İnternetdə özünütənzimləmə ideyası: lehinə və əleyhinə

Sentyabrın 19-da Vyanada ATƏT-in qərargah-mənzilində ekspertlərin “açıq jurnalistika” məsələlərinə həsr olunmuş ikinci iclası keçirilib. Bu iclas ötən ilin may ayında keçirilmiş birinci iclasın davamı olub.

Yeni jurnalistika və ya “xalq jurnalistikası” “internet əsrinin” təzahürü oldu və ənənəvi jurnalistika anlayışının yenidən formatlaşmasına, ənənəvi KİV-lərin informasiya məkanından getməsinə böyük təsir göstərir.

Sosial şəbəkələrin inkişafı və onların imkanlarının artması, peşəkar jurnalistikanın informasiya kontenti üzrə eksklüziv hüququnu itirməsi, blogerlik institutunun, sayt şərhçilərinin və facebook-da müzakirə iştirakçılarının sürətli inkişafı ekspertlərin müzakirə etdiyi reallıqlardır.

Blogerin jurnalist olub-olmadığı və ümumiyyətlə kimin jurnalist hesab edilməli olduğu, internetdə bütün informasiya yaradıcılarının universal hüquqlara və məsuliyyətə malik olması haqqında müzakirələr məsələnin jurnalist hüququ və təhsil sahəsindəki ekspertlər üçün də birmənalı olmadığını göstərib.

ATƏT-in söz azadlığı üzrə xüsusi nümayəndəsi Dunya Miyatoviç informasiya birliyinin bütün iştirakçılarının hüquqlarının müdafiə olunması zərurətini qeyd edərək, özünüifadə prinsipinə əsaslanaraq, hökumətlərin söz azadlığının müdafiəsi üzrə məsuliyyət daşıdığını xatırladıb. O, əlbəttə ki, internetdə ifadə azadlığının, xüsusən, blogerlər, sosial şəbəkə istifadəçiləri kimi qeyri-peşəkar informasiya məhsulu yaradıcılarının problemləri və çətinlikləri haqqında da danışıb.

Amma, onun fikrincə, bu və digər məsələlər hökumətlər və cəmiyyət arasında qarşılıqlı fəaliyyət və müzakirələr tələb edir. Onlar bir tərəfdən ayrı-ayrı şəxslərin sui-istifadəsini aradan qaldırmalı, digər tərəfdən azad fikir mübadiləsi və ifadə azadlığı üçün imkanlar yaratmalıdır.

ATƏT məkanında hökumətlərin istənilən bəhanə ilə internetdə söz azadlığını məhdudlaşdırmaq cəhdləri qeyd edilir. Xüsusən, Rusiya, Belarus, Azərbaycan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Tacikistan, Türkmənistan kimi postsovet ölkələrində bu, özünü göstərir. Bir sıra ölkələrdə diffamasiyaya görə cinayət məsuliyyəti tətbiq edilib.

İclasda internet-qloballaşmanın daşıdığı təhlükələrə cavabların uzlaşdırılması üzrə cəmiyyətin iştirakı ilə hökumətlərarası qurumun yaradılması ideyası səslənib. -0-