Avropa İttifaqının İqlim Komissarı Hoekstra 2030-cu ilə qədər bərpa olunan enerji tutumunun üç dəfə artırılmasını tələb edir

Aİ İqlim Komissarı Vopke Hoekstra, bərpa olunan enerji tutumunun üç dəfə artırılması və enerji səmərəliliyinin iki dəfə artırılması ilə bağlı investisiyaların genişləndirilməsi mövzusunda keçirilən nazirlik dialoqunda çıxış edərək, bərpa olunan enerjinin iqtisadiyyatlar, yeni iş yerlərinin yaradılması və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün əhəmiyyətli potensiala malik olduğunu vurğuladı.

“Keçən il Dubayda biz irəliyə doğru bir addım atdıq. Fosil yanacaqlar dövrünün sona çatması lazım olduğu barədə razılığa gəldik. Biz, o cümlədən mən də daxil olmaqla, bir çoxlarının cəsarətli addım hesab etdiyi bir öhdəlik götürdük: 2030-cu ilə qədər bərpa olunan enerji tutumunu üç dəfə artırmaq və enerji səmərəliliyini iki dəfə yüksəltmək. Mənim üçün bu öhdəlik sadəcə bir hədəf deyil, əslində edə biləcəyimiz ən yaxşı investisiyadır,” – deyə Hoekstra bildirdi.

O, bu hədəflərə nail olunmasının bu onilliyin sonuna qədər qlobal istixana qazlarının emissiyalarını 10 milyard ton azaltmağa imkan verəcəyini qeyd etdi ki, bu da Avropa İttifaqının üç illik ümumi emissiyalarından daha çoxdur. “Bu, çox iddialı bir vizyondur, amma mən bunun əldə oluna biləcəyinə inanıram,” – deyə o əlavə etdi.

Hoekstra bildirdi ki, keçən il Avropada emissiyalar 8% azalıb ki, bu da bərpa olunan enerjinin sürətli inkişafı ilə əlaqədardır. “Bugün Avropanın elektrik enerjisinin yarıdan çoxu külək və günəş enerjisindən əldə edilir və bu göstərici bütün fosil yanacaqları birlikdə geridə qoyur. Ancaq qlobal miqyasda baxsaq, keçən il emissiyalar yenə də 1,3% artıb. Bu da bizim qarşılaşdığımız ümumi problemin mahiyyətini göstərir. Biz sürətimizi artırmalı və təmiz enerji hədəflərimizi hər qitədə və hər bir iqtisadiyyatda real layihələrə çevirməliyik,” – deyə o çağırış etdi.

Komissar üç əsas istiqamət üzrə irəliləyiş yollarını qeyd etdi:

1. Enerji İnfrastrukturu:

“Bərpa olunan enerjinin üç dəfə artırılması və qlobal elektrikləşmə əhəmiyyətli infrastruktur təkmilləşdirmələrini tələb edir. Beynəlxalq Enerji Agentliyi onilliyin sonuna qədər 25 milyon kilometr yeni və təkmilləşdirilmiş enerji xətlərinə ehtiyac olduğunu proqnozlaşdırır. Avropa bu istiqamətdə €300 milyardlıq ‘Qlobal Qapılar’ strategiyası vasitəsilə Nepalda infrastrukturun modernləşdirilməsindən tutmuş, Ekvador və Peru arasında yeni yüksək gərginlikli xətlərin tikintisinə qədər dünya üzrə layihələrə maliyyə ayırır. Bu, bizim qlobal fəaliyyətimizin bir hissəsidir,” – deyə Hoekstra vurğuladı.

2. Kritik Minerallar:

“Təmiz texnologiyalar litium, kobalt və nadir torpaq elementləri kimi dayanıqlı və etibarlı mineral mənbələrinə ehtiyac duyur ki, bunlar batareyalar, turbinlər və günəş panellərinin əsasını təşkil edir. Bu mineralların qlobal tələbatının 2030-cu ilə qədər üç dəfə artacağı, yalnız litiumun tələbatının isə 2040-cu ilə qədər 40 dəfə artacağı proqnozlaşdırılır. Bu resursların çıxarılması və emalı dayanıqlı olmalı və yerli icmalara fayda gətirməlidir. BMT-nin Kritik Minerallar Panelinin həmsədri olaraq Avropa tədarük zəncirləri üçün yüksək standartlara sadiqdir və artıq dünya üzrə hasilat, emal və tullantıların təkrar emalı layihələri üçün 170 təklif qəbul edib ki, bu da istehsalçı ölkələr üçün real imkanlar yaradır,” – deyə o əlavə etdi.

3. İnvestisiyaların Cəlb Edilməsi:

“Bərpa olunan enerji, şəbəkələr və minerallar böyük kapital tələb edir. Avropa hələ də ən böyük iqlim maliyyəsi mənbəyidir və illik $31 milyard ayırır. Ancaq yalnız dövlət maliyyələşdirməsi kifayət deyil. Təmiz enerji keçidi üçün ehtiyacları qarşılamaq üçün özəl sektoru cəlb etmək vacibdir. Bugün hələ də 760 milyon insan, xüsusilə sub-Sahara Afrikasında, elektrik enerjisinə çıxış imkanına malik deyil və burada təmiz enerji üçün böyük potensial var. Bizim vəzifəmiz bu bölgələri dəstəkləmək və kapital dəyərini azaltmaqdır ki, dünya üzrə təmiz enerji təmin edilə bilsin. G20 Liderləri Sammitində prezident von der Leyen Cənubi Afrika və Global Citizen ilə yeni təşəbbüs irəli sürəcək,” – deyə komissar bildirdi.

“Bərpa olunan enerjini üç dəfə artırmaq və enerji səmərəliliyini iki dəfə yüksəltmək iddialı, lakin əldə edilə bilən hədəflərdir. Bu hədəflər fosil yanacaqlardan asılılığı azaldacaq və bizi təmiz sıfıra daha da yaxınlaşdıracaq. Əsas vəzifəmiz bu keçidi ağıllı şəkildə idarə etməkdir ki, hər kəs təmiz enerjidən faydalana bilsin. Bu istiqamətdə Aİ dəstək göstərməyə hazırdır,” – deyə Hoekstra yekunlaşdırdı.