Vəfa Quluzadə: İlham Əliyev Tehrana getməməlidir

Azərbaycan prezidenti son vaxtlar açıq-aşkar anti-Azərbaycan siyasəti yürüdən İrana getməməlidir. Bu barədə Turan agentliyinə müsahibəsində xarici siyasət üzrə keçmiş dövlət müşaviri Vəfa Quluzadə Tehranın İlham Əliyevi Qoşulmama Hərəkatına üzv ölkələrin bu günlərdə Tehranda keçiriləcək Sammitinə dəvətini şərh edərkən bildirib.

“İran açıq-aşkar düşmənçilik siyasəti nümayiş etdirir, bu, Azərbaycandan zəlzələ zonasına humanitar yardım buraxmaqdan imtinada özünü göstərib. Eyni zamanda, iranlılar Ermənistandan belə bir yardımı müsbət qarşılayıblar, baxmayaraq ki, Təbriz ətrafında yüzlərlə azərbaycanlı həlak olub”, deyə o qeyd edib.

Düşmənçilik siyasətinin daha bir dəlili iki azərbaycanlı şairin həbs edilərək, İranda faktiki olaraq girov saxlanması olub. “Belə vəziyyətdə Tehrana getmək Azərbaycan prezidenti üçün alçaldıcı olardı”, deyə Quluzadə qeyd edib.

Digər tərəfdən, Qoşulmama Hərəkatı dünya siyasətində ciddi və mühüm bir birlik deyil. Hələ Sovet İttifaqı bu hərəkatdan Qərbə qarşı mübarizədə istifadə etmək istəyirdi. Moskva bu hərəkata yeni ölkələr cəlb etmək üçün böyük vəsait xərcləyirdi. Bununla belə, hərəkatın ciddi effekti olmadı. Bu gün İran bu hərəkatdan eyni məqsədlə - ABŞ, İsrail və bütünlükdə Qərbə qarşı mübarizədə istifadə etmək istəyir.

“Azərbaycan onun strateji tərəfdaşlarına qarşı mübarizə elan ediləcək tədbirdə iştirak etməməlidir”, deyə Quluzadə bildirib.

Sammitdə İranın Suriyaya dəstək üçün Hərəkat üzvlərindən dəstək almağa çalışacağını proqnozlaşdırmaq çətin deyil. Prezident səviyyəsində olmasa belə, Bakı nümayəndəsinin sammitdə iştirak edəcəyini ehtimal etsək belə, hansı mövqeyi tutmaq lazımdır? Bu suala cavabda Vəfa Quluzadə qeyd edib ki, Əsəd rejimi gec və ya tez öz xalqı tərəfindən devriləcək. Rejimin indiyədək ayaqda durması elə həmin İranın, Rusiyanın və Çinin dəstəyinin nəticəsidir. Buna görə Bakı nümayəndəsi bütün bunlarla qarşılaşmaq və Qərbə qarşı sənədi (belə bir sənəd qəbul edilərsə) imzalamaq məcburiyyətində qalacaq ki, bu da yolverilməzdir.

Sirr deyil ki, ABŞ artıq bir neçə ildir Yaxın Şərqdə siyasi məqsədlərinə nail olmaq üçün kürd amilindən istifadə edir. Bu, İraqda başlayıb və indi Suriyada baş verir. Tezliklə İraq və Suriya kürdlərinin öz dövlətlərini yarada biləcəyi, sonradan isə İran və Türkiyə kürdlərinin də onlara qoşulacağını proqnozlaşdırmaq olar. Amerika bunu niyə istəyir və bu vəziyyətdə Azərbaycan – Türkiyənin müttəfiqini necə olacaq?

Bu suala cavabda Quluzadə deyib ki, Azərbaycan dünyanın aparıcı dövləti olan ABŞ-ın siyasətinə qarşı dura bilməz. Lakin Türkiyə buna qarşı dura bilər, amma Ankara İraqdakı kimi hərəkət etməməlidir. Həmin vaxt türklər Kərkükə qoşun yürütməkdən imtina etdilər və hazırda oraya kürdlər ev sahibliyi edir. Suriyada da buna yol verməmək üçün Türkiyə Suriyaya qoşun yeridilməsinə qədər ciddi addımlar atmalı, daha sonra Vaşinqtonla dialoq aparmalıdır.

“Ümumiyyətlə, kürdlər Amerikanın nəyinə lazımdır?” sualına cavaba gəlincə, bu, Vaşinqtonun regionda məqsədlərinə nail olmaq və o cümlədən Ankaraya təzyiq göstərmək üçün istifadə etmək istədiyi beşinci sütundur. Bu, əks təsir də verə bilər, amma İsrailin yaradılmasını yada salaq. Həmin vaxt Amerika və Böyük Britaniya bütün ərəb dünyasının dəstəyini itirdi, amma bununla belə, İsraili dəstəklədilər. SSRİ isə, əksinə, ərəblərin dəstəyini aldı.

Lakin bu gün güclü İsrail dövləti ABŞ-ın dəstəyi ilə ərəblərə öz iradəsini diktə edir. Buna görə ehtimal etmək olar ki, Vaşinqton kürdlərə də analoji rol verir, onlardan bütün region ölkələrinə, o cümlədən Türkiyəyə qarşı istifadə edəcək.

Belə olan halda türk həmrəyliyi amilinin əhəmiyyəti kəskin şəkildə artır. Azərbaycan, Türkiyə və digər ölkələrin hərbi, siyasi və iqtisadi birliyi olmadan bu siyasətə qarşı durmaq çətindir. -02В-