Azərbaycan ABŞ-da nüfuzu necə alır

Azərbaycan hakimiyyəti ABŞ-da lobbiçilərin maliyyələşdirilməsinin  həcmini daim artırsa da mühüm nəticə yoxdur. Vaşinqtonda bir sıra KİV-in jurnalist araşdırmasının gəldiyi yekun rəy belədir.

Son illər Azərbaycan hakimiyyətinin Vaşinqtondakı maraqlarının lobbiləşdirilməsi artıb və bunun zəifləməsi ilə bağlı heç  bir əlamət yoxdur, - Vaşinqtondan araşdırmaçı-jurnalist Keysi Mitçel bildirib.

Öz növbəsində Foreign Police nəşrinin jurnalisti İlya Lozovski qeyd edib ki, Azərbaycan ABŞ-da bu məqsədlə ən çox vəsait xərcləyən ölkələr onluğuna daxildir.

SOCAR pulla bir neçə Amerika firması tutub ki, onlar da 2013-cü ildə bir qrup konqresmen və işçinin Bakıya səfərini təşkil ediblər.

Nəqliyyat naziri Ziya Məmmədovun oğlunun rəhbərlik etdiyi Azərbaycan-Amerika Alyansı da dövlət emissarlarının xaricdə lobbiçi kimi fəaliyyət göstərməsinə nümunədir.

Alyansın saytında 60-dən çox konqresin adı çəkilir. Onlar Azərbaycanla dostluq Forumunun üzvləridir. Onların arasında Bill Şuster və Stiv Koen də var.

Öz növbəsində K.Mitçel bildirib ki, 2013-cü ildə onun qarşısında şərt qoyublar ki, Azərbaycana səfərə dəvət alarsa ölkə haqqında tənqidi heç nə yazmasın.

“Azərbaycan nümayəndəsi şəxsən mənə bildirdi ki, məni səfərə aparıb, xərclrimi  bir şərtlə ödəyərlər ki, hakimiyyət haqqında tənqidi heç bir şey yazmayım, onların istədiklərini yazacam”, - o vurğulayıb.

Lobbiçilik istənilən demokratik idarəetmədə olduqca effektivdir və bu, ABŞ siyasətində alətdir. Halbuki, siyasətçilərə bilavasitə xarici dövlətlərdən pul almaq qadağan edilib, daxili və xarivi lobbiçilər tərəfindən dolayısı ilə maliyyələşdirməyə yol verilir.

Bu o deməkdir ki, Mərkəzi Asiyada və Yaxın Şərqdə rejimlərin öz vətəndaşlarının əsas hüquqlarını pozduğu ölkələrdə diktaturaların nələr törətməsindən asılı olmayarq onlar müsbət obraz yaratmaq üçün Amerika siyasi sisteminə yetərincə vəsait verirlər.

Problem ondadır ki, demək olar ki, Azərbaycanın bütün lobbiçiləri rejimin xeyrinə fəaliyyət göstərirlər. “Onlar yalnız ölkədə baş verənlərlə bağlı birtərəfli baxışla çıxış edirlər, insan hüquqları barədə danışmırlar”, - Lozovski qeyd edib.

ABŞ qanunlarına görə, xarici hökumətlərə işləyən lobbiçilər xarici agent kimi qeydiyyatdan keçməli, öz müqavilələrini və tədbirlərini açıqlamalıdır. Lakin elə adamlar var ki, Azərbaycan hökumətinə işləyirlər, lakin bunları açıqlamırlar.

“Azad” cəmiyyətinin (Amerika azərbaycanlıları demokratiya uğrunda) rəhbəri Elmar Şahtaxtinski hesab edir ki,  bəzi lobbi qrupları ictimai təşkilat kimi qeydiyyatdan keçərək qanundan kənarda qalmağa çalışırlar. Onların Amerika konqresmenlərini Azərbaycan hakimiyyətinin lobbiçilərinə cəlb etmək cəhdləri əslində qanunun pozulmasıdır.

“Amerikalılar repressiv xarici hökumətin timsalında xarici qüvvənin Amerika xarici siyasətini almaq istəməsindən narahat olmalıdırılar”, - E.Şahtaxtinski vurğulayıb.

Lobbiçiliyin nəticəsi göz önündədir. Senator Çak Şumer Azərbaycanın xarici siyasətini böyük demokratiya, onun həmkarı Ted Roe isə daha uzağa gedərək Azərbaycanı “demokratiyanın parlaq işığı” adlandırır.

Hökumətlər bilməlidirlər ki, onların reputasıyası ləkələnib. Ancaq bu obrazı dəyişmək əvəzinə onu ört-basdır etməyə çalışırlar, - “Amerikanın səsi”nin Mərkəzi Asiya üzrə analitik və jurnalisti Navbahor İmavova bildirib.-23В-