Türkiyə və Yunanıstan danışıqları bərpa etmək və on illik mübahisələrin həllinə "yeni yanaşmalar" axtarmaq barədə razılığa gəliblər

AP: Yunanıstan və Türkiyə Xarici İşlər Nazirləri çərşənbə axşamı ölkələri arasında yüksək səviyyəli təmasları bərpa etmək və on il əvvəl bir sıra mübahisələrə görə mübahisə edən iki NATO müttəfiqi arasındakı əlaqələri yaxşılaşdırmaq səyləri çərçivəsində problemlərə "yeni yanaşmalar" axtarmaq barədə razılığa gəldilər. 

Yunanistan naziri Giorgos Gerapetritis ilə Türk naziri Hakan Fidan arasındakı danışıqlar, bu ilin əvvəlində baş verən dağıdıcı zəlzələdən sonra Yunanıstanın Türkiyəyə yardım göndərməsi və Yunanıstanın ölümcül dəmir yolu qəzası ilə əlaqədar Türkiyənin başsağlığı verməsi səbəbindən nisbətən səmimi bir şəraitdə baş verdi.

"Yunanıstanla münasibətlərimizdə yeni və müsbət bir dövrə qədəm qoyduq" dedi Fidan danışıqlarının sonunda jurnalistlərə. "Problemlərimizin iki qonşu və müttəfiq arasında konstruktiv dialoq yolu ilə həll olunacağına inamımızı təsdiqlədik."

Görüş iqtisadi tənəzzülə uğrayan Ankaranın Qərb ölkələri ilə tez-tez çətin olan münasibətlərini yenidən başlatmağa çalışdığı bir vaxtda baş tutdu. Bu, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Yunanıstanın Baş naziri Kyriakos Mitsotakisin iyul ayında Litvada NATO sammiti çərçivəsində nadir görüşünü izləyir.

İki nazirin açıqladığı "Yol Xəritəsi" nə görə, Mitsotakis və ərdoğan sentyabrın 18-də Nyu-Yorkda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası çərçivəsində yenidən görüşəcək, ardınca isə oktyabrda yüksək vəzifəli məmurların görüşü keçiriləcək. Tərəflər həmçinin bir sıra Etimad Tədbirləri üzrə danışıqlar aparacaq və Yüksək Səviyyəli əməkdaşlıq Şurasının çıxılmaz vəziyyətə düşmüş iclasını bərpa edəcəklər.

"Biz buludlarda gəzmirik. Bilirik ki, zamanla yığılan məsafələr və nəsildən - nəslə ötürülən ehtiraslar bir zərbə ilə silinə bilməz... Ancaq ortaq dil axtarmaq, qurulmuş fikirləri pozmaq və fikir ayrılıqlarının olduğu yerlərdə ən azından böhranlara yol verməmək üçün səmimiyyətə və qarşılıqlı anlaşmaya investisiya qoymaq meylimiz və iradəmiz var" ,  Gerapetritis bildirdi.

Yunanıstan və Türkiyə Egey dənizindəki ərazi iddiaları, Şərqi Aralıq dənizindəki enerji kəşfiyyatı hüquqları və etnik olaraq parçalanmış Kipr və digər məsələlər arasında fikir ayrılığındadır.

2020—ci ildə Yunanıstan və Kiprin müstəsna iqtisadi zonalara iddia etdiyi Aralıq dənizi bölgələrində kəşfiyyat qazma hüquqları ilə əlaqədar gərginlik artdı və bu da dəniz qarşıdurmasına səbəb oldu.

"Egey dənizi və Şərqi Aralıq dənizi ilə bağlı problemlərimizi hərtərəfli qiymətləndirdik... Problemlərin həllinə yeni yanaşmaların tətbiqi barədə razılığa gəldik", Fidan söylədi.

Çərşənbə axşamı ürəkaçan atmosfer, əvvəlki Yunanıstan və Türkiyə xarici işlər nazirlərinin Ankarada birgə mətbuat konfransı zamanı ittihamlar mübadiləsi apardıqları iki illik görüşdən kəskin şəkildə fərqlənirdi.

Son illərdə Türkiyə Yunanıstanı müqavilələri pozaraq Egey adaları yaxınlığında Türk sahillərinə qoşun yerləşdirməkdə günahlandırdı. Yunanıstan, Adaları Türkiyənin potensial hücumundan qorumalı olduğunu söyləyərək, Türkiyənin qərb Türk sahillərində əhəmiyyətli bir hərbi qüvvəyə sahib olduğunu qeyd etdi. Türkiyə rəsmiləri bildiriblər ki, adaların davam edən hərbiləşdirilməsi Türkiyənin onların mənsubiyyətini şübhə altına almasına səbəb ola bilər, ərdoğan isə Afinaya raket göndərməklə hədələyib.

Keçən il Ərdoğan, ABŞ-a səfəri zamanı Vaşinqtonu Türkiyəyə F-16 qırıcılarını satmamağa çağıran yunan liderinə qəzəblənərək Mitsotakislə heç vaxt danışmayacağına söz verdi.