərbaycan bu ləkədən xilas ola bilməyəcək”, - A.Rəşidoğlu bildirib.

A.Rəşidoğlu hesab edir ki, hansısa müdaxilədən asılı olmayaraq bu seçkilər parlamentə yeni nəfəs gətirməlidir, əks halda 2019-cu il dekabrın 5-də parlamentin buraxılması barədə qərar önəmini itirəcək: “Ölkənin imici təhlükə altındadır. Hamılıqla islahatlara dəstək verməli və seçki prosesinin demokratikliyinə çalışmalıyıq”, - o vurğulayıb.

Xatırladaq ki, yanvarın 30-da Milli Şuranın sədri Cəmil Həsənli siyahı yayaraq dairələr üzrə kimlərin “deputat” olacağını açıqlayıb. “Bundan ötrü fevralın 9-nu gözləməyə ehtiyac yoxdur” deyə Şura sədri bildirib. 

“Müsavat.com” saytında dərc olunan “Koronavirusun bioloji silah effekti: Çin bioloji savaşa məruz qalmış vəziyyətdədir” sərlövhəli məqalədə koronavirusun dünya üçün təhlükəlilik səbəblərini araşdırır.

Müəllifə görə bu virusla bağlı dünya yeni dövrə - bioloji savaş mərhələsinə qədəm qoyub və bundan sonra insanların taleyi bakteriyalara və viruslara sahib olanların nəzarətinə keçə bilər.

Müəllif  bu virusun Çin ərazisində peyda olduğunu, amma əsl qaynağının tam dəqiq məlum olmadığını vurğulayaraq üstüörtülü  şəkildə hansısa hərbi-bioloji eksperment ehtimalı kimi təqdim edir.

Müəllif məqalədə  Çinin Qərblə rəqabətdə  davamlı olduğunu, Çin-Qərb münasibətlərindəki gərginlikləri, bunun səbəblərini izah edərək yazır: “... bütün bunlar koronavirusun təsadüfən ortaya çıxan fəlakət deyil, planlı şəkildə bu ölkədə yayılmış epidemiya olduğunu ehtimal etməyə əsaslar verir. Əgər bu ehtimal özünü doğruldarsa, onda koronavirusun adi xəstəlik deyil, birmənalı şəkildə xüsusi laboratoriyalarda hazırlanaraq Çinə qarşı tətbiq edilmiş bioloji silah olduğunu inkar etmək çətin olacaq”.

Xatirladaq ki, koronavirus bu il yanvarın son həftəsində Çinin Uhan şəhərində sürətlə yayılmağa başlayıb. 200-dən çox şəxsin vəfat etdiyi, 10 minə yaxın şəxsin bu virusa yoluxduğu deyilir. Dünyanın artıq 20-dən yuxarı ölkəsini əhatə etdiyi vurğulanır. Son günlər isə artıq epidemiya olaraq bütün Çini əhatə etdiyi barədə yazılır. 7 nəfəri azərbaycanlı olmaqla 47 nəfər yanvarın 31-də Çindən Türkiyəyə gətirilib. Türkiyə mediası bu şəxslərin Ankaradakı klinikaların birində karantin altına alınacağını bildirir. Çində təhsil alan 4 azərbaycanlı tələbə isə yanvarın 29-da bu virus ehtimalı ilə Bakıda xəstəxanaların birində karantin reimində saxlanılır.    

“Oxu.az” isə “Sənədsiz ev dərdi: “Bundan dövlət büdcəsi ziyan görür” məqalədə ölkədəki sənədsiz evlərin vəziyyəti araşdırılır.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanda sənədsiz evlərin dövlət reyestrinə daxil edilməsi prosesi yubanır, iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov  isə vurğulayır ki, sənədsiz evlərin rəsmiləşdirilməməsi vətəndaşların müəyyən qisminin mülkiyyət hüquqlarından istifadə edə bilməməsinə səbəb olur, dövlət büdcəsinə də ziyan vurur: “Çıxarışı olmayan mənzillərdən və ya yaşayış sahələrindən faktiki olaraq əmlak vergisinin toplanması texniki cəhətdən mümkün deyil. Bununla da dövlət büdcəsi itirmiş olur”, - ekspert belə deyir.

R.Həsənova görə, aidiyyatı qurumların toqquşan subyektiv maraqları da problemin həllinu uzadır, bəzi mənzil-tikinti kooperativlərinin rəhbərləri qanunsuz ödənişləri itirməmək üçün evlərin sənədləşdirilməsini bilərəkdən uzadır. 

“Xalq qəzeti”nin rəsmi İnternet saytı “OPEC+” iclası tezləşdirir” sərlövhəli məqalədə dünya bazarında neftin qiymətinin düşməsini təhlil edərək ekspetlərə istinadən buna səbəb kimi Çində geniş yayılmış koronavirusu göstərir.

Müəllifin deməsinə görə, dünya bazarında neftin qiymətinin aşağı düşməsi OPEC+  ölkələrini ciddi narahat edir və bu dövlətlərin bu ilin mart ayında Əlcəzairdə keçirilməsi nəzərdə tutulan iclası fevral ayına keçirilib.

Xatırladaq ki, Azərbaycan 2017-ci ildən “OPEC+” çəçivəsində dünya neft hasilatçı ölkələrinin iclaslarında iştirak edir. Bu arada əsasən neft hasilatçısı olan dövlətlər neftin dünya bazarında ucuzlaşmaması üçün hasil olunacaq neftin, habelə  dünya bazarına çıxarılacaq həcmin həddini tənizmləyirlər. Hazırda dünya bazarında Brent markalı neftin qiyməti 59,11 dollar,  Texas sortu almış “WTI” markalı neftinin qiyməti 53,16, “AzeriLight” qiyməti 60,32 dollardır. Son vaxtlar neftin ucuzlaşmasının əsas səbəbi kimi Çində yayılan koronavirus göstərilir. Belə ki, Çində bu virusla bağlı iqtisadi fəaliyyətin kəskin şəkildə aşağı düşdüyü deyilir.