Media-icmal 30.10.19

Maliyyə-bank sektorunda müzakirələr, Rəqabət Məcəlləsinin hələ də qəbul olunmaması, Vergilər Məcəlləsinə təklif olunan dəyişikliyin mahiyyəti və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...  

Maliyyə-bank sektoru müzakirələrdə 

“Azərbaycan” qəzeti “Bankların iradlardan nəticə çıxarıb MBNP ilə birgə tədbirlər görməsi qərara alınıb” sərlövhəli məqalədə ölkədə bank sisteminin fəaliyyətini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, oktyabrın 15-də keçirilən iqtisadi müşavirədə dövlət başçısı İlham Əliyevin ölkənin maliyyə-bank sektoru ilə əlaqədar verilmiş tapşırıqlarının icrasına başlanılıb.

Müəllif əlavə edir ki, Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının (MBNP), Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının, istehlakyönlü bankların iştirakı ilə iclas keçirilib və fəaliyyət istiqamətləri müzakirə edilib.

Müəllif deyir ki, iclasda Azərbaycanın beynəlxalq hesabatlarda biznes mühitinə görə dünya ölkələri arasında 25-ci yerdə olması, 20 ən islahatçı ölkə sırasında yer alması vurğulanıb.

Yazı müəllifi bildirir ki, islahatlar nəticəsində maliyyə-bank sektorunda kredit verilməsi əmsalının yüksəlməsi, ehtimal olunan maliyyə risklərinin aşağı salınması və sektorun elastikliyinin artırılması baxımından atılan addımlar müsbət qiymətləndirilib.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısının 15 oktyabr müşavirəsində səsləndirdiyi iradlara gəldikdə, iclasda da bildirilib ki, istehlak kreditləri biznes kreditləri ilə müqayisədə daha çox artıb, bu amil bank sektorunda yaxın keçmişdə baş vermiş böhranın əsas səbəblərindən biri olduğu ifadə edilib.

Müəllifin deməsinə görə, bankların real sektordan daha çox istehlak kreditlərinin verilməsinə maraq göstərmələri mənfi hal kimi dəyərləndirilib, bu yöndə qəti addımların atılmalı olduğu vurğulanıb.

Müəllif deyir ki, iclasda bu barədə həm keçən il, həm bu il banklarla görüşlər keçirildiyi, amma arzuolunan nəticələrə tam nail olunmadığı etiraf edilib.

Müəllifin deməsinə görə, tədbirdə bank təmsilçiləri də çıxış edərək istehlak kreditləşməsi ilə bağlı məsələnin həlli, biznes kreditlərinin artımı məqsədilə real sektorda yetərli tələbin formalaşdırılması üçün aidiyyəti dövlət strukturları ilə birgə əməkdaşlığa hazır olduqlarını bildiriblər.

İclasın yekununda banklarla birgə əməkdaşlıq çərçivəsində prosesin tənzimlənməsi hədəf olaraq qəbul edilib və konkret fəaliyyət istiqamətləri müəyyən olunub.

Müəllifin deməsinə görə, bankların strateji planlarının yenidən gözdən keçirilməsi, təkliflərin aidiyyatı dövlət qurumuna təqdim olunması, biznes kreditlərinin təşviqi məqsədilə banklar tərəfindən kredit yarmarkalarının keçirilməsi məqsədəuyğun hesab edilib.

“Arxaikləşən” Rəqabət Məcəlləsi

“Azpolotika.info”da isə “İstefa ver, get biznesə”-deputatdan bu məmurlara çağırış sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif  ölkədə Rəqabət Məcəlləsinin hələ də qəbul edilməməsilə bağlı İqtisadiyyat, sənaye və sahibkaqlığın inkişafı komitəsinin üzvü, deputat Vahid Əhmədovla söhbətləşir.

“Məmurlar və oliqarxlar isə hansı ki, onlar bu gün inhisarçılıqla məşğuldur, Rəqabət Məcəlləsini qəbul etməyə imkan vermirlər. Nə qədər ki, “məmur-oliqarx-biznes” anlayışı mövcuddur, Azərbaycanda inhisarçılığı aradan qaldırmaq mümkün olmayacaq”. Deputat bunu açıqlamasında bildirib. 

V.Əhəmədov deyir ki, məmur icra hakimiyyəti orqanında işləməli, maaşla yaşamalıdır, bizneslə məşğul olmaq istəyirsə istefa verərək biznesə getməldir.

Deputat əlavə edir ki, Milli Məclis 17 ildir Rəqabət Məcəlləsini qəbul edib başa çatdıra bilmir. 

“Təxminən 10 il əvvəl biz bu məcəlləni plenar iclasın müzakirəsinə təqdim etdik və iki oxunuşda onu qəbul elədik. Lakin üçüncü oxunuşa təqdim etmək mümkün olmadı, imkan vermədilər. Milli Məclisin hər sessiyasında mən bu məsələni qaldırıram və Rəqabət Məcəlləsini qəbul etməyə çağırıram. Məmurlar və oliqarxlar isə, hansı ki, onlar bu gün inhisarçılıqla məşğuldur, bu məcəlləni qəbul etməyə imkan vermirlər. Amma prezident bu məsələni Strateji Yol Xəritəsinə daxil edib və yəqin gələn il biz onu qəbul edə biləcəyik”,-deputat deyib.

V.Əhmədov məmurlar üçün gəlir bəyannaməsinə də toxunub. Deyib ki, bu haqda parlament qanun qəbul edib, amma 10 ildir ki, müvafiq normativ sənədlər hazırlanmır, heç bir məmur öz gəlirləri barədə bəyannamə dərc eləmir: “Çünki bu bəyannamə ortaya çıxsa məmurdan soruşarlar-sən öz biznesin üçün bu qədər pulu haradan almısan? Mən sizə açıq deyirəm ki, məmurların çoxu öz biznesini dövlət pulları hesabına qurublar. Ona görə də bəyannamələr haqda məsələ həllini tapmalıdır”,-deputat vurğulayıb.

V.Əhmədova görə, Azərbaycanda inhisarçılığın mövcud olmadığını deyənlər haqlı deyil. “Biz sahibkarlardan yüzlərlə müraciət alırıq, Onlar bazara çıxış əldə edə bilmirlər, Ən sadə misal gətirirəm. Topdansatış bazaları var və onlara məmur-oliqarxlar nəzarət edir. Sahibkarları məcbur edirlər ki, malları ancaq bu bazalardan alsınlar. Onlar kəndə gedib məhsulu birbaşa kəndlidən ala bilmir. Əgər fermer öz məhsulunu bazara birbaşa çıxara bilsə o zaman qiymətlər xeyli aşağı düşər”,-deputat bildirib.

Vergilər Məcəlləsinə bu dəyişikliyin mənası...

“Bizimyol.info”da isə “Tikinti şirkətləri heç biri sağlam rəqabət şəraitində, halal kapitalla ərsəyə gəlməyiblər” sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif tikinti şirkətlərinin tikdikləri mənzillərin bir hissəsini hökumətə verməsi barədə Vergilər Məcəlləsinə təklif edilən dəyişikiyin mahiyyəti barədə iqtisadçı-ekpsert Rövşən Ağayevlə söhbətləşir.

Ekspert deyir ki, Vergi Məcəlləsinə təklif edilən dəyişikliklərdə maraqlı bir müddəa var.

“13.2.12-ci maddəyə belə bir əlavə edilir ki, bina tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər tərəfindən dövlətə ayrılan hissə təqdim edildikdə, əmlaka görə əldə edilən gəlirlər vergiyə cəlb olunan gəlir hesab edilmir.

“Bu, nə deməkdir?  Deməli, indiyədək Bakı şəhəri ərazisində tikinti şirkətləri tikdikləri çoxmərtəbəli binalardan 10%-ni dövlətə təqdim edib. Məsələn, 500 mənzilin varsa, 10%-i Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin timsalında hökumətə çatır. Hökumət isə həmin mənzilləri sonradan müxtəlif imtiyazlı şəxslərə əvəzsiz qaydada verir”.

Ekspertə görə, problem ondadır ki, biznesin üzərinə bu cür öhdəlik qoymaqla bağlı qanunvericilikdə hər hansı müddəa yoxdur, tikinti şirkətlərindən bildiriblər ki, bununla bağl yalnız Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin məktubu var və mənzilləri  həmin məktuba istinadən təqdim edirlər.

R.Ağayevə görə, məsələnin ikinci tərəfi odur ki, il ərzində nə qədər sərbəst mənzil fondunun yarandığı ictimaiyyət üçün açıq, şəffaf olmalıdır.

Ekspert hesab edir ki, hökumət Mənzil Məcəlləsinin tələbinə uyğun olaraq həmin mənzillərdən sosial məsuliyyət müqaviləsi əsasında sosial kirayə fondunun yaradılması üçün istifadə etsə cəmiyyət bundan daha çox fayda götürər.

“İndi isə belə görünür ki, Vergi Məcəlləsinə təklif olunan dəyişikliklərlə tikinti şirkətlərinin dövlətə verdiyi pay-hissə öhdəliyi leqallaşır, hüquqi əsas yaranır. Həmin pay üzrə dövriyyə vergidən azad edilir. Faktiki bu addımla hökumət biznesin mənfəətinin əhəmiyyətli bir hissəsinə şərik çıxır”.

Ekspertə görə, belə görünür ki, bütün tikinti şirkətləri bu hallarından məmnundurlar, çünki heç biri sağlam rəqabət şəraitində, halal kapitalla ərsəyə gəlməyib.