Media-icmal 09.06.17

Azərbaycanın etibarlı tərəfdaş ölkə imici, dolların zəifləməsi, internet sistemindəki problemlər, Rusiyanın anti-TAP mövqeyi bugünki (09 iyun, 2017-ci il) medianın apaırıcı mövzusudur...

Etibarlı tərəfdaş imici

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycan qlobal məkanda etibarlı tərəfdaş kimi mövqelərini möhkəmləndirib" sərlövhəli məqalədə ölkənin yürütdüyü siyasi xətti (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=123853) dəyərləndirir.

Müəllifə görə, Azərbaycan qlobal məkanda davamlı inkişaf edən, rəyi nəzərə alınan ölkə kimi dünya dövlətləri arasında öz layiqli yerini, etibarlı tərəfdaş imicini möhkəmləndirib.

Məqalədə vurğulanır ki, ölkə öz enerji müstəqilliyini təmin etməklə eyni zamanda Avropanın enerji təhlükəsizliyinin əsas təminatçılarından birinə dönüb və bu mənada regionda sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün dayaq nöqtəsi, ən perspektivli tərəfdaşdır: "Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın dövlət siyasətini dünya dövlətlərinin siyasəti ilə uzlaşdırır, konstruktiv, beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə əsaslanan, regional və qlobal miqyasda sabitliyə xidmət edən siyasi xətt yürüdür".

Müəllif deyir ki, beynəlxalq aləmə çoxşaxəli inteqrasiyanın təmin olunması, iqtisadi və geostrateji maraqların ödənməsi, vətəndaşların təhlükəsiz yaşayışı həyata keçirilən xarici siyasətin prioritet məqsədləridir.

Yazı müəllifi bildirir ki, postneft mərhələsinə qədəm qoymuş Azərbaycanın yeni inkişaf mərhələsində qarşıda duran məqsədlərin yüksək səviyyəli, çoxşaxəli olması, zamanın çağırışlarına cavab verməsi ilə bağlıdır.

Müəllif deyir ki, bu məqsədlərə nail olmaq üçün ciddi elmi əsaslara söykənən müasir idarəetmə üsullarının tətbiqi, eləcə də strateji yanaşmaların daha uzunmüddətli dövrü əhatə etməsi zərurəti yaranır: "Ölkənin yaxın gələcək üçün inkişaf prioritetlərinin müəyyənləşdirilməsi, keçilən yolun nəzəri və praktiki prizmadan araşdırılması zərurəti həm də onunla şərtlənir ki, respublikamız keçid dövründən modernləşmə mərhələsinə uğurla transformasiya edir".

Müəllif vurğulayır ki, yeridilən daxili və xarici siyasət İlham Əliyevin çoxşaxəli fəaliyyətində milli mənafe və maraq amilinin hər zaman öndə olduğunu göstərir və bütün məsələlərdə ilk növbədə xalqın milli maraqları əsas götürülür.

Məqalədə Azərbaycanın demokratik inkişaf yolu seçərək bu istiqamətdə irəlilədiyi, qərəzli iddia, qarayaxmalara baxmayaraq, demokratiyanın şəksiz üstünlüklərini bundan sonra da gerçəkləşdirərək hüquqi dövlət quruculuğu yolundan heç vaxt çəkilməyəcəyi bəyan olunur.

Dolların ucuzlaşması manatın möhkəmlənməsi demək deyil

"Exo" qəzetində "Dollara marağın zəifləməsi heç də manatın güclənməsi demək deyil" (http://ru.echo.az/?p=59978) sərlövhəli məqalədə müəllif manat-dollar nisbətini ekspertlərlə müzakirə edir.

"Azərbaycan əhalisi tərəfindən dollara marağın zəifləməsi heç də manatın güclənməsi faktı kimi dəyərləndirilə bilməz. Odur ki, bundan da irəli gələrək yaxın vaxtarda manatın güclənəcəyi kimi optimist bəyanatlarla çıxış etmək hələ çox tezdir. Son vaxtlar Mərkəzi Bankın valyuta hərraclarının nəticələri barədə bunu demək olar ki, ölkənin valyuta bazarında müvəqqəti sabitləşmə baş verir". Bunu qəzetə eskpert Seyfəl Əliyev bildirir.

S.Əliyev hesab edir ki, dollara marağın zəifləməsinin daha bir izahı odur ki, əhali əlindəki bütün "manat əskinazlarını" dollara dəyişib, bu gün sadəcə maaşdan maaşa yaşayır və artıq vətəndaşların dollara dəyişə biləcəyi heç nəyi yoxdur.

Müəllif burada Hollandiyanın "ING Bankı"nın Azərbaycanın iqtisadiyyatı və manatla bağlı proqnozlarını xatırladır: "2018-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı 1,6% artım göstərir, Azərbaycan manatının məzənnəsi daim güclənəcək və 2018-ci ildə dollar 1,59 həddində olacaq".

İnkişafa maneə -rəqabətsizlik

"Novoe Vremya" qəzetində isə diqqəti "Azərbaycanda internetə yeni maneələr" (http://www.novoye-vremya.com/w94292/.../#.WTmHomiLTIU) sərlövhəli məqalə çəkir.

Müəllif xatırladır ki, bu yaxınlarda Rabitə Nazirliyi Azərbaycan ərazisində telekommunikasiya xidmətlərinə görə tətbiq edilən müvəqqəti məhduduiyyətlər dövrünün başa çatdığını bildirib: "Amma aydın deyil ki, bu məhduduyyətlər nə zaman tətbiq edilib, çünki, bu barədə nazirlik hər hansı açıqlama yaymayıb. Ancaq şəbəkədəki problemlərdən anlamaq olur ki, bu məhdudiyyətlər İslam Oyunları öncəsi baş verib".

Müəllif hesab edir ki, əgər bu məhdudiyyətlər oyunlar ərəfəsində tətbiq edilibsə, bu o deməkdir ki, ölkənin kibertəhlükəsizliyi əhali və eləcə də gələn turistlərin istifadə etdikləri müxtəlif messencerlərin fəaliyyətinə maneələr yaradıb.

Məqalə müəllifi deyir ki, hazırda İnternet ünsiyyətin əvəzolunmas hissəsinə dönüb və bəzən ölkənin cəlbediciliyi internetə əlçatımlığı ilə də ölçülür və oyunlar ərəfəsində messencerlərin fəaliyyətilə bağlı baş verən hadisələrin heç də marağa səbəb olmayacağını bildirir.

Müəllif xatırladır ki, indi dünyada informasiya texnologiyalarının inkişafına prioritet kimi baxılır və müasir iqtisadiyyat bu və ya digər mənada internet-texnologiyanın inkişafı ilə bağlıdır.

Yazıda xatırladılır ki, bəzən internetə girişin sürəti belə iqtisadiyyatın inkişafının əsas stimullarından biri sayılır və bu sahədə Azərbaycanda situasiya birmənalı deyil.

Müəllifə görə, internet sahəsində durum sevindirici deyil, 2015-ci ildə ölkədə internetə giriş sürəti 3,6Mbit/saniyə olub, halbuki, dünya üzrə bu göstərici 5,6Mbit/saniyədir.

Müəllif deyir ki, ölkənin ən tanınmış internet-provayderi ADSL-in istifadə etdiyi infrastruktur standratlara uyğun olmur və odur ki, kanalın buraxılış qabiliyyəti olduqca aşağıdır, istifadəçi çoxluğu isə artıq bu sürətlə problemə dönür.

Müəllifin fikrincə, ölkədə internetin inkişafının qarşısnı alan daha bir maneə inhisardır, İnternetə girişin operatorları olan Delta Telekom LTD və "Azertelekom" 90 və 10% paya sahibdirlər. Hətta zəif inkişaf etmiş internet sistemində belə onların gücündən tam istifadə edilmir və rəqabət olmadığı üçün bu sahədə inkişaf da gözlənilmir.

Müəllifə görə, inhisar, köhnə infrastruktur ölkədə internetin inkişafına çoxdan maneə idi, indi də buraya dövlət tənzimlənməsi əlavə edilib.

Rusiyanın anti-TAP-lığı

"Yeni Müsavat" qəzetində "Rusiyadan Azərbaycana TAP hədəsi"sərlövhəli

(http://musavat.com/news/rusiyadan-azerbaycana-tap-hedesi_444751.html) məqalə oxumaq olar.

Müəllif son vaxtlar Rusiyanın "Qazprom" şirkəti təmsilçilərinin Azərbaycanın reallaşdırdığı "Cənubi Qaz Dəhlizi" layihəsinin əhəmiyyət və səmərəsini şübhə altına alan bəyanatlarla çıxış etmələrini xatırladır.

Məqalədə deyilir ki, Rusiya təmsilçiləri Rusiya qazının gələcəkdə TAP kəmərinə vurulması imkanlarından danışaraq kəmərin qazla doldurula bilməməsi riski olduğunu və Azərbaycan tərəfin yataqlarda neft hasilatını saxlamaq üçün laylara daha çox qaz vurmağa məcbur olduğunu bildirir.

Müəllif xatırladır ki, "Qazprom" TAP-a faktiki rəqib sayılan qaz dəhlizinin yaradılması üzərində işləyir və Rusiyadan Türkiyənin Yunanıstanla sərhədinə qədər "Türk axını" qaz kəmərinin çəkilməsi, həmin kəmərin daha sonra "Poseidon" kəmərinə birləşdirilməsi planları var: "Türk axını" kəmərinin tikintisi artıq başlayıb, TAP kəməri isə TANAP-la Türkiyənin Yunanıstanla sərhədinə qədər nəql olunacaq Azərbaycan qazını (ildə 10 milyard kubmetr) Avropanın cənubuna çatdıracaq".

Müəllif deyir ki, yerli ekspertlər "Qazprom"un iddialarını əsassız sayırlar:

"Rusiyanın bu bəyanatlarının səbəbi Avropa qaz bazarında özünə rəqib görmək istəməməsidir. Rusiyanın TAP-a münasibəti heç zaman isti olmayıb. Bu ölkə rəsmilərinin istər rəsmi, istərsə də qeyri-rəsmi açıqlamalarında hər zaman TAP-a qarşı neqativ fikirlər, xüsusən də "Cənub Qaz Dəhlizi"nin ehtiyatlarının az olması, TAP və TANAP-ın mavi qaza olan tələbinin ödənilməsində çətinliklərin olacağı ilə bağlı daim açıqlamalar yayımlanıb". Bunu ekspert Vüqar Bayramlı qəzetə bildirir.

Ekspert deyir ki, bu qaz həcmi Rusiyanın Avropaya nəql etdiyi qaz həcmilə müqayisədə çox cüzidir, bununla belə, Rusiya başqa mənbələrdən Avropaya qaz nəql edən mənbə görmək istəmir.

V.Qasımlı hesab edir ki, bu halda belə Rusiya düşünür ki, fərqli mənbələrdən nəql edilən qazın Avropa bazarına çxması bu bazarda onun dominantlığını zəiflədə bilər.

V.Bayramlı deyir ki, "Qazprom" TAP əleyhinə aksiyaları dəstəkləməkdə də aktivdir və bunu birmnalı demək olar ki, bu şirkət Azərbaycan qazının Avropa bazarına çıxmasının əleyhinədir.

Ekspert TAP-ın qazla doldurulmasında çətinlik olmayacağını deyir və qaz ehtiyatlarının bunu söyləməyə əsas verdiyini nəzərə çatdırır: "Praktik olaraq ilbəil artan qaz hasilatı həmin öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə imkan verəcək. "Şahdəniz 2"nin istismara verilməsi ilə yanaşı, digər qaz yataqlarının, xüsusilə də Abşeron yatağının istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulur. Bu da birmənalı şəkildə qaz hasilatının artmasına səbəb olacaq", deyə V.Qasımlı bildirib.