Hüquqi şəxsə aidiyyəti olan şəxslə hüquqi şəxs arasında əqdi tənzimləyən qanun qəbul edilib

Parlament Mülki Məcəlləyə (MM) kommersiya hüquqi şəxslə əqd bağlanan zaman qarşılıqlı münasibətləri tənzimləyən əlavələr edilməsi haqqında qanunu qəbul edib.

«Məcəlləyə əlavə olunan 49-1-ci maddə korporativ idarəetmənin təkmilləşdirilməsinə və investorların maraqlarının qorunmasına yardımçı olacaq, sahibkarlıq fəaliyyətinin daha səmərəli həyata keçirilməsinə təkan verəcək», - deyə hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin sədri Əli Hüseynli bildirib.

MM-in yeni maddəsi hüquqi şəxslə olan aid olan şəxslərin əqd bağlaması qaydalarını müəyyən edir. Bunlar hüquqi şəxsin direktorlar şurasının (müşahidə şurasının) və icra orqanının rəhbəri və üzvləri; hüquqi şəxsin struktur bölməsinin (filial, nümayəndəlik, idarə və s.) rəhbəri; qohumları, hüquqi şəxsin nizamnamə kapitalında ən azı 10 faiz və daha çox paya birbaşa və ya dolayı yolla malik olan hər hansı şəxs; hüquqi şəxsin, nizamnamə kapitalında ən azı 20 faiz payla iştirak etdiyi hüquqi şəxs və s-dir.

Aidiyyəti olan şəxslə bağlanması nəzərdə tutulan əqdin dəyəri hüquqi şəxsin aktivlərinin 5 faiz və daha çox hissəsini təşkil etdikdə həmin əqd hüquqi şəxs tərəfindən cəlb edilmiş müstəqil auditorun rəyi və hüquqi şəxsin iştirakçılarının ümumi yığıncağının sadə səs çoxluğu ilə qəbul edilmiş qərarı ilə bağlanılır. Həmin əqdə münasibətdə aidiyyəti şəxs olan iştirakçı məsələ ilə əlaqədar olan səsvermədə iştirak edə bilməz.  

Aidiyyəti olan şəxslə bağlanması nəzərdə tutulan əqdin dəyəri hüquqi şəxsin aktivlərinin 5 faizədək hissəsini təşkil etdikdə, həmin əqd nizamnamədə göstərilən orqan tərəfindən qəbul olunur. Bu halda aidiyyəti şəxs olan iştirakçı səsvermədə iştirak edə bilməz.

Məcəllənin tələbləri pozulmaqla bağlanılan əqdlər nəticəsində hüquqi şəxsə dəyən zərərə görə təqsiri olan şəxslər məsuliyyət daşıyır. Şirkət iştirakçıları bu halda həmin əqdi mübahisələndirə bilər.
Hüquqi şəxsə aidiyyəti olan tərəf hazırlanan əqdə marağının xarakteri haqqında məlumatı hüquqi şəxsin iştirakçılarına yazılı şəkildə təqdim etməlidirlər. 

Qeyd edək ki, hüquqi şəxsə aidiyyəti olan şəxslə hüquqi şəxs arasında əqd bağlanması geniş yayılıb. Məsələn, “Gilan” MMC «Quba Konserv -1»in səhm nəzarət paketinin sahidir. İkinci onun icarəsindədir. SC-nin 1 mln manatlıq əmlakı ildə 4000 manata icarəyə verilib. “Baku Steel Company” 2005-ci ildən “Bakelektroqaynaq” ASC-nin 100% aktivlərini icarələyib. İcarə haqqı aktivlərin 1%-dir. «Ə.Ansuxski ad Balakən Konserv zavodu», “Binəqədi Təmir Tikinti”, “Sumqayıt Polimer”, “Dərnəgül Dəmir Beton”, “Bakı Ayaqqabı-2” və s-ə belə vəziyyət var. 08B