Media-icmal 03.12.2016

Əlillərə dövlət qayğısı, Qərblə münasibətlərə baxış, ölkə əhalisinin qaz problemi, növbəti bahalaşma gözləntisi bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Əlillərə qayğı- sosial dövlət prioriteti

“Azərbaycan” qəzetində “Cənubi Qafqazın ən böyük, müasir və keyfiyyətli bərpa-müalicə mərkəzi” sərlövhəli məqalədə Respublika Əlillərin Bərpa Mərkəzinin(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=111131) fəaliyyətindən bəhs edilir.

Müəllif deyir ki, ölkədə aparılan sosial siyasətin əsas istiqamətlərindən biri də əlilliyi olan şəxslərin etibarlı sosial müdafiə sistemi ilə əhatə edilməsi, ictimai həyatda fəal iştirak imkanlarına şərait yaradılmasıdır: “Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin sosial inkişaf kursu bu sahədə tədbirlərin ildən-ilə güclənməsi, əlilliyi olan şəxslərə diqqət və qayğının artırılması yönündə mühüm addımların atılması ilə müşahidə edilir”.

Məqalədə bu qayğının nəticəsi kimi keçən il və cari ilin ötən dövründə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən 539 nəfər müharibə əlili və şəhid ailəsinin mənzillə təmin olunması, 5900 nəfərə yaxın əlilin və onlara bərabər tutulan şəxsin dövlət büdcəsi hesabına avtomobillə təmin edilməsi vurğulanır.

Yazıda qeyd olunur ki, Respublika Əlillərin Bərpa Mərkəzi 1986-cı ildə ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılıb. 1994-cü ildə mərkəz üçün dördmərtəbəli korpus tikilib. 1998-ci ildə müəssisə üçün əlavə olaraq funksional diaqnostika şöbəsi yaradılıb. Müəllif deyir ki,  Respublika Əlillərin Bərpa Mərkəzinin ən müasir tələblər səviyyəsində yenidən qurulması da bu sahədə görülən işlərdən biridir.

Müəllif Mərkəzdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə fiziki sağlamlığını itirmiş Qarabağ müharibəsi əlillərinə, 20 Yanvar, Çernobıl, Əfqanıstan hadisələri zamanı əlil olmuş vətəndaşlara və s. bərpa-müalicə xidmətinin göstərildiyini deyir. Mərkəz tərəfindən il ərzində 1700 nəfərə yaxın əlilliyi olan şəxs bərpa-müalicə xidmətləri ilə təmin olunur. 

Məqalədə vurğulanır ki, Azərbaycanda əlilliyi olan şəxslərin sosial müdafiəsi, tibbi-sosial reabilitasiyası və ictimai həyatda iştirak etmələrinə şəraitin yaradılması istiqamətindəki tədbirlər  geniş miqyaslı və uğurludur, bu isə sosial dövlətin əsas üstünlük gösətricisidir.

Bir üzü dost, biri düşmən…    

“Azadlıqinfo” saytı “Hakimiyyətin xarici siyasətdəki ikiüzlülüyü” sərlövhəli

(https://www.azadliq.info/168526.html) məqalədə müəllif rəsmi Bakının Avropa və ABŞ-a münasibətdə səmimi siyasət yürütməməsini müzakirə edir.

Müəllif hesab edir ki, Azərbaycan hökuməti daxili siyasətdə nə qədər qeyri-səmimi, riyakardırsa, xarici siyasətdə də bir o qədər ikiüzlüdür: “Uzun illərdir ki, Azərbaycan hakimiyyəti Avropanı, ABŞ-ı söyməklə məşğuldur. Telekanallar, rejim təmsilçiləri Avropadakı ədalətsizliklərdən, ABŞ-dakı ikili standartlardan dəm vururdu”.

Məqalədə deyilir ki, neftin qiyməti kəskin azaldıqdan, ölkəni böhran bürüdükdən sonra isə hökumət bu istiqamətdə özünü yeni kurs götürən kimi göstərdi.  “Avropalıları ölkəyə sərmayə qoymağa çağırırlar, ölkədə biznes forumlar keçirirlər, ölkə başçısı ABŞ-ın nümayəndə heyətini qəbul edir, ABŞ-la əməkdaşlığın yüksəldilməsinə maraqları olduğunu bildirirlər”.

Müəllif  bu düşüncədədir ki, rəsmi Bakı bu münasibətlərdə səmimi deyil, belə ki,  bir tərəfdən, əməkdaşlıqdan danışırlar, digər tərəfdən, ABŞ-ın maliyyələşdirdiyi media orqanlarına hücum çəkirlər.

Məqalədə vurğulanır ki, hələ belə taktika seçən hökumət olmayıb ki, eyni zamanda bir tərəfdən hansısa bir dövlətlə dostluğun önəmindən danışasan, həm də telekanallarda həmin dövlətin əleyhinə təbliğat aparasan: “Bu gün ABŞ-a səfər edib münasibətlərin istiləşməsindən danışanlar, sabah müsahibə verib, bu dövlətin Azərbaycana qərəzindən, erməni lobbisinin təsiri altında olmasından söhbət açırlar”.

Müəllifin fikrincə, hökumət bununla daxili auditoriyaya hesablanmış çürük təbliğatı qüvvədə saxlamaq istəyir, dövrün dəyişdiyini, dünyanın bu çirkli oyunları gördüyünü, cəmiyyətin hökumətin riyakarlığına şahidlik etdiyini anlamaq istəmirlər. Yazıda deyilir ki, əsas məsələ budur ki, hökumət dövlətin və xalqın maraqları naminə normal siyasət yürütmək fikrində deyil, elə buna görə də daxili siyasət kimi, xarici siyasət də bərbad durumdadır.

Müəllif deyir ki, bu gün Azərbaycan hökumətinin dostları dünyanın ən geridə qalmış  ölkələridir, çünki bu ölkələr Azərbaycandan demokratiya, şəffaflıq tələb etmir, hökumətin siyasətində də əsas meyar məhz budur: “Bu da bizim hökumətin ikili standartıdır. Belə sürüşkən siyasətlə nə Qarabağı azad etmək olar, nə ölkəni böhrandan çıxarmaq olar, nə də dünyada normal dövlət kimi qəbul olunmaq mümkündür”.

“Hamını bəzər” fəlsəfəsi

“Azərbaycan öz vətəndaşlarını qazla təmin edəcəkmi?” sərlövhəli məqalədə müəllif ölkə əhalisini qazla nə dərəcədə təmin olunmasını araşdırır.

(http://www.novoye-vremya.com/w74419/.../#.WEG0JeaLTIU)

Müəllif deyir ki, ölkədə qazın, yanacağın, elektrikin qiymətinin qalxdığı bir vaxtda hökumət ölkə vətəndaşları istisna olmaqla, qalan hamını “mavi yanacaq”la təmin edir. Məqalədə noyabrın sonuncu dekadasında Azərbaycandan Ukraynaya  740 ton propan-butan qarışığının göndərildiyi, Azərbaycan hökumətinin Belarusa da bu istiqamətdə yardım etdiyi vurğulanır. 

Ölkə insanına olan laqeydliyi isə müəllif belə dəyərləndirir: “Bakı öz xalqından başqa hamıya yardım əlini uzatmağa hazırdır. Azərbaycanın Gürcüstan ərazisindəki bütün bütün kilsə və monastırları, o cümlədən erməni kilsələrini qazla təmin etmək öhdəliyi götürməsi bəzi azərbaycanlılarda anlaşılmazlıq və qıcıq yaradır. Azərbaycan Gürcüstana qazı demək olar ki, havayı satır”.

Müəllifə görə, Azərbaycan kəndləri isə qazla təmin edilmir, kəndlər bir tərəfə, Bakının özünə qaz fasilələrlə verilir. Məqalədə son vaxtlar qaz çatışmazlığının hiss edildiyi vurğulanır: “Yeri gəlmişkən, həmişə belə olub, elə ki, məsələ ölkə vətəndaşlarına aid olur, o zaman hökumətin pulu olmur. İnsanlar yaşamaq mübarizəsi aparırlar, amma hər şeyin də bir həddi olmalıdır”. 

Müəllif  düşünür ki, ölkə qazlaşmayınca, qaz çatışmazlığı aradan qalxmayınca əhalinin üzləşdiyi qaz məsələsində yaxşılığa doğru müsbət meyl olmayacaq.

Məqalədə son zamanlar qazla bağlı boğulma, ölüm hallarına da toxunulur və deyilir ki, qaz verilməsindəki fasilələr partlayış və zəhərlənmələrə səbəb olur ki, bu da qaz çatışmazlığının nəticəsidir. 

Müəllif bu situasiyada bir paradoks yarandığı düşüncəsindədir: “Azərbaycan qaz öncülü, Avropanın enerji təhlükəsziliyini təmin etməyə qadir olduğu statusuna iddia edir, amma öz vətəndaşları üçün bu enerji təhlükəsizliyi əlçatmazdır. Bizim hökumətin belə bir sosialyönlüyü var, bu isə sağlam düşüncəyə həqarət deyilmi?” 

Yeni bahalaşma gözləntisi

“Bizim Yol” qəzetində “Yanacaq, su və çörək bahalaşacaqmı?” sərlövhəli məqalədə (http://www.bizimyol.info/news/88550.html) müəllif ölkədə qiymət artımının perspektivini ekspertlərlə dəyərləndirir. Bu dəyərləndirməyə səbəb isə qazın və elektrikin qiymətlərinin artırılmasına dair Tarif Şurasının 28 noyabr qərarıdır.

Müəllif deyir ki, bu mövzu təkcə xəbər saytlarının yox, habelə sosial şəbəkələrin əsas müzakirə mövzusudur. Bundan irəli gələrək müəllif ekspertlərə perspektivdə benzin və digər yanacaqların bahalaşa bilməsi sualı ilə müraciət edir.

İqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov bu baxımdan düşünür ki, faktiki olaraq maya dəyəri, iqtisadi faktorlar baxımından yanacağın qiymətinin artırılması üçün heç bir əsas yoxdur və arqumentini belə əsaslandırır: “Çünki hazırda neftin qiyməti azalıb. Təbii ki, bu da özümüzdə istehsal olunan məhsuldur. Eyni zamanda beynəlxalq praktika da göstərir ki, bir çox hallarda Azərbaycan kimi resurs ölkələri gəlirlərin müəyyən bir qismini kompensasiya etmək üçün yerli satışı, yəni daxili qiymətləri artırmaq yolu ilə müəyyən çıxış yolları axtarır”.

Ekspertə görə, məhz bu səbəbdən sonrakı dövrlərdə benzinin, dizelin və digər yanacaq məhsullarının qiymətində bahalaşma ola bilər, amma indidən bunu birmənalı olaraq proqnozlaşdırmaq çox çətindir”.

“Tarif Şurasının qaz və elektrik enerjisinin bahalaşması barədə qərarının psixoloji, iqtisadi nəticələri olacaq”. Tarif Şurasının  qiymət artımı ilə bağlı 28 noyabr qərarını qəzetə şərh edən iqtisadçı Qubad İbadoğlu belə şərh edir. Onun fikirncə, bu qərarın iqtisadi nəticələri uzunmüddətli və davamlı olacaq. Ekspertə görə, bu qiymət artımı bütün sahələrə dolayısı iə sirayət edəcək: “Maya dəyərində elektrik, qaz istehlakı xərcləri olan bütün məhsul və xidmətlərdə bahalaşma müşahidə olunacaq. Daha çox təsirə məruz qalan çörəkbişirmə sənayesi, elektrik enerjisi və qazla işləyən nəqliyyat vasitələri olacaq”.

Q.İbadoğlu deyir ki, qiymət artımı bu iki sahə ilə yekunlaşmayacaq və ölkədə qiymət artımının yeni dalğası başlayacaq: “Çox güman ki, tezliklə su, benzin və digər qiymətləri tənzimlənən yanacaq məhsullarının bahalaşmasına dair növbəti qərarlar veriləcək”, - Q.İbadoğlu qeyd edib.