Özbəkistan Respublikasının Prezidenti və Avropa Şurasının Prezidentininbirgə bəyanatı

AB-nin Avropa Şurası bildirib ki, 28 oktyabr 2022-ci il tarixində Daşkənddə Özbəkistan Respublikasının Prezidenti cənab Şavkat Mirziyeyevlə Avropa Şurasının Prezidenti cənab Şarl Mişel arasında görüş keçirilib.

Prezident Şavkat Mirziyoyev və prezident Şarl Mişel son illərdə Özbəkistanla Avropa İttifaqı arasında münasibətlərin keyfiyyətcə yeni səviyyəyə qaldırıldığını və hərtərəfli xarakter aldığını təsdiq ediblər.

Tərəflər Avropa İttifaqının Özbəkistan və Mərkəzi Asiya ilə əlaqələri və regionlararası əməkdaşlığı gücləndirmək istəyini alqışlayıblar.

Tərəflər Özbəkistan-AB münasibətlərinə yeni təkan vermək və onları daha da dərinləşdirmək üçün birgə səy göstərməyə razılaşıblar.

Tərəflər ikitərəfli və regionlararası əməkdaşlığın birgə mexanizmlərinin məhsuldar fəaliyyətini qeyd ediblər. Potensiallarından və imkanlarından istifadənin səmərəliliyini daha da artırmaq üçün birgə səy göstərməyə hazır olduqlarını bildiriblər.

Tərəflər Özbəkistan-Avropa Birliyi münasibətlərində yeni bir səhifə açmaq və siyasət, iqtisadiyyat, təhlükəsizlik və İnsan Ölçüsü sahələrində geniş mövzularda əməkdaşlığı gücləndirmək məqsədi daşıyan genişləndirilmiş tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq Sazişinin son paraflanmasını alqışlayıblar.

Prezidentlər bu əsas sənədin ən qısa müddətdə imzalanacağına və təsdiqlənəcəyinə ümid etdiklərini bildiriblər.

Tərəflər BMT Nizamnaməsinə və beynəlxalq işlərdə və ikitərəfli münasibətlərdə ümumiyyətlə tanınmış beynəlxalq hüquq normalarına ciddi riayət edəcəklərini, bərabərlik, qarşılıqlı anlaşma və maraqların qarşılıqlı uçotu prinsiplərinə əsaslanan əməkdaşlığı dəstəkləyəcəklərini və inkişaf etdirəcəklərini söyləyiblər.

Avropa tərəfi Yeni Özbəkistanın inkişaf strategiyası çərçivəsində həyata keçirilən islahatlar siyasətinə dəstəyini və onların davamlı və geri dönməz olacağına ümidlərini təsdiqləyib.

Prezidentlər insan hüquqları, demokratiya və qanunun aliliyi sahəsində konstruktiv dialoqu və fəal qarşılıqlı əlaqəni yüksək qiymətləndiriblər. Tərəflər Özbəkistan və Aİ arasında bu istiqamətdə əməkdaşlığın daha da möhkəmlənməsinə kömək etməkdə qərarlıdırlar.

Avropa Şurasının prezidenti Özbəkistan rəhbərliyinin gender bərabərliyinin təmin edilməsinə, qadınların, gənclərin və uşaqların gücləndirilməsinə daim artan diqqətini məmnuniyyətlə qeyd edib və Aİ-nin bu sahələrdə layihə və proqramların həyata keçirilməsində hərtərəfli yardımı davam etdirməyə hazır olduğunu bildirib. Aİ insan hüquqlarına və əsas azadlıqlara tam hörmətin vacibliyini vurğulayıb.

Davamlılıq kontekstində birbaşa investisiyaların, ən son texnologiyaların, ən yaxşı təcrübələrin və AB şirkətlərinin yüksək standartlarının Özbəkistana cəlb edilməsinə üstünlük verilib.

Prezidentlər Özbəkistan və Avropa İttifaqı arasında iqtisadi, ticarət və investisiya əməkdaşlığının dinamik inkişafını alqışlayıblar. Özbəkistana 2021-ci ilin aprel ayında AB GSP+ sazişindən faydalanma statusu verilməsi, bu baxımdan çox sayda özbək malının AB bazarına girişini açan vacib bir addım idi.

Tərəflər Aİ-nin Orta Asiya strategiyasının həyata keçirilməsini sürətləndirmək üçün birgə səylərin zəruriliyinə xüsusi diqqət yetiriblər və 18 noyabr 2022-ci ildə Səmərqənddə keçiriləcək "Davamlı inkişaf üçün qlobal qapı" Aİ-Orta Asiya əlaqələr konfransını alqışlayıblar.

Bu konfrans zamanı Özbəkistan tərəfi əməkdaşlığın prioritet sahələrində birgə layihələrin həyata keçirilməsi üçün "Yol Xəritəsi"nin qəbul edilməsini təklif etməyə hazırdır.

Davamlı nəqliyyat dəhlizlərinin yaradılması Transxəzər multimodal marşrutunun daha da inkişaf etdirilməsi variantlarının öyrənilməsi də daxil olmaqla, qarşılıqlı ticarətin artırılması üçün əsas amil kimi müəyyən edilib.

Prezidentlər liman gücünün genişləndirilməsinin, bərə və dəmir yolu donanmalarının artırılmasının, gömrük prosedurlarının uyğunlaşdırılmasının, rəqəmsal yük emalı və sərhədlərin keçilməsi həllərinin tətbiq edilməsinin vacibliyini müzakirə ediblər. Bu cür layihələrin icrası Aİ-nin "Qlobal qapı" təşəbbüsünün məqsəd və vəzifələrinə tam uyğundur.

Özbəkistan tərəfi əlaqəni yaxşılaşdıran Termez-Mazari-Şərif-Kabil-Pişəvər dəmir yolu layihəsinin əhəmiyyətini izah edib.

Özbəkistan tərəfi AB şirkətləri də daxil olmaqla, FTİ-nin cəlb edilməsi üçün lazımi şərait yaratmağa hazır olduğunu bildirdi.

Tərəflər Özbəkistana Maliyyə və texniki yardım göstərmək üçün AB-nin 2021-2027-ci illər üçün uzunmüddətli göstərici proqramının təsdiqini və icrasına başlanmasını alqışlayıblar.

Rəqəmsallaşdırma, yaşıl iqtisadiyyat və enerji səmərəliliyi və sudan istifadə sahələrində qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq üçün mövcud əhəmiyyətli potensialdan istifadənin vacibliyini vurğulayıblar, bunlar arasında ən yaxşı Avropa təcrübələrinin tətbiq edilməsi və bu sahələrdə ortaq layihələr həyata keçirilməsi var.

Özbəkistan tərəfi Özbəkistanın su və ekoloji məsələlərdə, xüsusən də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Təhlükəsizliyi üzrə çoxtərəfli güvən Fondunun yaradılması təşəbbüslərinə davamlı dəstəyinə görə Avropa Birliyinə minnətdarlığını bildirib. Tərəflər onun gələcək fəaliyyətinin vacibliyini bölüşürlər.

Tərəflər təhsil və elm sahəsində əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinin, o cümlədən "Erasmus+" və "Avropa üfüqü" proqramlarının potensialından diqqətlə istifadə edilməsinin vacibliyini vurğulayıblar. Tərəflər ilk Regional Peşə Təhsili layihəsinin - "Daria"nın həyata keçirilməsini alqışlayıblar.

Özbəkistan tərəfi 2023-cü ildə Özbəkistanda ilk AB-Orta Asiya Turizm Forumunun keçirilməsini təklif edib.

Regional və beynəlxalq gündəmdəki aktual məsələlər müzakirə edilib.

Orta Asiyada qarşılıqlı əlaqəni gücləndirmək, təhlükəsizlik və sabitliyi təmin etmək baxımından birgə səylərin davam etdirilməsinin vacibliyi qeyd edilib.

Bu çərçivədə tərəflər Əfqanıstanın regional və beynəlxalq təhlükəsizliyə davamlı təhlükə mənbəyinə çevrilməsinin qarşısını almağın vacibliyini vurğulayıblar.

Qış dövründə gözlənilən humanitar fəlakətin qarşısının alınması, xüsusən əfqan xalqına humanitar yardım göstərilməsi prioritet məsələ kimi vurğulanıb.

Özbəkistan tərəfi, tərəflərin qarşılıqlı öhdəliklərinin tezliklə yerinə yetirilməsi alqoritmini əlaqələndirmək üçün Əfqanıstanın müvəqqəti hökuməti ilə danışıqlar aparmaq üçün beynəlxalq bir qrup yaratmaq təşəbbüsünü açıqlayıb.

Uzunmüddətli sabitliyə nail olmaq üçün hər iki tərəf Əfqanıstanda inklüziv siyasi prosesin və insan hüquqlarının, o cümlədən qadın hüquqlarının təmin edilməsinin zəruriliyi barədə fikir mübadiləsi aparıblar.

Sonda prezidentlər Özbəkistan və Aİ arasında açıq və konstruktiv dialoqun və tərəfdaşlığın möhkəmləndirilməsinə, həmçinin Mərkəzi Asiyanı sülh, təhlükəsizlik, sabitlik və davamlı inkişaf regionuna çevirmək məqsədilə mehriban qonşuluq, qarşılıqlı hörmət, etimad və beynəlxalq hüququn əsas normalarına riayət edilməsi prinsipləri əsasında regional əməkdaşlığın və qarşılıqlı əlaqənin daha da genişləndirilməsinə sadiq olduqlarını təsdiq ediblər.