Media-icmal 06.12.2016

Dövlət başçısının cəbhə bölgəsinə səfəri, Tarif Şurasının bahalaşma qərarına münasibət, ölkədə iqtisadi islahatların aparılmaması, mənzil bazarında passivlik bugünki medianın aparıcı mövzusudur.

Cəbhə bölgəsinə səfər - vətəndaşa qayğı

“Azərbaycan” qəzeti “Cəbhə bölgəsində yaşayan əhali ölkə başçısının güclü dəstəyini və qayğısını daim hiss edir” sərlövhəli məqalədə müəllif dövlət başçısı İlham Əiyevin  (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=111277) Ağdam və Tərtər rayonlarına bu günlərdəki səfərini və insanlarla təmasını dəyərləndirir.

Müəllif bu səfəri bir tərəfdən cəbhə bölgəsində insanların əhval-ruhiyyəsini daha da yüksəltməsi, digər tərəfdən isə əhalinin dövlət başçısının diqqətini hiss etməsi, daha bir başqa cəhətdən isə dövlət başçısının liderlik, prinsipiallıq nümayiş etdirməsi adlandırır.

Məqalədə bu ilin aprelində qarşı tərəfin təmas xəttində törətdiyi təxribat nəticəsində Ağdam və Tərtər rayonları sakinlərinin şəxsi əmlaklarına,, təsərrüfat obyektlərinə əhəmiyyətli ziyan dəyməsi, bu ziyanın aradan qaldırılması üçün dövlət başçısı İlham Əliyevin bu rayonların hər birinə 3 milyon manat vəsait ayırması xatırladılır.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı bu dəfəki səfərində təmir-bərpa işlərinin gedişilə maraqlanıb: “O vaxt burada evlər dağılmışdı, mənzərə çox acınacaqlı idi. Bu gün isə 7 ay keçəndən sonra artıq yeni tikilmiş evə baxırıq. Azərbaycan dövləti qısa müddət ərzində lazım olan bütün tədbirləri görüb. Təkcə Ağdam rayonunda 700-dən çox ev yenidən tikilib, əsaslı bərpa edilib və cari təmir işləri aparılıb”.

İ.Əliyev bütün bunları aparılan siyasətin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşının durması, dövlətin öz vətəndaşını qoruması, onun problemlərini həll etməyə çalışması kimi dəyərləndirir.

Müəllif prezidentin səfəri fonunda gördgünlük aprel döyüşlərinə də münasibət ifadə edərək, bunu Azərbaycan Ordusunun qarşı tərəf üzərində zəfəri adlandırır.

Müəllif hesab edir ki, dövlət başçısının cəbhə bölgəsinə səfəri zamanı insanların problemlərinin həllilə maraqlanması Azərbaycanda hər bir vətəndaşın layiqli həyat tərzinin təmin edilməsinin yeni mərhələdə milli ideyanın mahiyyətində qərarlaşan praktik məqsəddir.

Məqalədə deyilir ki, Ağdam və Tərtər rayonlarında Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən tamamilə dağılmış evlərin yerində cəmi yeddi ay müddətində yeni evlərin inşası, həmçinin ziyan dəymiş evlərin və sosial obyektlərin təmiri ölkə vətəndaşlarına göstərilən diqqətin daha bir nümunəsidir.

Böhran - hökumətin yarıtmazlığı

“Azadlıqinfo” saytı “Bahalığa vəkillik edənlər” sərlövhəli məqalədə (https://www.azadliq.info/168774.html) ölkədə baş vermiş son bahalaşmanın səbəblərini araşdırır.

Müəllif bu bahalaşmanı hökumətin vətəndaşa tərs şilləsi sayaraq minimum xərcləri ödəyə bilməyən, kredit faziləri altında inləyən, sabaha ümidi olmayan insanlara ironiya ilə “muştuluq” adlandırır: “Həm də bu dəfəki artım 5-10 faizlə yekunlaşmadı. Qazın qiymətinin 100, işığın qiymətinin 57 faiz artırılması, yaralı vəziyyətdə olan vətəndaşa ölüm gülləsinin vurulması idi”.

Müəllif hesab edir ki, bu hakimiyyət özü xalqın qabağına böhran kimi çıxıb və faktiki vətəndaşa ən böyük böhranı hökumət özü yaşadır.

Məqalədə deyilir ki, hökumət yarıtmazlığını etiraf etmək əvəzinə, bu bahalığı vətəndaşın boynuna minnət kimi qoyur, günlərdir bu bahalığın inkişafa xidmət etdiyini, kasıb təbəqəyə təsir etməyəcəyini, dünyada da qiymətlərin baha olduğunu sübut etməyə çalışırlar: “Bu qədər absurd açıqlamalar verilirsə, deməli vətəndaşı dəyərsiz əşya hesab edirlər, onun susqunluğunu görüb, hücuma keçiblər”.

Yazıda parlament xüsusi olaraq tənqid edilərək deyilir ki, 2.5 milyon insan kredit borcu ödəyir, on minlərlə insan Avropa ölkələrinə mühacirət edir, hər gün 2-3 nəfərin intihar xəbəri yayılır, belə bir reallıqda mandat gəzdirənlər inkişafın fontan vurmasından danışırlar. Müəllif vitse-spiker Bahar Muradovanın xalqa kasıb həyat yaşamağa öyənmək çağırışına sərt yanaşma sərgiləyir: “Bu qədər zəngin ölkə vətəndaşına “yoxsulluğa öyrəşin” mesajı verən hökumət, dərhal istefaya getməlidir.  Çünki, Azərbyacanda yaşananlar təbii fəlakət deyil, hökumət komandasının yaratdığı fəlakətdir”.

Müəllif əhaliyə satılan enerjinin qiymətinin qaldırılması fonunda 2017-ci ildə idman oyunlarına  617 milyon manat xərclənməsinin nəzərdə tutulmasını israfçılıq, vətəndaşa həqarət, düşmənçilik sayır.

Yazıda son 23 ildə yürüdülən siyasətin mahiyyətinin anlaşılmaz olduğu vurğulanır: “23 il gecə-gündüz “dünya bizə paxıllıq edir”, “bizim öz yolumuz var”, “böhran bizə təsir edə bilməz”, “analoqsuz inkişaf edirik” dedilər, indi isə “vəziyyət pis olacaq”, “hökumətdən heç nə istəməyin”, “yoxsul yaşamağa öyrəşin” deyirlər. Yəqin ki, 2017-ci ilə də “Qənaət ili” adı verəcəklər. Bunu da hökumətin uzaqgörən siyasətinin nəticəsi kimi qiymətləndirəcəklər.

Bütün bu dəyərləndirmələrin sonucu olaraq müəllif bu nəticəyə gəlir ki, xalq özü-özünün vəkili olmalı, bahalıq aşiqi olan deputatlara, bahalığı inkişaf kimi təqdim edən rejimoloqlara öz varlığını sübut etməlidir.

İnkişaf nağılının sonu 

“Exo” qəzetində dərc edilən “Göstərmək istəyirdilər ki, bütün dünya tənəzzül edir, Azərbaycan isə tərəqqi” (http://ru.echo.az/?p=52601) sərlövhəli məqalədə ölkənin sosial -iqtisadi həyatı ekspert Əkrəm Həsənovla dəyərləndirilir.

“2017-ci il Azərbaycan üçün çətin il olacaq, manat dəyərdən düşməkdə  davam edəcək, valyuta ehtiyatları isə daha da azalacaq”. Ə.Həsənov ölkənin yaxın perspektivini qəzetə belə şərh edir.

Ekspert ölkə məmurlarının böhrana əsas səbəb kimi neftin kəskin dəyərdən düşdüyünü göstərməsini əsaslı saymır və ölkənin indiki durumunu gözlənilmədən xəzinə tapan insanın durumu ilə müqayisə edir: “Uzun müddət ancaq bu xəzinə hesabına dolanır, amma inkişaf barədə düşünmür, təhsil almağa və ya iş qurmağa cəhd etmir, çünki əlindəki vəsait yetərlidir. Amma günlərin birində bu kapital yetərsiz hala gəldi”.

Ekspert deyir ki, bu durumda insan günahını etiraf etmək əvəzinə bu problemlərə görə, bütün dünyanı təqsirli bilir: “Azərbaycan məmurları, hökuməti məhz belə mövqe sərgiləyir. Əgər neft dəyərdən düşməsəydi, bütün dünya Rusiyadan üz döndərməsəydi, yəni qlobal böhran baş verməsəydi, Azərbaycan dəbdəbəli həyatını sürəcəkdi. Amma hər şeyin bir sonu var, bu, sadəcə bir zaman məsələsi idi”. 

Ə.Həsənov vurğulayır ki, neftin ölkəyə ağlasığmaz pullar gətirəcəyini sona çatacağını hamı başa düşürdü. Amma hökumət bu düşüncədə idi ki, böhran bu qədər tez olmamalı, bir 10 il sonra baş verməli idi. Amma ekspertə görə, hətta böhran məmurların gözlədiyi vaxt baş versəydi belə, ölkənin nəyəsə hazır olacağı yenə də şübhə doğurur.

Ə.Həsənov bu düşüncədədir ki, gəlirlərin bol olduğu illərdəki imkanlardan istifadə edilmədi, belə ki, təhsil, səhiyyə, kənd təsərrüfatı, kiçik və orta biznes inkişaf etdirilmədi, yalnız ölkənin gəlirləri azaldıqdan sonra bütün problemlər üzə çıxdı: “İndi insanlar işsiz və mövcud olmaq üçün vəsaitsiz qalıblar və birdən anlayıblar ki, mahiyyətdə heç bir dəyərə malik deyillər. Cinayətlərin sayı artır, ölkədə ictimai-siyasi durum pisləşəcək, bu, təəccüblü olmayacaq”.

Ə.Həsənov deyir ki, hökumətin planı da yoxdur, belə ki, bu ilin əvvəlində prezidentin iqtisadi islahatlar üzrə köməkçisi yaxın 6 ayda milli iqtisadiyyatın inkişafı ilə bağlı müxtəlif yol xəritələrinin hazırlanacağını bildirmişdi, amma hələ ki, bu barədə də heç nə eşidilmir.

Ekspert deyir ki, hökumətin iqtisadi blokunun bölmələri ancaq öz maraqlarına görə hərəkət edirlər və bu mənada onlar arasında vahid siyasət yoxdur.

Mənzil bazarında passivlik

“Müsavat.com” saytında “Mənzil bazarında bahalaşma gözlənilmir” sərlövəhli məqalədə (http://musavat.com/news/iqtisadiyyat/menzil-bazarinda-bahalashma-gozlenilmir-ekspertden-maraqli-sherh_397726.html) ölkənin mənzil bazarındakı durum ekspertlərlə dəyərləndirilir.

Müəllif ölkənin mənzil bazarındakı durumu Tarif  Şurasının noyabrın 28-də qazın və elektrikin bahalaşması qərarı fonunda araşdırır və qiymətlədə  artım olması ilə marqalnaır.

“Daşınmaz əmlak bazarında qiymtəlrəy azalan istiqamətdədir və bu tendensiya bundan sonra da davam edəcək”. Bu şərhi isə daşınmaz əmlak üzrə ekspert Rəşad Həsənov bildirib. Ekspertə görə, manatın hər dəfə dəyərdən düşməsi, insanların gəlirlərinin azalması bazarda gözə çarpacaq dərəcədə durğunluq yaradıb, mənzil alqı-satqısında passivlik hökm sürür. 

R.Həsənov deyir ki, bu qənaətdəir ki, hazırda daşınmaz əmlak bazarında aktivlik kəskin surətdə azalıb. Bu isə qiymətlərin artımı qarşısında dayanan ən böyük maneədir. Onun fikrincə, əksinə, daşınmaz əmlak bazarında qiymətlər azalan istiqamətdədir və bu tendensiya bundan sonra da davam edəcək.

R.Həsənova görə, Mənzil İnşası Dövlət Agentliyinin sosial mənzillərin inşasına başlamasının bazara öz təsiri olacaq: “Hazırkı şərtlər daxilində kommunal xidmətlərin və digər sahələrdə qiymətlərin artırılmasından asılı olmayaraq, hesab edirəm ki, 2017-ci ildə də qiymətlər azalan tempdə davam edəcək”.

Ekspert  hesab edir ki, adətən Azərbaycanda kirayə haqqı ilə kommunal xidmətləri arasında fərq olur. Belə ki, kommunal haqqını mənzili kirayə götürən şəxs ödəyir. R.Həsənov bu amilə görə qiymətlərdə artımın böyük ehtimalla baş verməyəcəyini deyir. Amma ekspert istisan etmir ki, kirayə ilə bağlı müqavilədə tam xidmət göstərilirsə və kommunal xərclər də şərtlərə daxil edilirsə, bu halda mənzili kirayə verən tərəfin qiymətləri artırması gözləniləndir.