Avropa ilk dəfə Azərbaycandan qaz alıb

Bakı/31.12.20/Turan: Bu gün, dekabrın 31-də İtaliya, Yunanıstan və Bolqarıstandakı istehlakçılar ilk dəfə Azərbaycan qazını aldılar, - deyə SOCAR və BP xəbər verir.

“Bu gün Azərbaycan qazı İtaliyadakı istehlakçılara Melendunyo məntəqəsi ilə “SNAM Rete Gas” (SRG) qaz paylama şəbəkəsinə, “Nea Mesimvria” məntəqəsi vasitəsi ilə Yunanıstana və DESFA şəbəkəsi vasitəsi ilə Bolqarıstana çatdırılıb”, - deyə məlumatda bildirilir.

Avropa qaz bazarına belə birbaşa çıxış Azərbaycana "mavi yanacaq" ixracını şaxələndirməyə imkan verir.

Avropaya qaz tədarükü ildə 10 milyard kubmetr ötürmə qabiliyyəti olan Trans-Adriatik Qaz Boru Kəməri (TAP) vasitəsilə həyata keçirilir.

“7 il əvvəl tərəfdaşlarımızla son investisiya qərarını verdik və Avropaya 25 il müddətinə qaz alqı-satqısı üçün müqavilələr imzaladıq. Nəticədə ümumi uzunluğu 3500 km olan üç qaz kəməri çəkildi və bu gün Azərbaycan qazı Avropadadır”, - deyə SOCAR-ın press-relizində SOCAR prezidenti Rövnəq Abdullayevdən sitat gətirilir.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycan qazı alternativ yolla Avropaya qaz tədarükünün yeni mənbəyidir. “Beləliklə, Avropa enerji təhlükəsizliyini gücləndirəcək. Avropa bazarında qaz hasilatının azalması əlavə həcmlərə ehtiyac yaradır və Azərbaycan qazı bu ehtiyacları ödəməyə imkan verəcək”, - deyə o bildirib.

"TAP-ın tutumunun 20 milyard kubmetrə qədər genişləndirilməsinə dair bazar araşdırmalarının ikinci mərhələsi 2021-ci ilin yayında başlayacaq", - deyə məlumatda bildirilir.

“Şahdəniz” yatağının operatoru bp-nin Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə üzrə regional prezidenti Hari Cons deyib: “Azərbaycandan Avropaya qaz tədarükünün başlaması minlərlə insanın, şirkətin, Azərbaycan hökumətinin və digər hökumətlərin, eləcə də SOCAR-ın və və tərəfdaşlarımızın fəaliyyətinin zirvəsidir. Bu, həqiqətən hər baxımdan dünya səviyyəli bir layihədir. Layihənin bütün aspektlərinin - mühəndislik, texniki, coğrafi və geosiyasi - mürəkkəbliyinə baxmayaraq, vaxtında, təhlükəsiz şəkildə və büdcə çərçivəsində həyata keçirildi. Bu, Azərbaycanla Avropanı bir-birinə birbaşa, təhlükəsiz və etibarlı enerji əlaqələrinin bağladığı tarixi bir mərhələdir və ən mürəkkəb meqamiqyaslı layihələri uğurla həyata keçirə biləcəyimizi bir daha nümayiş etdirdi".

Maraqlıdır ki, layihə əvvəlcə 40-45 milyard dollar olaraq qiymətləndirilirdi, lakin 33 milyard dollara reallaşdırıldı.

"Azərbaycan TAP vasitəsilə Avropaya kommersiya qaz tədarükünə başladı və beləliklə, Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin həyata keçirilməsində strateji məqsədə çatdı", - deyə Energetika Nazirliyinin açıqlamasında bildirilir.

Nazirlik qeyd edir ki, 25 il ərzində Azərbaycan Avropaya hər il 10 milyard kubmetrdən çox qaz tədarük edəcək, bunun təqribən 8 milyard kubmetrini İtaliya, ümumilikdə 2 milyard kubmetrini - Yunanıstan və Bolqarıstan bərabər paylarla alacaq, qalan hissəsi qonşu bazarlara ixrac ediləcək.

“TAP AG” konsorsiumu bu qaz boru kəmərinin 13 oktyabr 2020-ci il tarixində tamamlandığını elan etdi. TAP-ın ümumi uzunluğu 878 km-dir, bunlardan 550 km Yunanıstanın şimal hissəsindən, 215 km Albaniya ərazisindən, 105 km Adriatik dənizindən və 8 km İtaliyadan keçir. TAP Azərbaycan qazının Avropaya tədarükü üzrə infrastrukturun yaradılmasını nəzərdə tutan SGC layihəsinin son tərkib hissəsidir.

Qaz kəməri “Şahdəniz” yatağının işlənməsinin "Mərhələ-2" hissəsindən ildə 10 milyard kubmetr təbii qazın Yunanıstan və Albaniya ərazisindən keçərək Qərbi Avropaya kimi nəql edilməsi üçün nəzərdə tutulub. Qaz kəmərinin ötürmə qabiliyyəti tutumu iki dəfə - ildə 20 milyard kubmetrə qədər artırmağa imkan verir.

Layihənin ortaq sahibləri SOCAR (20%), BP (20%), “Snam” (20%), “Fluxys” (19%), “Enagas” (16%) və “Axpo”dur (5%). Layihənin dəyəri 4,5 milyard avrodur. TAP-ın təməlatma mərasimi 17 may 2016-cı ildə Yunanıstanda baş tutub.

Layihənin əsas komponentləri bunlardır: “Şahdəniz” layihəsində “Mərhələ-2”, Cənubi Qafqaz boru kəmərinin Bakı-Gürcüstan-Türkiyə ilə sərhədinə genişləndirilməsi, Türkiyənin şərqdən qərb sərhədinə Trans-Anadolu qaz kəmərinin (TANAP) və Yunanıstan, Albaniya və Cənubi İtaliyanı birləşdirən Trans-Adriatik qaz kəmərinin (TAP) tikintisi.

CQD ilə ümumi qaz tədarükü ildə 16 milyard kubmetr hesablanır. Bunun 10 milyard kubmetri Avropaya, 6 milyard kubmetri isə Türkiyənin qərb bölgələrinə veriləcək. Türkiyəyə çatdırılma 2018-ci ilin yayında başlayıb. - 0—