Yeni dini icma nə zaman formalaşır?

Nardaranda fəaliyyət göstərən dini icma avqust ayının 12-də özünü buraxmaq barədə qərar verib. Amma bu dini icma heç də bəzi internet resurslarında göstərildiyi kimi “Həzrəti Rəhiməxanım ziyarətgahı” dini icması adlanmır.

Həmin icma 2003-cü ildə dövlət qeydiyyatından keçib. “Bakı şəhəri Sabunçu rayonu Nardaran kənd dindarları icması” adlanır.

Dini icmanın özünü buraxması heç də təsadüfən baş verməyib. Buna səbəb   2015-ci ilin məlum 26 noyabr “Nardaran hadisələri”dir. Məhz həmin hadisələrdən sonra bu kənddə dini icmaların təşkilinə yenidən baxılmağa başlayıb. Aidiyyatı rəsmi qurumlar bu hadisələrdən az sonra Nardaranda yeni dini icma yaradılacağını elan etdi. Amma yeni yaradılacaq dini icma heç də klassik formada olamyacaq. Yəni kənddə hər məscidin müstəqil dini icması şəkilində olması nəzərdə tutulmur.

Yeni biçimdə nəzərdə tutulan budur ki, “Rəhiməxanım” ziyarətgahı mərkəz olmaqla vahid dini icma yaradılır, qalan məscidlərdə dini ayinləri, gündəlik namazları icra etmək üçün nümayəndələr təyin edilir. Hətta bəzi dini ekspertlər “köhnə-yeni” icma anlayışlarına belə nisbi yanaşırlar. Onlar bildirirlər ki, 2003-cü ildə dövlət qeydiyyatından keçmiş dini icmanın keşmiş rəhbərini adı yeni dini icmada da yer alır. Məlumatlı mənbələr mərkəzi dini icmanın formalaşmağa başladığını, icmanın formalaşmasında Nardaran kənd dindarlarının iştirak etidiyini bildirirlər.

“Dini etiqad azadlığı haqqında” qanuna edilən 2009-cu il dəyişikliklərində dini icma yaradılması üçün şərtlər sərtləşdirilib. 2009-cu il dəyişikliklərilə dini icmanın formalaşması üçün 50 nəfər dindarın toplanması tələb edilir. Odur ki, Nardaranda hər məsciddə dini icma yaradılması üçün 50 nəfər toplamaqdansa bir dini icmanın yaradılması, dini icma rəhbərinin məscidlərə nümayəndələr təyin etməsi daha məqbul görünür. Ekspertlərə görə belə halda həm idarəçilik, həm də icmaya nəzarət daha asan olur.

   Bəzi ekspertlərə görə, bu üsul dini ayinlərin icrasına maneə yaratmayacaq. Dindarlar məscidlərə cəm olduqda mütəvəllinin nümayəndəsi öz dini səlahiyyətlərini icra etməyə başlayacaq. 

Bunu da qeyd edək ki, indiki halda Nardaranda yeni dini icmanın formalaşmasına Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin nümayəndəsi (QMİ), QMİ Qazilər Şurasının üzvü, Sabunçu və Pirallahı rayonlarının qazisi Musa Qasımov rəhbərlik edir.

Adətən məscidlərdə ya imam, ya da axund təyin edilir. Amma bu dəfə mərkəz “Rəhiməxanım ziyarətgahı” seçilib və buna görə də burada mütəvəlli dini proseslərə rəhbərlik edir.

Yeni formalaşmağa başlayan icmanın tərkibinin 50 nəfər və ya daha çox olacağı hələlik açıq qalır. Açıq qalmayan məsələ vahid dini icmanın yaradılacağı, mütəvəllinin kənd məscidlərinə nümayəndələrini təyin edəcəyidir. Amma icmanın tam şəkildə nə zaman formalaşacağı da bəlli deyil. Çünki formalaşma prosesinin hələ davam etdiyi deyilir. -0-