2012-ci ildə Azərbaycan KİV-lərində ən məşhur qadınlar

Başa çatmaq üzrə olan 2012-ci il Azərbaycan üçün qalmaqallı, sarsıdıcı, uğurlu və s. və i.a. il oldu, amma darıxdırıcı olmadığı dəqiqdir. 2012-ci il həm də ən müxtəlif qadınlarla yadda qaldı ki, biz bu yazıda onlar haqqında danışacağıq. Geridə qalmaq üzrə olan ildə Azərbaycan KİV-ləri və oxucular ən çox kimin haqqında danışdılar?

1. Hakim Yeni Azərbaycan Partiyasından parlamentin deputatı Gülər Əhmədova və onun ölmüş / qətlə yetirilmiş şəriyi Sevinc Babayeva. Bu cütü asanlıqla ilin aferistləri adlandırmaq olar. 

Əhmədova və Babayeva oxuculara və hüquq-mühafizə orqanlarına əsasən yerli Culiana Assancın – hazırda Fransada olan Azərbaycan Beynəlxalq Universitetinin keçmiş rektoru Elşad Abdullayevin qalmaqallı videosuna görə tanışdır. Videoda Əhmədova Abdullayevdən Milli Məclisdə yer üçün 1 milyon dollar tələb edir. Babayeva onun əlbiri qismində çıxış edir. Hazırda Əhmədova deputatlıq mandatından məhrum edilib və həbs edilib, Babayeva isə, baş prokurorluğun versiyasına görə ansız vəfat edib, başqa mənbələrə görə isə qətlə yetirilib.

2. Azadlıq Radiosunun Azərbaycan xidmətinin əməkdaşı və veriliş aparıcısı, xidmətin keçmiş rəhbəri və məşhur jurnalist Xədicə İsmayılova, onu ilin cəsuru adlandırmaq olar. İsmayılovanın adı təkcə Azərbaycanda deyil, bütün dünyada məşhurdur, jurnalist Azərbaycanda hakimiyyətdə olan İlham Əliyev ailəsinin pulları yumasını və xalqın sərvətlərini mənimsəməsini konkret faktlar üzərində sübut edən kəskin, ifşaedici reportajları ilə bu məşhurluğu qazanıb.

İlin əvvəlində İsmayılova susmasını tələb edən naməlum şəxslərdən təhqiredici hədələr və intim xarakterli fotoşəkillərdən ibarət məktub alıb. Buna cavabdajurnalist mətanət nümayiş etdirib, amma şantajçılar da geri çəkilməyiblər və bir neçə gün sonra İnternetdə İsmayılovanın intim xarakterli videogörüntülərini yerləşdiriblər.

İctimai xadimlər və əhali İsmayılovanı dəstəkləyib və beləliklə, ona ləkə yaxmaq planı uğursuzluqla nəticələnib. İsmayılova jurnalist fəaliyyətini daha böyük şövqlə davam etdirib, habelə rəsmi şəxslər tərəfindən təxribatın araşdırılmasını tələb edib. Bu il ərzində dəfələrlə beynəlxalq KİV-lərdə İsmayılovanın adı çəkilib, o, əməyinə görə bir neçə mükafat alıb. Bu günə qədər İsmayılovanın işi üzrə araşdırma yekunlaşmayıb, o isə öz növbəsində jurnalist araşdırmaları üzərində işi davam etdirir.

3. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin həyat yoldaşı və böyük qızı – Mehriban və Leyla Əliyevalar. Bu xanımlar, necə deyərlər, özləri özlərini məşhurlaşdırıblar, bəlkə də biz onlar haqqında eşitməyi çox da istəmirdik, amma buna məcbur qaldıq. Onlara bir çox ad vermək olar, amma ən əsası – avtoritarizm rəmzi.

Əliyevalar bir çox titul və vəzifələrə, bizə zorla qəbul etdirilmiş yaxşılıq və saxta uğur tarixinə malikdirlər. Onlar qəzet və İnternet-nəşrlərin səhifələrindən bizə baxırdılar, biz, istəsək də, istəməsək də, onların təşəbbüsləri və ideyaları haqqında hər şeyi bilirik. Onlar kimlər üçünsə üslub ikonası, kimlər üçünsə müsibət zamanı keyfinə baxan insanlardır.

4. Prezidentin həyat yoldaşı Mehriban Əliyevanın bacısı Nərgiz Paşayeva və onun qızları Aidə və Ülviyə. Əslində bu üçlüyü də bundan əvvəlki nominasiyaya əlavə etmək olardı – onlarda avtoritarizm nümayəndələri və qayğısız zənginlərdir, amma kiçik bir fərq var. Paşayeva və daha çox da qızları məhz başa çatmaqda olan 2012-ci ildə “xalq arasına çıxmağa” və ictimai həyat tərzi yaşamağa başladılar. Xüsusən, bu il biz Aidə Mahmudovanın “Yarat” layihəsi haqqında çox eşitdik. “Yarat” adlı qeyri-kommersiya təşkilatı 2012-ci ildə Christie’s hərrac evini Bakıya gətirib və incəsənətin inkişafına çalışıb.

5. Müsavat Partiyasının gənclər təşkilatının nümayəndəsi Nigar Yaqublu. Hakimiyyət Yaqublunun nümunəsində vətəndaşlara “müxalifətlə əlaqələri olarsa, başlarına belə şeylər gələcəyini” göstərdi. Eyni zamanda Müsavat Partiyasının sədr müavini Tofiq Yaqublunun qızı olan Nigar partiya funksioneri Aydın Acalovun ölümü ilə nəticələnən YNH-də ittiham olunub. Yaqublu əvvəlcə iki ay müddətinə həbs edilib, lakin dekabrın 19-da məhkəmə onu 2,5 il müddətinə həbs edib və sonradan 2 il avtomobil idarə etməyi qadağan edib. Prokuror Yaqublunun 4 il müddətinə həbs edilməsini istəyib, baxmayaraq ki, mərhumun ailəsi dəfələrlə şikayətləri olmadığını bildiriblər, Yaqublunun təqsiri isə sübuta yetirilməyib.

6. Bakıda Bəşir Səfəroğlu küçəsində hakimiyyətin sökdüyü binanın keçmiş sakini Şirinbacı Rzayeva. Evindən zorla çıxarılan uşaq bağçasında tərbiyəçi işləyən Rzayeva ilin ümidsizi adına layiqdir. Evindən çıxarılmaqla ümidsiz hala düşən yaşlı qadın aprelin 22-də müxalifətin mitinqində çıxış edərək, başda paytaxt meri olmaqla, bütün korrupsionerlərin istefasını tələb edib.

Rzayeva evlərin qanunsuz söküldüyünü açıq-aşkar bildirib və şikayətlərini geri almaqdan imtina edib. Rzayeva uşaq bağçasında işdən qovulub, oğullarından biri İlqar Rzayev isə “narkotik saxlamaq” ittihamı ilə 2 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

7. Əslən Mərakeşli olan İsveç müğənnisi Lorin. Ötən il Bakıda keçirilən Eurovision müsabiqəsinin iştirakçısı və qalibi. Yarışmanın bir çox iştirakçılarından fərqli olaraq, Bakıya sadəcə əylənmək üçün gəlməyib. Lorinə bu ilə biganə qalmayan qadın adını vermək olar (başqaları kimi, o da biganə qala bilərdi). Lorin hüquqi müdafiəçiləri və sökülmüş evlərin sakinləri ilə görüşüb, habelə Azərbaycan insan hüquqları məsələsini qaldırıb. Hətta Azərbaycanı tərk etdikdən sonra belə Lorin ölkədə insan hüquqları sahəsində vəziyyətlə maraqlanmağa davam edir.

8. Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Neeli Kroes və Article 19 təşkilatının nümayəndəsi Rebeka Vinset. Kroes və Vinsent bu il açıq-aşkar Azərbaycanda insan hüquqlarının total şəkildə pozulduğunu bildiriblər. Azərbaycana səfəri zamanı prezident İlham Əliyev şəxsən Kroesin həbsxanalara baş çəkməsi üçün “yaşıl işıq” vəd edib, lakin növbəti gün onu həbsxanalara buraxmaqdan ittiham ediblər. Kroes həmçinin ölkədə söz azadlığı sahəsində vəziyyəti tənqid edib. Vinsent öz növbəsində bu il yerli hüquq müdafiəçilərinin beynəlxalq təşkilatlarla fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi üzrə geniş işlər həyata keçirib. Bu xanımlar beynəlxalq ictimaiyyətin biganə qalmama rəmzidirlər.

9. Oktyabrın 20-də Bakıda müxalifətin mitinqindəqucağında körpə uşağı olan qadın. Bu gənc qadın qucağında körpəsi ilə polisdən qorxmayaraq, əlini yuxarıya qaldıraraq, müxalifətin şüarlarını səsləndirirdi. Polis onu həbs etmək istədi, lakin qorxdu ki... polis məntəqəsində uşaq bezi olmayacaq və uşaq kameranı isladacaq. Beləcə, bir yaşına belə gəlməmiş körpə qoçaq Azərbaycan polisini qorxutdu. Qadın isə övladları üçün işıqlı gələcək istəyən qadınların rəmzinə çevrildi.

10. 2010-cu il daşqın zonasında və Zaqatalada zəlzələ zonasında çoxsaylı qadınlar və onların alilələri. Bu günə qədər bu qadınlar və ailələri ağır şəraitdə yaşayır, baxmayaraq ki, hakimiyyət Azərbaycanın çiçəklənməsi və bütün dünyanın ölkəmizi qısqanması haqqında nağıllar danışır. Bu qadınlar sanki heç vaxt bitməyəcək xalq iztirabının rəmzidirlər. 

Bu siyahıda hazırda cəmi 10 bənd var, amma siz onu genişləndirə bilərsiniz. Şərhlər bölümündə öz təkliflərinizi yazın!