Media-icmal 25.09.19

Azərbaycana investisiya yatırımları, deputatın fəaliyyətinin deputat statusuna uyğunluğunun müzakirələri, ölkə əhalisinin ətlə təminat səviyyəsi və s. məsələlər bugünkü (25 sentyabr, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

İnvestisiya yatırımları üçün münbit ölkə

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycan dünyada münbit investisiya mühiti olan ölkə kimi tanınır" sərlövhəli məqalədə ölkənin investisiya mühitini dəyərləndirir.

Müəllif hesab edir ki, aparılan islahatlar nəticəsində ölkə dünya miqyasında münbit investisiya mühiti olan məkana çevrilib, əvvəllər ancaq neft sənayesinə investisiya qoyan sahibkarlar indi qeyi-neft sektoruna sərmayə yatırırlar və bu baxımdan Azərbaycan MDB məkanında ən çox xarici sərmayə yatırılan ölkədir. Bu işdə biz hətta bir sıra Şərqi Avropa ölkələrindən də öndəyik.

Yazı müəllifi əlavə edir ki, xarici investorlar sərmayə yatırarkən siyasi sabitlik, investisiyanın qorunması üçün mükəmməl qanunvericilik, dinamik inkişaf kimi cəhətlərə diqqət yetirirlər.

Müəllif deyir ki, xarici sərmayədarları cəlb etmək üçün onların maraqları da nəzərə alınmalıdır və belə yanaşmanın nəticəsidir ki, Azərbaycanın dənizdəki neft ehtiyatlarının işlənməsinə təxminən 33 milyard dollar investisiya qoyulub: "Ötən il ölkə iqtisadiyyatına 17,2 milyard manat sərmayə qoyulub. Bunun 11 milyard manatdan çoxu ölkəmizin qeyri-neft sektoruna yönəldilib. Bu sərmayədə xarici investisiyanın da payı yüksəkdir.

Müəllif Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən deyir ki, bu ilin yanvar-avqust aylarında ölkənin iqtisadi və sosial sahələrinin inkişafı üçün bütün maliyyə mənbələrindən 8627,2 milyon manat sərmayə qoyulub.

Müəllifin deməsinə görə, neft-qaz sektoruna yatırılan sərmayələr azalsa da, qeyri-neft sektoruna yönəldilən vəsaitin həcmi 5,7 faiz artıb, bu ilin 8 ayı ərzində xarici müəssisə və təşkilatlar tərəfindən əsas kapitala 2528,9 milyon manat vəsait yönəldilməsi ölkədə münbit investisiya mühiti olmasının təsdiqidir.

Müəllif vurğulayır ki, xarici ölkələrin və beynəlxalq təşkilatların vəsaitləri hesabına əsas kapitala yönəldilən vəsaitin 2046,1 milyon manatı İngiltərə, Türkiyə, İsveçrə, ABŞ, Yaponiya, Malayziya, Rusiya, İran və Norveç sərmayədarlarına məxsusdur.

Son olaraq müəllif bu ilin 8 aylıq kapital qoyuluşu nəticəsində paytaxtda Pirallahı Sənaye Parkında şpris istehsalı zavodunun tikildiyini, Mərdəkan-Qala avtomobil yolunun çəkildiyini, Beyləqanda, Qobustanda, Bakıda, Şəmkirdə, Goranboyda və s. yerlərdə bir sıra obyektlərin inşa olunduğunu bildirir.

Deputat statusuna uyğunlıq: o necə olmalı?

"Yeni Sabah.az"da isə "Millət vəkili bizneslə məşğul olmalı deyil" - Vahid Əhmədov sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif deputat olan şəxsin niyə biznes sahəsində fəaliyyət göstərməməsinin, Milli Məclisin tərkibinin dəyişə bilməsinin səbəbləri barədə deputat Vahid Əhmədovla söhbətləşir.

Müəllifin deməsinə görə, belə müzakirələrə səbəb deputatlardan birinin ayrı-ayrı vətəndaşlardan toplam 600 min dollar borc götürməsi üçün deputat vəsiqəsini girov qoyması və bunun ictimailəşməsidir.

V.Əhmədov isə bu müzakirələrlə bağlı "yenisabah"a deyir ki, Milli Məclis seçkili orqandır və seçicilər kimə səs verirsə, o da parlamentdə oturmalıdır.

Deputata görə, belə hallar olsa da, parlamentin tərkibi seçki ilə dəyişməlidir.

"Təəssüf ki, belə hadisələrə rast gəlirik. Millət vəkili özünü statusuna uyğun aparmalıdır. Belə hallar olmamalıdır. Milli Məclis qanunverici orqandır. Orada elə insanlar təmsil olunmalıdır ki, qanunların qəbuluna öz töhfəsini verə bilsin. Millət vəkili bizneslə məşğul olmalı deyil, millət vəkili dövlətin, seçicilərin problemlərinə yardımçı olmalıdır. Amma bütün bunlara rəğmən parlament seçki ilə dəyişə bilər ki, bu da 2020-ci ildə baş verəcək. O zaman yeni tərkibin necə olacağını görəcəyik", V.Əhmdov bildirib.

V. Əhmədov deputatların hansısa qanunsuz, yaxud ictimai qınağa səbəb olan hərəkətlərə yol verməsini qəbuledilməz sayaraq deyir ki, parlament ölkənin taleyinə təsir edə bilən orqandır, odur ki, millət vəkilləri məsuliyyətli olmalıdır.

"Mən istərdim ki, parlament yüksək səviyyədə formalaşsın, Yəni, orada elə insanlar təmsil olunsun ki, həm millət onları eşitsin, həm də onlar millətin, dövlətin yanında olsunlar. Ola bilər ki, müəyyən dövr üçün biznemsmen deputatlar lazım idi. Amma artıq Azərbaycan inkişaf edir, indi sırf mütərəqqi qanunların qəbulu üçün bu sahəyə bələd olan, ölkənin və seçicilərin problemlərini düşünənlər lazımdır", V.Əhmədov indiki zaman şərtləri barədə fikrini deyir.

Parlamentin indiki tərkibinə gəlincə isə V.Əhmədov deyib ki, Milli Məclisin indiki tərkibi barədə mənfi fikir söyləmək istəmir, deputatların heç də hamısı narazılıq yaradan bəzi həmkarları kimi deyil, indiki parlamentdə xeyli sayda deputat var ki, onlar müəyyən işlər görürlər.

Deputatların danışmamaları barədə iradlara toxunan V.Əhmədov deyir ki, deputatların danışdığı, müzakirə apardığı, mübahisə etdiyi yer Milli Məclisin plenar iclasları yox, komitələrin iclaslarıdır: "Biz daha çox komitələrin iclaslarında danışırıq, müzakirələr aparırıq ki, plenar iclasa normal layihə təqdim edək. Ona görə də komitələrin iclaslarını diqqətdə saxlamaq lazımdır" deyə deputat bildirir.

Ətlə necə təmin edilirik?

"Modern.az"da isə "Azərbaycan özünü ətlə tam təmin edə bilmir - rəsmi statistika" sərlovhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif ölkə əhlaisinin ət və ət məhsulları ilə təmin edilməsi səviyyəsi barəsində Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin direktoru Fikrodvsi Fikrətzadə ilə söhbətləşir.

F.Firdosizadənin ""modern.az"a deməsinə görə, hazırda Azərbaycanın özünü ət və ət məhsulları ilə təminetmə səviyyəsi 83 faizdir, bu göstərici mal əti üzrə 85 faiz, qoyun əti üzrə 98 faiz, quş və quş əti məhsulları üzrə 76 faizdir:

"Azərbaycanın ümumilikdə 68 700 tonluq ət idxalının 23 800 tonu mal əti, 1700 tonu qoyun əti, 8200 tonu donuz əti, 35 min tonu quş ətidir. Rəsmi göstəricilərdən də göründüyü kimi, idxalda nisbi üstünlük quş əti üzrədir. Bütövlükdə Azərbaycanın ət idxalının əsas mənbəyi MDB ölkələri, o cümlədən Rusiya, Ukraynadır. Donuz əti əsasən, kolbasa və sosiska istehsalında istifadə edilir".

Mərkəz direktorunun deməsinə görə, idxal edilən 35 min tonluq quş ətinin 99 faizi emal sənayesinin tələbatı üçün alınır.

F.Firdovsizadə Hindistandan Azərbaycana ucuz qiymətə gətirilən ətlərlə bağlı bildirir ki, dondurulmuş şəkildə gətirilən ət və ət məhsulları çox paya malikdir. Azərbaycana idxal olunan 23800 ton mal ətinin 14000 tonu ət çəkisi formasında, qalanları diri heyvan şəklində gətirilir. Hindistan isə bu faiz göstəricilərində çox cüzi yer tutur".

Mərkəz derektorunun deməsinə görə, Azərbaycan ümumilikdə 326 min ton əti istehsal, 68 000 ton əti idxal edir, o cümlədən, 135000 ton mal əti istehsal olunur, 23 000 tonunu idxal edirik.

F.Firdovsizadə vurğulayır ki, ölkədə 81000 ton qoyun əti istehsal edildiyi halda cəmi 17000 ton qoyun əti idxal olunur, respublikada 109 min ton quş əti istehsal olunduğu halda, 35 min ton quş əti idxal edir, amma yaxın vaxtlarda Azərbaycan quş ətini idxal edən ölkədən ixrac edən ölkəyə çevriləcək.

Mərkəz deirektoruna görə, Azərbaycanın digər ölkələrə mal və qoyun əti ixrac etməsi təsadüfi trendlərdir, bu sahədə ixracın genişləndirilməsi hələ ki nəzərdə tutulmur, çünki Azərbaycan özünün mal və qoyun ətinə olan tələbatını ödəyir.

F.Firdovsizadə deyir ki, ət ixracının perspektivi broyler sənayesinə əsaslanır, növbəti illərdə broyler sənayesinin təkmilləşdirilməsi və genişləndirilməsi hesabına o məhsul üzrə ixrac perspektivi gözlənilir.