İnsan hüquqları sahəsində vəziyyət son 20 ildə ən pis həddə çatıb

Bu gün Vətəndaş Cəmiyyətini Müdafiə Komitəsinin (VCMK) iclasında Azərbaycanda insan hüquqları sahəsində vəziyyət və siyasi məhbuslar problemi müzakirə olunub.

Bu dinləmələrin keçirilməsinə bir sıra siyasi məhbusların, xüsusən Leyla və Arif Yunusun vəziyyətinin pisləşməsi, cəzaçəkmə müəssisəsində “ReAl” hərəkatının lideri İlqar Məmmədova hücum haqqında həyəncanverici məlumatlar səbəb olub.

VCMK əlaqələndiricisi, Helsinki Vətəndaş Assambleyasının həmsədri Arzu Abdullayeva qeyd edib ki, Azərbaycanda insan hüquqları sahəsində vəziyyət son 20 ildə ən pis səviyyədədir.

Son vaxtlara qədər siyasi məhbuslara mənəvi təzyiq göstərilirdisə, İlqar Məmmədovun başına gələn hadisə yeni tendensiyanı – həbs edilmiş fəallara qarşı fiziki təsirin tətbiqini üzə çıxarıb.

Vəziyyətdən çıxış yolu kimi Abdullayeva vətəndaş cəmiyyətinin siyasi məhbusların hüquqlarının müdafiəsi üzrə işini birləşdirməyi və Ədliyyə Nazirliyi yanında Həbs yerlərinə Nəzarət Komitəsi və İnsan Hüquqları üzrə Xüsusi İşçi Qrupla əlaqələri gücləndirməyi təklif edib.

“ReAl” hərəkatının icraçı katibi Natiq Cəfərli qeyd edib ki, İ.Məmmədova təzyiq onu əvf xahişi yazmağa məcbur etmək məqsədi daşıyır, o isə heç vaxt bunu etməz.

Azərbaycan vətəndaş cəmiyyəti Strasburq Məhkəməsi nəzdində Azərbaycanda siyasi işlər üzrə şikayətlərə baxılmasını sürətləndirəcək xüsusi qrup yaradılması təşəbbüsü irəli sürməlidir.

Cəfərli qeyd edib ki, regionlara səfərlər və insanlarla görüşlər göstərir ki, sıxışdırılan vətəndaş cəmiyyətinin yerinə dini qurumlar keçir, radikallıq artır.

Siyasi Məhbusların Monitorinqi Mərkəzinin rəhbəri Elşən Həsənov yerli və beynəlxalq ictimaiyyətin siyasi məhbuslar probleminə diqqətinin artırılması işinin gücləndirilməsi zərurətini vurğulayıb.

Vəkil Xalid Bağırov hüquq müdafiəçilərini siyasi məhbusların işləri üzrə ekspert rəyləri hazırlamağa çağırıb, belə ki, Strasburq Məhkəməsi yerindən olan rəylərə böyük əhəmiyyət verir.

AİHM artıq Azərbaycandan olan işlər üzrə işi sürətləndirib və Rəsul Cəfərovun, İntiqam Əliyevin, Leyla Yunusun işləri üzrə kommunikasiyalar başa çatma mərhələsindədir.

Sentyabrda AŞ Nazirlər Komitəsi Avropa Məhkəməsinin İ.Məmmədovun azad edilməsi haqqında qərarı icra edilməsə, Azərbaycana qarşı ciddi tədbirlər görə bilər.

“Lakin sanksiyalar dövlətə deyil, insan hüquqlarını pozan konkret şəxslərə - müstəntiqlərə, prokurorlara, hakimlərə qarşı olmalıdır”, deyə o bildirib.

İclasın yekunlarına görə ölkə rəhbərliyinə siyasi məhbuslar problemi üzrə müraciət qəbul etmək, Leyla və Arif Yunusun xəstəliyi ilə əlaqədar, həbsin ən qısa zamanda ev dustaqlığı ilə əvəz edilməsi məsələsini qaldırmaq qərara alınıb.

Prokurorluğun qadağası ilə əlaqədar əməliyyat üçün Türkiyəyə gedə bilməyən jurnalist Aynur İmranovanın səhhəti ilə bağlı xüsusi narahatlıq bildirilib.

* VCMK hələ 2009-cu ildə, QHT-lər haqqında qanunvericiliyə ilk mürtəce düzəlişlər dalğası başladığı zaman yaradılıb. Həmin vaxt komitəyə 100-ə yaxın müstəqil QHT, o cümlədən rəhbərləri hazırda həbsdə olan təşkilatlar daxil olub. Hazırda bir çox QHT-lərin cinayət təqibi və onlardan bəzilərinin rəhbərlərinin həbsi ilə əlaqədar VCMK-də təxminən 20 nəfər fəal şəkildə iştirak edir. -05C06-