Media-icmal 24.02.2016

Qəbul edilən dövlət büdcəsi, nazirlərin parlamentə münasibəti, ölkədə manat və dollar qıtlığı medianın aparıcı mövzusudur. 

Rəsmi qəzetlər isə diqqəti dövlət başçısı İlham Əliyevin İran səfərinə böyük önəm verirlər.

“Qəbul edilən büdcə hökumətin növbəti ciddi devalvasiyaya başlayacağına siqnaldır”. “Azadlıq” qəzeti ekspert Nemət Əliyevin Milli Məclisin təsdiqlədiyi dövlət büdcəsini belə dəyərləndirdiyini bildirir. N.Əliyev bu büdcənin layihəsindən ancaq neftin dəyərinin reallığa uyğun götürülməsilə fərqləndiyini deyir.

“Amma bütünlükdə büdcənin formalaşması üçün nəzərdə tutulan mənbələr reallıqdan uzaqdır”, - iqtisadçı büdcənin bütünlükdə reallığa uyğun olmamasını iddia edir. Neftin dəyəri, neft gəlirləri azaldığı halda Neft Fondundan büdcəyə transferlərin artırılmasını iqtisadçı “şübhəli” adlandırır. “O zaman sual edilir ki, bu artırma nəticəsində yaranan fərqi kim ödəyəcək?”, - ekspert qeyd edir. N.Əliyev dollar hesabı ilə neft gəlirlərinin azaldığını, amma manat hesabı ilə artdığını deyib və “Neft Fondunda bu fərqi o halda təmin etmək mümkündür ki, devalvasiya qərarı versinlər”,- ekspert devalvasiya olacağı proqnozunun haradan qaynaqlandığını nəzərə çatdırır.

“2016-cı ildəki qeyri-iş günləri və bayramların hesabına Azərbaycan 216 milyon dollara yaxın vəsait itirəcək. Bunu isə “Exo” qəzeti yazır. Ekspertlərin hesablamasına görə, itkilər ÜDM-un təqribən 6%-nə bərabərdir.

“2016-cı ildə Azərbaycan vətəndaşlarının dincəlməyə kifayət qədər vaxtı olacaq, əsas odur ki, buna vəsait olsun. Belə ki, bu ildə beşgünlük iş həftəsilə 123 istirahət və bayram günləri var”,-qəzet aparılan istirahət hesablamalarını xatırladır. Daha sonra qəzetə açıqlama verən ekspertlər istirahət və ya bayram günlərinin ritmini pozmağı yox, iş saatlarının artırılmasını bu mənada  vəsait itkilərindən daha səmərəli çıxış yolu saydıqlarını bildirirlər.

“Yeni Müsavat” qəzeti YAP-çı deputat Siyavuş Novruzovun nazirləri tənqid etməsinə yer verib. Deputat büdcənin qəbulu ilə bağlı müzakirələrdə iqtisadi bloku əhatə edən nazirlərdən heç birinin iştirak etməməsinə ciddi iradlar bildirib. Bununla yanaşı  S.Novruzov baş nazirin 6 müavinindən heç birinin iclasa qatılmamasına diqqət çəkib. “Bu cür yanaşma ölkə başçısının qarşıya qoyduğu məqsədəuyğun deyil. Hər bir struktur rəhbəri onlar barəsində deputatlar tərəfindən qaldırılan suallara cavab verməlidirlər. Milli Məclisə belə yanaşmaq düz deyil, bu,  onlara çatdırılmalıdır”, - S.Novruzov nazirlərə mesaj ünvanlayıb. Parlamentin sədri Oqtay Əsədov isə daim belə tənqidlərə dözümsüz yanaşsa da bu dəfə S.Novruzovla həmrəylik nümayiş etdirib.

“Manat yoxdursa, problem də yoxdur”, - “Bizim Yol” qəzeti ölkədə manat problemi yaşanmasına diqqət mərkəzinə çəkir. Qəzet ekspetlərə isnadən Mərkəzi Bankın pul qıtlığı yaratmaqla dolların məzənnəsini ucuzlaşdırmağa çalışdığını vurğulayır.

Ekspert Natiq Cəfərli bu inzibati yolun daimi və ya dayanıqlı olmadığını, ola bilməyəcəyini  də xatırladır. N.Cəfərli son dəfə Neft Fondunun hərraca çıxardığı 200 milyon dolların 177 milyonunun satılmasını dollara tələbatın azalmaması kimi şərh edir.

Ekspert Vüqar Bayramov isə müəyyən müddətdən sonra büdcə xərcləmələrinin manatla təklifini, idxalın isə dollara tələbatını artıracağını bəyan edir. Onun fikrincə, Mərkəzi Bank bu üsulla manata təzyiqləri yubatmağa çalışır.

Amma ekspert Mərkəzi Bankın manata inam yarada bilmədiyini deyir. “Bu səhv siyasət problemi daha da dərinləşdirəcək”, -  hər iki ekspert ortaq fikir ifadə edir.