Media-icmal 11.05.2016

Ölkə iqtisadiyyatının durumu,  SOCAR-da maliyyə vəziyyəti, Rusiyadakı böhranın Azərbaycana təsiri, “Sovetski” məhəlləsində qalanların kompensasiya problemi bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

N.Əliyev: “İqtisadiyyatda kəskin azalmalar baş verir” 

“İqtisadiyyatın durumunu bəyanatlarla yox, həmin dövr üçün olan statistik rəqəmlərlə dəyərləndirmək lazımdır”. İqtisadi ekspert Nemət Əliyev dövlət başçısı İlham Əliyevin bu günlərdə ölkənin iqtisadi böhrandan şərəflə çıxması haqda bəyanatını “Azadlıq” qəzetinə belə dəyərləndirib.

N.Əliyev ölkədə iqtisadi durumu daha sonra belə dəyərləndirir: “Ötən müddət ərzində ölkənin xarici tivarət dövriyyəsində kəskin azalma baş verib. Təkcə mart ayı ərzində 295 milyon dollar mənfi saldo əmələ gəlib. Ölkənin tədiyyə balansında isə 4 milyardlıq kəsir var. İxracyönlü fəaliyyət kəskin şəkildə pisləşib. Bu o halda baş verir ki, iqtisadiyyatın 86%-ni neft və neft məhsulları təşkil edir”.

N.Əliyev qeyri-neft sektorundan əldə edilən gəlirlərin 38% azaldığını bildirir və ölkə üzrə ümumi iqtisadi mənzərəyə belə baxış sərgiləyir: “Bu, bütövlükdə xarici ticarət dövriyyəsi üzrə olan mənzərədir. Konkret halda isə ölkənin ÜDM-də 3 ya ərzində 5 milyard manatdan artıq azalma baş verib”.

N.Əliyevə görə, vətəndaşların alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşüb, ölkəyə kapital qoyuluşu kəskin azalıb, banklara etibar etməyən əhali əmanətlərini banklardan geri çəkir.

“Moodyu”s proqnoz yenə mənfidir

“Novoye Vremya” qəzeti “Moodys” beynəlxalq reytinq agentliyinin SOCAR-ın maliyyə göstəricilərinin aşağı salınmasına toxunur. Burada bu qurumun dövlətdən yüksək dərəcədə aslı olması xüsusi vurğulanır. Bütünlükdə ölkənin maliyyə fəaliyətilə bağlı göstəriclər mənfi dəyərləndirildiyi üçün SOCAR-ın göstəricilərinin də mənfi dəyərləndirilməsi təbii sayılır. “Bu proqnozlara etimad etməməyə ciddi əsaslar yoxdur. Qurumun problemləri dünən ortaya çıxmayıb. Bu da aydındır ki, neftin dəyərinin kəskin enməsi xüsusilə neft hasilatına, bütünlükdə isə ölkə iqtisadiyyatına mənfi təsirini göstərməli idi”.

Müəllif bu problemlərlə bağlı mövqeyini ifadə etdikdən sonra məmurlara çıxış yolunun harada olmasını da göstərir: “ Bütün bu neqativ faktlar, o cümlədən “Moodyus”un proqnozları da məmurları pul qazanmaq üçün başqa yollar axtarmağa stimullaşdırmalıdır. Qeyri-neft sektorunun inkişafı prioritetə dönməlidir. İdxalçı olmaqdan ixracatçı olmağa keçmək lazımdır. Ölkə iqtisadiyyatının xilası, eləcə də neft şirkətinin səmərəliliyinin artırılması neftin yüksək qiymətdə olmasında yox, köklü iqtisadi islahatların aparılmasındadır.  SOCAR-ın fəaliyyətində şəffaflıq isə maliyyə vəsaitlərinin oğurlamasından qaçmağa, hətta onların məqsədli istifadəsinə kömək edər”.

Milyonlarla insanın güzəranı pisləşəcək

“Bizim Yol” qəzeti Rusiyanın növbəti iqtisadi böhrana girdiyi mərhələ fonunda burada yaşayan azərbaycanlıların durumunun ağırlaşacağına toxunur. Buna səbəb isə “Moodyus” beynəlxalq reytinq agentliyinin bu sırada Rusiyadakı böhrandan Azərbaycanın da əziyyət çəkəcəyi haqda proqnozudur.

Belə ki, “Rusiyadakı böhran Azərbaycanda vəziyyəti pisləşdirəcək” sərlövhəli məqalədə Rusiyada 1milyon 200 min nəfərə yaxın azərbaycanlının yaşadığı və orada qazanc əldə etdiyi deyilir. Onların Azərbaycana göndərdikləri maliyyə məbləğinin toplam 2 milyard dollara yaxın olduğu vurğulanır.

Məqalədə bu böhranın Azərbaycana mümkün nəticələri haqda deyilir: “Rusiya yenidən iqtisadi və maliyyə böhranına sürüklənir. Təbii ki, bu fonda azərbaycanlıların ailələrinə göndərdikləri məbləği azalma gözləyir.

Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda əhalinin müəyyən hissəsi Rusiyadan göndərilən pullar hesabına ayaqda durur. Bu mənada Rusiya iqtisadiyyatının çökməsi, Azərbaycanda milyonlarla insanın güzəranının pisləşməsi deməkdir. Rusiyadakı böhran Azərbaycanda onsuz da böhran durumunda olan mənzil bazarını və tikinti sektorunun durumun bir qədər də pisləşdirəcək.”

Hökumətin kompensasiya dirənişi 

“Biz evlərimizi tərk etmək niyyətində deyilik”. Bunu “Yeni Müsavat” qəzetinə söküntülər aparılmasına baxmayaraq, hələ də Bakının “Sovetski” məhəlləsini tərk etməyən sakinləri deyirlər.

Onalr verilən kompensasiyanın azlığına görə bu addımı atdıqlarını bildirirlər və qənaətləri belədir: “Biz evlərimiz satmaq niyyətində deyilik. Qanuna görə də biz istəmədikcə heç kim öz mülkümüzdən çıxara bilməz”.

Amma sakinlər onlara burada yaşamağa süni problemlər yaradıldığını da bildirirlər. “Özlərini İcra Hakimiyyətinin nümayəndələri kimi təqdim edən 10-15 nəfər adam heç bir sənəd göstərmədən gəlib kommunal xətləri kəsdilər. Görünür, məqsədləri belə problemlərlə buradan çıxarmaqdır”.

Qəzet sakinlərə yetərli kompensasiya verilmədiyini, amma yol çəkilişilə bağlı bir hissəsi sökülən “Grand Hoitel”in sahibinə hər kv. metrinə görə 5 min manat kompensasiya ödəndiyini bildirir.

Kompensasiya işinə baxan Yasamal Rayon İcra Hakimiyyəti isə 1500 manatdan artıq kompensasiya verilməsinin mümkünsüz olduğunu  bildirir.