Gürcüstan turizm üzrə regionun lideri oldu

Azərbaycan vətəndaşları ən çox istirahət yeri kimi Gürcüstanı seçən ölkələr siyahısında ikinci yeri tutub. Bu barədə Gürcüstan Milli Turizm Administrasiyasının rəhbəri Georgi Çoqovadze bu günlərdə Tbilisidə keçirilən ötən ilin turizm yekunlarına həsr olunmuş brifinqdə bildirib. Hesabat dövrü ərzində məzuniyyətini Gürcüstan kurortlarında keçirən azərbaycanlı turistlərin sayı 1 694 998 nəfər təşkil edib ki, bu da 2016-cı illə müqayisədə 11,2% çoxdur.

Çoqovadzenin sözlərinə görə, Gürcüstanı ötən il ümumilikdə 7 554 936 əcnəbi ziyarət edib ki, bu da 2016-cı ilin göstəricisindən 18,8% çoxdur. Gürcüstana istirahət və ya işgüzar ezamiyyətə gələn turistlərin sayına görə liderlik Ermənistana məxsusdur - 1 718 016 nəfər. Reytinqdə üçüncü yeri Rusiya tutur (1 392 610 nəfər), onun ardınca Türkiyə gəlir (1 246 745 nəfər). 2017-ci ilin üç rübünün yekunlarına görə xarici turizmdən gəlir 2,2 mlrd. dollar təşkil edib. Bu, ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 29% çoxdur.

Gürcüstan və Azərbaycanın turizm sektoru üzrə statistika arasında müqayisə aparsaq, bizim göstəricilərimiz xeyli az görünür. İlkin məlumatlara görə, 2016-cı ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə, ötən ilin 11 ayı ərzində ölkəyə gələn turistlərin sayı 20% artaraq, 2 477 908 nəfər təşkil edib. İran, BƏƏ və Rusiyadan turist axınının artması müşahidə olunub. Büdcəyə xarici turizmdən 1,3 mlrd. dollar daxil olub, xaricə gedən azərbaycanlı turistlər isə 1,2 mlrd. dollar xərcləyib. Beləliklə, bu sahədə 100 mln. dollar ölçüsündə müsbət saldo yaranıb, təbii ki, bu da pis deyil, amma ümidləri doğrultmur.

Amma azərbaycanlı turistlər təkcə Qara Dəniz sahillərinə və Gürcüstan meşələrinə və təpələrinə deyil, həm də zəngin kurort zonaları və müalicə müəssisələri olan Türkiyəyə də üstünlük verirlər. Həm də bu üstünlük artıq daimi xarakter daşıyır. Yeri gəlmişkən, hər il Türkiyəyə təxminən 550 min həmvətənimiz gedir. Bu cazibənin səbəbi nədir? Təbiət, ərazinin gözəl landşaftı, tarixi abidələr? Bütün bunlardan Azərbaycanda da kifayət qədər var.

Sabit İnkişaf Araşdırmalar Mərkəzi tərəfindən xaricə istirahətə gedən azərbaycanlılar arasında keçirilmiş sorğu göstərib ki, istirahət üçün Türkiyə və Gürcüstan istiqamətinin seçilməsi otel qiymətlərinin aşağı olması, restoranlarda qiymətlər və menyu, yüksək xidmət səviyyəsidir. Respondentlər kurort zonalarında yolların vəziyyətini də qeyd ediblər. Azərbaycanda əsas magistral yollar təmir edilib, amma kənar yolların vəziyyətini "bir heç" kimi qiymətləndirmək olar. Həmin Gürcüstanda ən çətin yerlərdə yerləşən tarixi yerlərə belə asanlıqla getmək olar. Yollar tamamilə normaldır və adi minik maşını o yollardan gedə bilər.

Ölkəmizdə dəniz sahilində gözəl otellər yerləşib, Türkiyənin Antalyasında, Quş Adasında və s. olduğu kimi. Amma, məsələn Nabranda istirahətin qeyri-real qiymətləri bir çox qonaqları qorxudur. Burada bir həftəlik istirahət təyyarə ilə gediş-gəliş də daxil olmaqla, Türkiyənin "hər şey daxil" sistemli otelində istirahətlə, demək olar ki, eyni qiymətədir.

Sabit İnkişaf Araşdırmalar Mərkəzinin sədri Nəriman Ağayev qeyd edir ki, keçirdikləri sorğunun nəticələri düşünməyə vadar edir. Məzuniyyətini ölkənin regionlarında keçirən bakılıların narazılığının əsas səbəbi (90%) xidmət keyfiyyəti və bahalıqdır. 35 yaşa qədər olan respondentlər (38%) Avropada istirahətə üstünlük verir, orta gəliri olan daha böyük nəsil respondentlər (xüsusən uşaqlı, 56%) Gürcüstan və Türkiyəni seçir.

"Həmin Türkiyədə, demək olar ki, bütün otellərdə qalma dəyərinə üç dəfə qidalanma da daxildir. Azərbaycanda, bir qayda olaraq, yalnız səhər yeməyi təklif olunur. Bundan başqa, xidmət səviyyəsi çox aşağıdır. Bu sahəyə böyük vəsait yatırılıb, menecment isə axsayır, marşrut proqramları düşünülməyib, xidmət mədəniyyəti yüksək səviyyədə deyil. Çünki peşəkarlar yoxdur, sahibkarlar qonaqların narazılığına göz yumaraq, minimum yatırımla qısa zamanda öz xərclərini çıxarmağa çalışır. Buna görə heç kim ikinci dəfə ölkəmizə istirahətə gəlmir", deyə Ağayev qeyd edir.

Azərbaycan və Gürcüstanın turizm seqmentində vəziyyətin təhlili göstərir ki, bu sahədə bizdə nöqsanlar və problemlər az deyil. Onlar sağlam rəqabətin, düşünülmüş qiymət siyasətinin olmaması, inhisarın üstünlüyü, xidmət keyfiyyətinin aşağı səviyyəsi və yolların vəziyyəti ilə bağlıdır. Müqayisə, əlbəttə ki, bizim xeyrimizə deyil. Bəli, biz bütün parametrlər: istirahətə gələn turistlərin sayı, istirahət şəraiti, inkişaf etmiş infrastruktur, qonaq cəlb etmə bacarığı parametrləri üzrə Gürcüstana məğlub oluruq. Bu sahədə regional lider olmaq üçün inadla işləmək, iki-üç ulduzlu otellər tikmək, xidmət mədəniyyətini artırmaq lazımdır. Onda ölkə turistlər üçün daha cəzbedici olacaq.