Nabucco West-in şansı daha çoxdu

Nabucco Gas Pipeline International GmbH Xəzərdə «Şahdəniz» dəniz yatağının işlənməsinə dair beynəlxalq konsorsiuma Azərbaycan qazının Avropaya nəqli ilə bağlı təkliflər paketi təqdim edib. Aİ-ə nəqlin yeni marşrutuna Beynəlxalq Mudafiə Araşdırmaları Mərkəzinin direktoru, ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri Metyu Brayza da dəstək ifadə edib, bu barədə məlumatı «Nezavisimaya qazeta» yayıb.

İlkin Nabucco layihəsinin Nabucco-West adlandırılan yeni konsepsiyası Türkiyə-Bolqarıstan sərhəddindən Mərkəzi Avropa ölkələrinə keçəcək 1300 km-lik boru kəmərinin tikintisini nəzərdə tutur. «Biz əminik ki, Nabucco həm istehsalçılar, həm də qaz istehlakçıları üçün ən uduşlu variant təklif edir»,- deyə jurnalistlərə Nabucco-nun direktoru Reynxard Mitçek bildirib.

«Şahdəniz» konsorsiumunun portfelində Azərbaycan qazının Rusiyanı yan keçməklə Avropaya nəqlinə dair iki layihə var. Bu günlərdə «Şahdəniz» yatağından qaz hasilatının operatoru olan BP-Azerbaijan şirkəti konsorsiumun Nabucco Gas Pipeline International və Transadriatik boru kəmərindən (TAP) alınan iki təklifin qiymətləndirilməsinə başladığı barədə məlumat yaydı. «Təqdim olunan sənədlər «Şahdəniz»ə hər iki marşruta dair son qiymətləndirmə işlərini başa çatdırmağa, bunun nəticəsində yekun qərar çıxarmağa imkan verir», - deyə mətbuat üçün yayılan bəyanatda bildirilir.

Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətindəki mənbəyin «NQ»a verdiyi məlumatda deyilir ki, yekun qərarın bu ilin iyununda qəbul olunacağı gözlənilir. Nabucco və TAP-ın verdiyi təkliflərə gəldikdə, onlarda texniki parametrlər, inzibati nəzarət, maliyyə və digər aspektlər nəzərdən keçirilir.

Adının çəkilməsini istəməyən həmin mənbəyin sözlərinə görə, qərar qəbul olunarkən əsas diqqət kommersiya və maliyyə tərkibi, layihəni reallaşdırmaq imkanları, mühəndis-layihələndirmə işləri, istismarın təhlükəsizlik və effektivliyi, boru kəmərinin keçirtmə qabiliyyətinin artırılması perspektivləri kimi meyarlara yetiriləcək. 

Daxil olan təkliflərin 2013-cü ilin aprelin sonunda hüquqi status alacağı gözlənilir. Bununla yanaşı may ayı ərzində «Şahdəniz» konsorsiumuna potensial Avropa alıcılarından alışla bağlı təkliflərin daxil olacağı ehtimal olunur.

Qeyd etmək lazımdır ki, Nabucco-West və TAP-a dair işlərin canlanması Bakı və Ankaranın Transanadolu (TANAP) qaz kəməri çəkməklə bağlı birgə qərarından sonra başladı, bu qaz kəmərinin maliyyələşdirilməsi üçün Azərbaycanın 2013-cü il bödcəsindən 86,35 mln manat ($100 mln çox) vəsait ayrılıb. 

Bu arada nüfuzlu ekspertlər iddia edir ki, Nabucco-West layihəsi Azərbaycan hökuməti üçün daha cəlbedicidir. Bu barədə New Europe nəşrinə müsahibəsində Beynəlxalq Mudafiə Araşdırmaları Mərkəzinin direktoru, ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri Metyu Brayza da bildirib. Ancaq yekun qərarı «Şahdəniz»in səhmdarları verəcək, onlar da əlbəttə kommersiya baxımından daha cəlbedixi və rentabelli marşruta üstünlük verəcək, deyə Brayza hesab edir. 

«Cənub axını» və Nabucco-West layihələri arasında rəqabətlə bağlı suala cavab verən keçmiş səfir qeyd edib: «Düşünürəm «Cənub axını» tərəfdarları istəyir ki, bu layihə Nabucco-u təhlükə altına alsın. Hesab edirəm onlar müəyyən edilmiş presedentlərə görə Nabucco haqqında daha çox düşünürlər, nəinki başqa layihə barədə: birincisi, Xəzər regionundan qazın Baumqarten qaz paylayıcı mərkəzinə ötürülməsi. İkincisi, Nabucco bu gün «Qazprom»dan daha çox asılı olan Şərqi Balkan və Mərkəzi Avropa ölkələrinə xidmət edəcək. Bununla yanaşı Brayza əmin olduğunu bildirib ki, rəqabətə baxmayaraq hər iki layihə – «Cənub axını», yaxud Nabucco-West və TAP tikiləcək ". --0—