Ali dini təhsil sahəsində ağırlıq mərkəzi dəyişir

Bakı/26.09.18/Turan: 2018-ci il sentyabrın 24-də Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) tabeliyində 27 ildir ki, fəaliyyət göstərən Bakı İslam Universitetinin (BİU) perspektivi qeyri- müəyyən hala düşüb.

Belə ki, 2018-ci ilin aprelində Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsi tabeliyində Azərbaycan Ilahiyyat İnstitutu (Aİİ) yaradılıb, Bakı Dövlət Universitetində fəaliyyət göstərən ilahiyyat fakültəsi bu yeni yaradılan instituta tabe edilib.

Bu il Dövlət İmtahan Mərkəzində imtahan verərək BİU-ya qəbul edilən tələbələr təhsil almaq üçün Aİİ-ya köçürülüblər, amma bunun səbəbləri izah edilməyib.

Dini cameədən isə belə xəbər sızıb ki, hökumət bu addımını "dini təhsil"in pulsuz olmasını əsas gətirməsilə əsaslandırmaq istəyib, yəni, dini təhsil pullu ola bilməz.

Bu mənada isə bu da var ki, BİU bir dini idarə tərkibində idi, universitetin özünü ayaqda saxlaya bilməsi təhsilin ödənişli olmasından keçirdi və həmin addım da atıldı.

Amma dini cameəyə yaxın şəxslərin bildirdiyinə görə, Aİİ yaradıldıqdan sonra BİU-nun gələcək taleyi müzakirə obyekti idi, hətta eyni profilli iki ali təhsil müəssisəsinin fəaliyyətinin lazım olub-olmaması düşüncələri də ortada idi.

İndiki vəziyyətdə görünən bundan ibarətdir ki, BİU ən yaxşı halda indiki ikinci, üçüncü və dördüncü kurslarda oxuyan tələbələr təhsili başa vurana kimi təhsil müəssisəsi kimi fəaliyyət göstərəcək, sonrakı taleyi isə qeyri-müəyyən olaraq qalmaqdadır.

Bir çox ekspertlər bu mövzu ilə bağlı müzakirələrində İlahiyyat İnstitutunun yaradılmasını "dini təhsilin hökumətin nəzarətinə keçməsi" kimi dəyərləndirirlər.

Həm də institutun İslam yox, İlahiyyat İnstitutu adlandırılması da ekspertlər üçün düşündürücüdür və burada bir neçə çalar gördüklərini deyirlər.

Ekspertlərə görə, ilkin çalar budur ki, rəsmi Bakı neçə on illərdir ki, Azərbaycanın "dini tolerantlıq baxımından nümunəvi ölkə olması" xəttini davam etdirir və bu ali təhsil müəssisəsinin adında belə təzahür edir.

İkinci çalar budur ki, ehtimalla burada təhsil alacaq tələbələrə tək islam dinini yox, ən azı üç səmavi dinin əsaslarını öyrədəcəklər.

Ekspertlərə görə, ən əsas nöqtə isə dini təhsilin, eləcə də təhsil alan şəxslərin birbaşa dövlət nəzarətinə keçməsidir. Ekspertlər hesab edirlər ki, Şimali Qafqazda, eləcə də Orta Şərqdə baş verən hadisələri görən rəsmi Bakı bir tərəfdən dini qanunvericilikdə qadağalar sistemini gücləndirməklə, digər tərəfdən isə xaricdə dini təhsil alan şəxslərin dini təbliğat aparmasına, məscidlərdə çıxışlarına qadağa qoymaqla "dini təhlükə"dən özünü sığorta edir.

Bu isə o deməkdir ki, yaxın üç ildən sonra BİU təhsil müəssisəsi kimi ləğv olunmasa da ya dini araşdırma institutu, ya da dini tədqiqat mərkəzi kimi fəaliyyət göstərəcək.

QMİ isə ölkənin müxtəlif rayonlarında 7-8 mədrəsə və ya dini kolleclə kifayətlənməli olacaq ki, bu da idarənin ali dini təhsilə müdaxiləsini heçə endirir.

Həmin kolleclərin yaradılması ilə bağlı söhbətlər hələ 2016-cı ildən gedir.-05-