Cənubi Qafqazda yeni müharibə qığılcımları?

Vaşinqton analitikləri və məmurlar Ramil Səfərovun vətəninə təhvil verilməsinin və əfv edilməsinin Cənubi Qafqazda yeni müharibəyə səbəb ola biləcəyindən narahatdır. 

Vaşinqton Atlantik Şurasında transatlantik təhlükəsizlik üzrə baş elmi əməkdaş Horhe Benites Turan-ın müxbiri ilə söhbətində Qərbin reaksiyasını və hadisələrin mümkün inkişafını şərh edir..

Cənab Benites NATO, ABŞ-ın Avropa siyasəti və milli təhlükəsizliyi üzrə ixtisaslaşır. Əvvəllər o, NATO-nun strukturlarında, Pentaqonda və Dövlət Departamentində işləyib.

Sual: Sizcə Bakıda və Yerevanda ABŞ administrasiyasının narahatlığı necə qəbul olunacaq?

Cavab: Ermənistan və Azərbaycan nəzərə almalıdır ki, ABŞ üçün bu, ciddi məsələdir. Bir çox məsələlər Ağ Evin birbaşa bəyanatına səbəb olur və çox nadir hallarda prezidentin cavabı belə tez gəlir. Prezidentin narahatlığından əlavə, Dövlət Departamenti də bəyanat yayaraq, Ramil Səfərovun əfvini pisləyib.

Sual: Buna cavab olaraq Bakı Qərbi Macarıstanla ikitərəfli münasibətlərinə müdaxilədə ittiham edir. Bu ekstradisiya hadisələrin inkişafına necə təsir göstərəcək?

Cavab: Qətlə görə həbs edilən məhbus ekstradisiya olunur və belə təxribatçı bir şəkildə əfv olunursa, təkcə “Qərb” deyil, bütün beynəlxalq ictimaiyyət danışacaq. Təkcə ABŞ deyil, Aİ, ATƏT, Rusiya da Bakının əməllərini tənqidə məruz qoyub. Macarıstan hökumətinin iddiasına görə, Azərbaycan Səfərovun cəzasını çəkəcəyi barədə vədini pozub.

Azərbaycan və Ermənistanın münaqişələrini həll etməsi daha da çətinləşəcək və buna daha çox vaxt və səy tələb olunacaq. Azərbaycan hökuməti barışıq və sülh üçün Səfərova yağdırdığı tərif və mükafatlara proporsional olaraq səy göstərməlidir.

Sual: Hərbi əməliyyatların bərpası nə dərəcədə realdır? 

Cavab: Hərbi əməliyyatların bərpası artıq real idi, Səfərovun işi isə onu daha da təhlükəli etdir.

2010-cu ildə Azərbaycan hərbi texnika və silahların istehsalını 260% artırdığı ilə qürurlanırdı. Elə həmin il Azərbaycan müdafiə sahəsinə Ermənistanın ümumi büdcəsindən daha çox vəsait xərcləyib (3 mlrd. dollar).

Qarabağ münaqişəsini uzunmüddətli həllinin olmaması və Bakı və Yerevan arasında daimi ixtilaflar silahların çoxaldılması fonunda Cənubi Qafqazı dünyanın qaynar nöqtələrindən birinə çevirir və münaqişəyə çevrilir.

Sual: Qərb nə edə bilər?

Cavab: Qərb və bütün beynəlxalq ictimaiyyət Azərbaycan və Ermənistan arasında gərginliyi azaltmaq üçün birgə hərəkət etməlidir.

Beynəlxalq ictimaiyyətin Bakı və Yerevanı gərginliyi azaltmağa və həll edilməmiş məsələlər üzrə irəliləyiş əldə etməyə razılaşdırmaq üçün kifayət qədər diplomatik və iqtisadi təsir vasitələri var.

Beynəlxalq ictimaiyyət təsir etmək iqtidarında deyilsə, Cənubi Qafqazda vəziyyət pisləşəcək və yeni müharibəyə səbəb ola bilər. -25В-