Ekoloji problemlər fonunda çimərlik istirahətinin standartlarını təkmilləşdirmək mümkündürmü?

“Turan” İnformasiya Agentliyinin 4 iyun tarixli məlumat sorğusuna cavab olaraq Xəzər Rayon İcra Hakimiyyətindən 2024-cü il çimərlik mövsümünə hazırlıqla bağlı həyata keçirilən tədbirlərlə bağlı geniş məlumat verilib. Bu, “Azərbaycan çimərlikləri mavi bayraqlarla işarələnəcəkmi” məqaləsində vurğulanan ekoloji narahatlıqlar fonunda baş verir ki, bu da ölkənin sahilyanı ərazilərinin dayanıqlılıq və təhlükəsizliyinə nəzarətin artmasına səbəb olub.

Xəzər rayon icra hakimiyyəti 12 iyun tarixli məktubda 5 yaşayış məntəqəsində 72 çimərliyin olduğunu bildirib. Hazırda bu çimərliklərin yayda optimal istirahətini təmin etmək üçün müasir standartlara uyğunlaşdırılması istiqamətində işlər aparılır. Yerli inzibati ərazi idarələri tərəfindən abadlıq layihələri həyata keçirilib, çimərlik operatorlarına Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti tərəfindən son yoxlamalar zamanı aşkar edilmiş nöqsanların aradan qaldırılması tapşırılıb.

Bu təşəbbüslər Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 iyun 2012-ci il tarixli 648 nömrəli Fərmanı və Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının 17 may 2024-cü il tarixli 82 nömrəli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Yerli icra hakimiyyəti orqanları haqqında Əsasnamə”yə uyğundur. Təlimatlarda sakinlər üçün istirahət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına, çimərliklərin təmiz saxlanmasına və səmərəli asudə vaxtın təşviqinə xüsusi diqqət yetirilir.

Əsas tədbirlərə köhnəlmiş avadanlığın çıxarılması və ya dəyişdirilməsi, çimərliklərdə mütəşəkkil təmizlik işləri, zədələnmiş obyektlərin bərpası, rəngləmə işləri, giriş yollarının təkmilləşdirilməsi və qadağan olunmuş ərazilərdə xəbərdarlıq nişanlarının quraşdırılması daxildir. 24 may 2024-cü il tarixində Xəzər Rayon İcra Hakimiyyətinin və Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Bakı regional mərkəzinin rəhbərliyi ilə “Su hövzələrində insanların təhlükəsizliyinin təmin edilməsi” mövzusunda rayon müşavirəsi keçirilib. İclasda su təhlükəsizliyi və hazırlıq məsələlərinə diqqət yetirilməklə, məhəllələrin, təcili yardım xidmətlərinin, tibb müəssisələrinin və çimərlik operatorlarının nümayəndələri iştirak edirdi.

Şüvəlan kəndində isə tələblərə cavab verməyən tikililər sökülüb, tullantıların yığılması ilə bağlı müqavilələrin müddəti uzadılıb. Əvvəllər heç bir müqaviləsi olmayan çimərlik operatorları ilə də müqavilələr imzalanıb. Dəniz suyunun təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə may ayından mövsümün sonunadək iki ayda bir dəfə Respublika Taun Əleyhinə Stansiyası və Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzi tərəfindən sudan nümunələr götürülərək Səhiyyə Nazirliyinin № 45 “Vəba xəstəliyinin qarşısının alınmasının təkmilləşdirilməsi haqqında”.əmrinə uyğun analizlər aparılacaq.

İcra hakimiyyətindən onu da qeyd ediblər ki, Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin 7 iyun 2019-cu il tarixli qərarına əsasən, Türkan çimərliyi mikrobioloji çirklənmə normalarına uyğun gəlmədiyi üçün bağlı qalıb. Xəzər rayon icra hakimiyyəti və Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzi tərəfindən daimi monitorinqlər mövsüm boyu qanunvericiliyə riayət olunmasını və təhlükəsizliyi təmin edəcək.

İyunun 12-də həmçinin Ekologiya Nazirliyi yanında Dövlət Ekoloji Təhlükəsizliyi Xidməti “Turan”a “Azərbaycan çimərlikləri mavi bayraqla işarələnəcəkmi” məqaləsində qaldırılan problemlərin həllinə yönəlmiş tədbirlər barədə məlumat verib. Hesabatda ötən il müxtəlif icmalarda təmizlənməmiş tullantı sularının Xəzər dənizinə axıdılmasının aşkar edilməsi xatırladılır. Ekoloji təhlükəsizliyi pozanlar İnzibati Xətalar Məcəlləsinə uyğun olaraq məsuliyyətə cəlb edilirlər.

Lakin Zaqulba və Buzovna çimərliklərinə tullantı sularının axıdılması ilə bağlı icra hakimiyyətindən və Ekologiya Nazirliyindən ciddi reaksiya yoxdur. İyunun 12-də dərc olunmuş “Kanalizasiya, su təchizatı və yeraltı borular” adlı məqalədə tullantı sularının yerli çirkab sutəmizləyici qurğular tərəfindən dənizə axıdılması məsələsi vurğulanır ki, bu da Zaqulba çimərliyində sanitar vəziyyətlə bağlı narahatlıq doğurur. Məlumatlara görə, hər gün dənizə 20 min kubmetrə yaxın çirkab suları axıdılır və bu çimərliklərə gələn uşaqlar arasında bağırsaq xəstəlikləri halları qeydə alınıb. Çirklənmiş çimərliklərdə təhlükələrə aşağıdakılar daxildir: salmonellyoz, dizenteriya, escherichiosis, rotavirus infeksiyası, viral hepatit A və s.

Bu narahatlıqlara baxmayaraq, Ekologiya Nazirliyinin məlumatına görə, Buzovna və Zaqulba təhlükəsiz çimərliklər siyahısındadır. “Azərsu” ASC və Dövlət Turizm Agentliyi iyunun 4-də daxil olan məlumat sorğusuna cavab verməyib, sonrakı “Kanalizasiya, su təchizatı və yeraltı borular” məqaləsində qaldırılan məsələləri diqqətdən kənarda qoyub. Bu susqunluq COP29-a hazırlıqda potensial iştirak edən dövlət qurumlarının fəaliyyəti ilə bağlı suallar doğurur.

Davam edən ətraf mühit və ictimai sağlamlıq problemləri Azərbaycan çimərliklərinin keyfiyyətini və təhlükəsizliyini yaxşılaşdırmaq üçün ciddi nəzarətə və real səylərə ehtiyac olduğunu vurğulayır, bu da onların həqiqətən də arzu edilən “Mavi bayraq” sertifikatı ilə simvolizə olunan yüksək standartlara uyğun olduğuna zəmanət verə bilər.