Azərbaycanda ukraynalı qaçqınların sayı azalıb

Bakı/21.05.22/Turan: Azərbaycanda ukraynalıların təşkilatlarından birinin rəhbəri, bakılı iş adamı Lidiya Şestak-Əliyeva Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünün ilk günündən öz ölkəsindən olan qaçqınlara yardım təşkil edir. Yanında bir neçə “bakılı” ukraynalı qadın var, onlar özləri pul qazanır və qaçqınlara yardım toplayırlar. “Doxsan gündür ki, şəxsi həyatım yoxdur, öz uşağımı görmürəm”, - o, Turanla söhbətində gileylənib.

Son iki ayda azərbaycanlılardan humanitar yardım müharibənin birinci ayı ilə müqayisədə az olub, axın azalıb. Lidiya bunu obyektiv hadisə adlandırır, çünki "xalq 90 gün ərzində hər gün Ukrayna səfirliyinə geyim, dərman və yemək apara bilmir. Hadisənin kəskinliyi səngiyib, bəzi azərbaycanlılar Ukraynadan gələnləri öz himayəsinə götürüb".

Bununla əlaqədar könüllülərin imkanları azalıb. Lidiya deyir ki, onların imkanları məhduddur, təşkilat ukraynalı qaçqınlara yardımın dövlətlər tərəfindən maliyyələşdirildiyi Avropadakı kimi kömək edə bilmir.

"Azərbaycanda dövlət ukraynalılara tibbi və maliyyə yardımı göstərmir. Biz, Bakıdakı ukraynalılar öz qazancımızla gələnlərə kömək edirik. Azərbaycanda ukraynalı qaçqınlar üçün dövlət sosial paketi yoxdur. Gələn ukraynalılar bu incəlikləri bilmirlər, bəziləri isə Azərbaycanda durumun Avropadakı kimi olmadığını görəndə bizə irad tuturlar.  Bəzən geyinilmiş paltarları qəbul etməkdən imtina edirlər. Gələnlərdən xoşagəlməz replikalar eşidəndə ruhdan düşürük. Mən konsultativ yardım göstərməyə, buraya necə gəlməyin mümkün olması, Azərbaycanda adamların nəylə üzləşəcəyi barədə izahat verməyə hazıram.  Amma ukraynalıları keyfiyyətli mənzillə, daimi maliyyə və ərzaqla təmin etmək, Dövlət Miqrasiya Xidmətində onlara status almağa nail olmaq iqtidarında deylik”, - Lidiya Şestak-Əliyeva deyib.

Milli Məclisin deputatı, Azərbaycan-Ukrayna deputat qrupunun rəhbəri Rüfət Quliyev Ukraynadan olan qaçqınlara yardımın təşkililə bağlı Ukrayna Radasının Ukrayna-Azərbaycan deputat qrupu ilə sıx əməkdaşlıq edir. Deputatların fəaliyyəti sayəsində Kiyevdən və digər bölgələrdən on minlərlə azərbaycanlı İstanbula, oradan avtobuslarla Bakıya gətirilib. Yə ya Ukraynadan Moldovaya, oradan da təyyarə ilə Bakıya gətirilib. Azərbaycandan olan bütün tələbələr çıxarılıb. Evakuasiya zamanı uşaqlı ailələrə, qadınlara, müharibə veteranlarına üstünlük verilib.

Quliyev Ukraynadakı Azərbaycan təşkilatlarının rəhbərlərinin adlarını çəkib ki, onlar azərbaycanlıların xilası üzrə böyük işlər görüblər, əhalinin çıxarılması üçün “yaşıl dəhlizlər” təşkil ediblər, adamlara tibbi müalicə, ərzaq və dərman preparatları ilə köməklik göstəriblər. Ən yaddaqalan hadisə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Birinci Qarabağ Müharibəsi şəhidi, pilot Viktor Seryoqinin ailəsinin Ukraynadan evakuasiya edilməsidir.

Hazırda ailə Bakıda yaşayır, qızı İqtisad Universitetində (Bakı) işə düzəlib, ailə leqal status alıb. Bu ailəyə yardımda Quliyev şəxsən iştirak edib.

Quliyev qeyd edib ki, Azərbaycan səfirliyi və konsulluğu (Kiyev) və Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi (Bakı) Ukraynadakı azərbaycanlılara köməklik göstərmək üçün böyük işlər görürlər. O, Ukraynadakı azərbaycanlıların problemlərinin həlli üçün gündəlik iş aparan Azərbaycan diasporunun rəhbərlərinin adlarını çəkib: Radada deputat qrupunun həmsədrləri Koux Valeri Viktoroviç və KreytenkoVladimir Viktoroviç.

Rüfət Quliyev bildirib ki, Ukrayna Azərbaycanlıları Radasının həmtəsisçisi və Kiyev Azərbaycanlıları Konqresinin rəhbəri, xeyriyyəçi Oleq Krapivin, diaspor təşkilatının rəhbəri Ceyhun Məmmədov və iş adamı Maqamed Mahiyəddin oğlu Əhmədzadə evakuasiyada fəal iştirak edirlər.

"Gecə-gündüz kömək üçün bizə müraciət edirdilər, tanışlardan əlaqə nömrələrimizi öyrənib müxtəlif xahişlərlə zəng edirdilər. Ancaq adamları hər zaman xilas etmək mümkün olmur. Biz Rusiya ordusunun mühasirəyə aldığı Ukrayna şəhərlərində (Xerson, Mariupol) qalan alilələrə kömək edə bilmədik.  Biz Azərbaycan vətəndaşlarını cəlb etməyə çalışırıq, çünki hamıya kömək etmək iqtidarında deyilik”, - deputat əlavə edib.

O, Ukraynadan qaçqın axınının xeyli azaldığını qeyd edib.

Rüfət Quliyev Azərbaycanın Ukraynadakı diplomatik missiyasının və Azərbaycan Diasporu ilə İş üzrə Dövlət Komitəsinin gərgin əməyini qeyd edib, mərhum təyyarəçi, Azərbaycan qəhrəmanı Seryoqinin ailəsinin evakuasiyası və Bakıda yerləşdirilməsi məsələsini imtinasız və tez həll edən azərbaycanlı dövlət qulluqçularının dəqiq işinə görə təşəkkürünü bildirib. Deyib ki, Ukrayna sənədləri olmayanlar üçün bürokratik əngəllərin olmamasını müharibə aparan Ukrayna dövlətinin köməyi hesab etmək olar. Təəccüblüdür, amma Ukraynada köhnə sovet pasportları ilə yaşayanlar çoxdur.

Azərbaycanın Xarkovdakı fəxri konsulu Əfqan Salmanov Turan ilə söhbətində deyib ki, konsulluğun binasına Rusiya mərmisindən ciddi ziyan dəyməsinə baxmayaraq, o və köməkçiləri gecə-gündüz öz vəzifələrini yerinə yetirirlər, hər gün yüzlərlə zəngə cavab verirlər, yeni problemləri həll edirlər.

Salmanovun fəaliyyət sferasına Ukraynanın altı vilayəti - Xarkov, Sum (Sum vilayətinin Rusiya Federasiyası ilə ən uzun sərhədi var - 580 km.), Zaporojye, Dnepropetrovsk, Çerniqov, Poltava daxildir. "Əgər bu rayonların azərbaycanlı sakinlərinə kömək edə bilmiriksə, Azərbaycanın Kiyevdəki səfirliyinə müraciət edirik", - Salmanov izah edib.

Biz fəxri konsuldan Xarkovdakı həyat barədə soruşduq. Onun sözlərinə görə, bu şəhər ətrafında Rusiya qoşunlarının məğlubiyyətindən sonra həyat yavaş-yavaş düzəlir. 5 minə yaxın şəhər sakini geri qayıdıb. Əvvəlcə öz torpaqları olan ukraynalılar gəlir ki, onu əkib, becərsinlər. Amma zavodlar işləmir, bəzi müəssisələr açılıb. İzyum istiqamətində gərgin döyüşlər davam edir, Çerniqovda hərbi əməliyyatlar azalıb, Sum və digər vilayətlərdə atışma davam edir, Əfqan Salmanov bildirib.