Media-icmalı 09.05.18

Keçmiş prezident Heydər Əliyevin yubileyinə hazırlıqlar, ölkədə taksi xidmətinin səviyyəsi, ölkə idarəçiliyində peşəkar kadr durumu bugünkü (09 may, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Milli intibahın müəllifi

"Azərbaycan" qəzeti "Milli intibahın müəllifi" sərlövhəli məqalədə Azərbaycanın keçmiş üçüncü prezidenti Heydər Əliyevin 95 illik yubileyi ərəfəsində onun fəaliyyətini dəyərləndirir.

Müəllif H.Əliyevi Azərbaycan dövlətçiliyinin memarı adlandıraraq deyir ki, hələ sovet dönəmində Azərbaycana rəhbərlik etdiyi (1969-1982-ci illər) vaxtda müstəqil Azərbaycanın varlığını təmin edən möhkəm təməlləri yaratmağa nail olub: "Belə ki, sovet Azərbaycanına rəhbərlik etdiyi 13 il ərzində Heydər Əliyev ölkəmizi nəhəng dövlətin xammal əlavəsi olan ucqar ərazisindən qabaqcıl sənaye sahələri və texnologiyalara malik, elm, təhsil və mədəniyyətin, ümumən insan potensialının yüksək inkişaf etdiyi bir respublikaya çevirməyi bacarmışdı".

Müəllif hesab edir ki, dövlət müsətqilliyi əldə olunan ilk vaxtlarda Azərbaycanda fəlakətli vəziyyət yaranıb və yalnız 1993-cü ildə H.Əliyevin yenidən ölkədə hakimiyyətə gəlməsilə bu durum aradan qaldırılıb.

Yazı müəllifi deyir ki, Heydər Əliyev dövlət müstəqilliyinin qorunmasını daxili və xarici siyasətinin başlıca hədəfinə çevirdi.

Müəllif bildirir ki, Qarabağ münaqişəsinin mahiyyətini yaxşı anlayan H.Əliyev bu münaqişədən Azərbaycana təzyiq vasitəsi kimi yararlanan xarici qüvvələrin ölkənin daxili siyasi həyatına təsirini minimuma endirmək, böhranda olan iqtisadiyyatı dirçəltmək və ordu quruculuğunu sürətləndirmək üçün "atəşkəs" razılığına gedib.

Müəllif vurğulayır ki, H.Əliyev 1993-1995-ci illərdə faktiki olaraq dinc yolla, xalqın köməyi ilə separatçılıq və dövlət çevrilişi cəhdlərinin qarşısını alması rəhbərlik etdiyi dövlətin gücünü hər kəsə nümayiş etdirməsi idi.

Müəllif deyir ki, bununla yanaşı çoxvektorlu xarici siysətin prioritetləri müəyyən edilib, Rusiya, Türkiyə münasibətləri möhkəmləndirilib, Ermənistanın təcrid olunması siyasətinin əsası qoyulub.

Müəllif vurğulayır ki, "əsrin müqaviləsi" neft kontraktları ölkənin iqtisadi inkişafının əsasına, həm də Azərbaycanın beynəlxalq məzmun kəsb etməsinə səbəb olub.

Müəllif deyir ki, Heydər Əliyev bütün azərbaycanlılara fəxr edilə biləcəkləri bir miras qoyub, bu miras müstəqil və güclü Azərbaycan dövlətidir.

Taksi çoxluğu- sosial durumun pis olması göstəricisi

"Exo" qəzetində "Taksi işi" Bakıda olduğundan daha pis ola bilməz" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif deyir ki, Bakı əhalisinin məşğulluğu ilə bağlı vəziyyət təhlil edilsə son 5 ildə ölkədə taksi sürücülüyünün ən populyar peşə olduğu ortaya çıxar.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, özəl daşımalara işini itirənlər, iş tapa bilməyənlər, əsas iş yerində az qazananlar üz tuturlar: "Buna görə də ölkədə və xüsusilə paytaxtda sərnişin daşımalarla məşğul olan özəl müəssisələrin çoxluğuna baxmayaraq, hələ yeniləri də yaradılır".

Müəllif isə ekspertlərə istinadən deyir ki, çoxsaylı taksi fəaliyyəti ölkədə sosial-iqtisadi durumun yaxşı olmamasının göstəricisidir, yəni, taksi sayının artması ölkədə maddi rifah səviyyəsinin azalmasının indikatorudur.

Müəllif bildirir ki, kəmiyyət sayı heç də keyfiyyət göstəricisi deyil, bu mənada "taksi xidməti keyfiyyəti"nin hər iki ayağı axsaqdır".

"Sürücü təhsilinə dəstək" cəmiyyətinin sədri Fazil Məmmədov isə deyir ki, ölkədə taksi işi bərbad dərəcədə pis vəziyyətdədir: "Həddən artıq taksi çoxluğu əhalinin ağır sosial durumda olması deməkdir. İnsanlar işini itirib, maşını var, ondan pul qazanmaq üçün istifadə edir. Elələri də var ki, işi var, amma ona əlavə qazanc da əldə etmək lazım gəlir. Ona görə də çoxları hansı avtomobilə, neçə illik sürücülük stajına malik olmasına baxmayaraq, taksi sürücülüyü edir".

F.Məmmədov vurğulayır ki, taksi nəqliyyat olaraq yüksək təhlükəlilik vasitəsidir, taksi sürücüsü lisenziyaya malik olmaqla yanaşı, həm də öz işində peşəkar olmalıdır, amma Azərbaycanda belə deyil.

Taksi sürücülərinin "qiymət özbaşınalığı"ndan danışan F.Məmmədov deyir ki, aeroportdan sərnişini 11 manata da, 40 manata da gətirirlər, bunun olmaması üçün hər taksidə sayğac və taxoqraf olmalıdır.

F.Məmmədov taksi sürücülərinin çoxunun şəhəri tanımadığını, üstəlik ona ünvanı tapmağa kömək edə biləcək "naviqator bələdçi"yə malik olmadıqlarını, bu sahədə özbaşınalığın hökm sürdüyünü bildirir.

Ekspertə görə, taksi xidməti sistemində ən çox şikayətlər turistlərdən gəlir və bu, qiymət bahalığı ilə bağlı olur, elə taksi srürcülərinin daha çox qazanmaq istəməsi tamahkarlığından yerli vətəndaşlar da əziyyət çəkirlər.

Ekspert Azər Allahverənov isə deyir ki, bir zamanlar "London taksi"lərindən həvəslə istifadə edən turistlər indi əsassız qiymət bahalığına görə onlardan eyni həvəslə də qaçırlar.

A.Allahverənov deyir ki, çox vaxt belə problemləri qeyri-leqal, yəni, bu və ya digər taksi xidməti balansında olmayan taksi sürücüləri yaradırlar.

Kadr təyinatı: peşəkarlıq, yoxsa qohumbazlıq?

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Bir çox nazirlik və digər qurumlarda ciddi kadr çətnilikləri var"sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif hökumət tərkibində yer alan yeni nazirlərin, komitə sədrlərinin, xidmət rəhbərlərinin kadr dəyişikliynə başlamalarını iqtisadçı-ekspert Qubad İbadoğlu ilə müzakirə edir.

Kadr dəyişikliyinin islahatlarda yeri, hansı halda dönüşə səbəb ola bilməsi barədə sualları cavablandıran Q.İbadoğlu deyir ki, istənilən kadrın peşəkar, eyni zamanda institusional yaddaşa sahib olması çox vacibdir: "Onların tez-tez dəyişilməsi o qədər də effektiv sayılmır. Gürcüstanda, Moldovada, Qırğızıstanda, Pribaltika ölkələrində hər bir nazirlikdə bir dövlət katibi vəzifəsi yaradılıb. Dövlət katibi vəzifəsinə təyinat uzunmüddətli xarakter daşıyır - 7, 9, 10 illiyə. Bəzi ölkələrdə bu vəzifə seçkili olur. Həmin müddətdə nazirlər dəyişsə də həmin vəzifəni tutan şəxslərə toxunulmur".

Q.İbadoğlu izah edir ki, ölkələr buna tez-tez kadr dəyişikliyinin fəsadlarını aradan qaldırmaq üçün gedirlər.

Dövlət katibi postunu tutan şəxsə gəlincə, Q.İbadoğluna görə, işin ardıcıllığını təmin etmək məqsədilə belə kadrların hər bir nazirlikdə olması çox vacibdir: "Azərbaycanda əslində bu işi aparat rəhbəri görməlidir, lakin hər yeni gələn mütləq və ilk növbədə aparat rəhbərini dəyişir. Bu baxımdan, düşünürəm ki, kadr dəyişiklikləri bəzi yerlərdə qaçılmazdır. Lakin Azərbaycanda da dövlət katibi praktikasından istifadə olunmasına ehtiyac var".

Ekspert iddia edir ki, Azərbaycanda bir çox nazirlik və s. qurumlarda ciddi kadr çətinlikləri var: "Daha sivil düşüncəli, innovativ fikirli, daha gənc kadrların prosesə cəlb olunması nöqteyi-nəzərindən son dəyişiklikləri normal qəbul etmək olar. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, bir yerdən peşəkar kadrları başqa yerə təyin edərkən, həmin yerdə kadr çatışmazlığı yarana, işin keyfiyyəti aşağı düşə bilər".

Q.İbadoğlu son zamanlar "ASAN Xidmət"dən bir çox bacarıqlı kadrların Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə aparılmasını göstərərək bunun "ASAN Xidmət"in işində problemlərə səbəb ola biləyini vurğulayır.

Ekspert deyir ki, elə siyasi vəzifələr var ki, onların dəyişməsi zəruridir, amma siyasi olmayan, sahəvi bacarıqlar tələb edən kadrlara toxunulmamalıdır.

Q.İbadoğlu kiminləsə qohumluğa, dostluğa görə vəzifəyə təyinat, ya vəzifədən çıxarılmağı da normal saymır.

Onun fikrincə, nə təyinatlarda, nə də islahatlarda kadrlara şəxsi sədaqət prinsipindən yanaşmaq doğru deyil, onlara ilk növbədə peşəkarlıq və bacarıqları baxımından yanaşmaq lazımdır.