Avropa İttifaqı( İ) və Azərbaycan yeni proqrama start verir:İ Ətraf Mühit üçün - Su Resursları və Ətraf MühitMəlumatları

İ Ətraf Mühit üçün -Su Resursları və Ətraf Mühit Məlumatları proqramının zərbaycanda rəsmi açılışı 2 mart 2022-ci il tarixində onlayn formatda keçirilib. Proqram vropa Yaşıl Razılaşmasına və COVID-19-dan sonra yaşıll bərpa proqramına uyğun olaraq təbii ehtiyatların qorunmasında ölkəyə daha çox dəstək verəcək. Proqramın məqsədi Azərbaycanda əhalinin sağlamlığının və rifahının yaxşılaşdırılması, eləcə də Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (DİM) nail olmaqdır. Proqram Su və Sıfır Çirklənmə üzrə Avropa Komanda Təşəbbüsünün bir hissəsidir və bütün vətəndaşlar üçün təmiz(toksiksiz) bir ətraf mühitə doğru irəliləməyə yönəlmişdir.

İ Ətraf Mühitüçün - Su Resursları və Ətraf Mühit Məlumatları zərbaycanda davam edən İ Ətraf Mühit üçün Fəaliyyətini gücləndirir Onun məqsədi i) su ehtiyatlarının  mərkəzsizləşdirilmiş idarə edilməsi vasitəsilə mövcud və yeni siyasət və qaydaların yerli səviyyələrdə həyata keçirilməsini dəstəkləmək və ii) qərar qəbul edən şəxslərə və Azərbaycan vətəndaşlarına su ehtiyatları, həmçinin havanın keyfiyyəti, torpaqdan istifadə və tullantılar haqqında etibarlı məlumat və məlumatlara çıxış imkanı verməkdir. Bu məqsədlə, İ Ətraf Mühit üçün- Su Resursları və Ətraf Mühit Məlumatları əvvəllər icra olunmuş olan vropa İttifaqının Su Təşəbbüsü Plyus ( İST+) və Ətraf Mühit üzrə Birgə İnformasiya Sistemi(ƏMBİS) Faza II (ENIS SEIS II Şərq) layihələrin uğuruna əsaslanır.

İST+ layihəsi Azərbaycana İ ilə Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişini həyata keçirməyə və İ-nin su idarəçiliyi təcrübələrini tədricən qəbul etməyə köməklik etmişdir. Kür çayının Mingəçevir su anbarının bəndindən yuxarı hövzə rayonu(15.000km², 1,5 milyon əhali) üçün Çay Hövzəsinin İdarə edilməsi Planı artıq təsdiqə hazırdır. Su ehtiyatları haqqında bilikləri möhkəmləndirmək üçün üç su laboratoriyası yeni yüksək səviyyəli analitik avadanlıqla təmir edilmişdir. Çaylar və qrunt suları üçün monitorinq şəbəkəsi təkmilləşdirilmiş və sahil suları da daxil olmaqla 130-a yaxın ərazini əhatə edən çöl tədqiqatları aparılmışdır.Həmçinin layihə çərçivəsində su məlumatlarının inteqrasiyası, qanunvericilik və qaydaların tətbiqi, Gürcüstanla transsərhəd əməkdaşlığı və maliyyələşdirmə mexanizmləri üzrə digər işlər görülmüşdür.

ƏMBİS(ENI SEIS II) Şərq layihəsi biomüxtəliflik, su, torpaq, tullantılar və havanın ekoloji məlumatlarının və göstəricilərin istehsalını gücləndirmək üçün Ətraf Mühit uzrə Birgə İnformasiya Sisteminin prinsip və təcrübələrinin həyata keçirilməsini dəstəkləmışdir. Layihə Azərbaycanın ətraf  mühitin qiymətləndirilməsi və hesabatlılıq sahəsində institusional potensialını inkişaf etdirdi və nümunə olaraq İ Hava Keyfiyyəti Direktivləri və Avropa Hava Keyfiyyəti İndeksi əsasında havanın keyfiyyətinə dair məlumatlarının əlçatanlığını yaxşılaşdırmaq üçün yeni vasitələr təqdim etdi. Ətraf Mühit uzrə Birgə İnformasiya Sisteminin əsas göstəriciləri haqqında məlumat Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin internet səhifəsində yerləşdirilmişdir.

2019-cu ilin iyun ayında Xəzər Universitetində Havanın Keyfiyyətinin Təhlili Mərkəzi də yaradımışdir. Avropa Komissiyası və icraçı tərəfdaşlar vropa İttifaqının bu yeni dəstəyi çərçivəsində Azərbaycanla əlaqələrini davam etdirməyi və gücləndirməyi səbirsizliklə gözləyirlər. Onlar birlikdə ətraf mühitə və Azərbaycanda əhalinin rifahına fayda vermək üçün su ehtiyatlarının və ekoloji məlumatlarının idarə edilməsini yaxşılaşdiracaqlar.

Avropa İttifaqının zərbaycandakı Nümayəndəliyinin proqram meneceri cənab Rayner Freyd bildirib “Sağlam ətraf mühit ekosistemlərin fəaliyyəti və insanların rifahı üçün çox vacibdir. Xüsusilə, son illərin quraq keçməsi və COVID-19 pandemiyası böhran dövründə suyun nə qədər mühüm olduğunu nümayiş etdirdi. vropa İttifaqında ətraf mühit və su siyasəti vropa Yaşıl Sövdələşmənin əsas struktur bloklarının bir hissəsidir. 2016-cı ildən etibarən vropa İttifaqının İST+ və ƏMBİS proqramları

Azərbaycana su sektorunun gücləndirilməsi, eləcə də konkret informasiya sistemlərinin hazırlanması sahəsində dəstək göstərir. Milli Su Strategiyasının qəbul olunması və hazırlanmış məlumatların ictimaiyyətlə paylaşılması zərbaycan üçün iki mühüm növbəti addımlardır. Bu layihə həm də 2020-2022-ci illərdə su ehtiyatlarından səmərəli istifadə üzrə Azərbaycan Hökumətinin Fəaliyyət Planını dəstəkləyir və Azərbaycan üçün vropa İnvestisiya Planı çərçivəsində investisiya imkanlarının prioritetləşdirilməsinə kömək edə bilər”.

Layihəyə dair qısa məlumat

İ4 Ətraf Mühit -Su Resursları və Ətraf Mühit Məlumatları proqramı vropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı ilə əməkdaşlıq çərçivəsinin bir hissəsidir və ümumi büdcəsi 12,75 milyon avrodur. Bu layihə 2022-2024-cü illər ərzində vropa İttifaqına Üzv Dövlətlərin Konsorsiumu ( vstriya Ətraf Mühit gentliyi (UB),

vstriya İnkişaf gentliyi ( D), Beynəlxalq Su Ofisi - Fransa (OiEau)), İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD)Birləşmiş Millətlər Təşkilatının vropa İqtisadi Komissiyası (UNECE) ) tərəfindən həyata keçiriləcək.

Əlavə məlumat üçün əlaqə: Alexander.Zinke@umweltbundesamt.at ®