Media-icmal 01.05.21

“Yenisabah.az”  saytı  “Lavrovun regiona səfəri yeni problemlərin ortaya çıxmasına səbəb olacaq” - Rusiya çalışır ki..” sərlövhəli məqalədə Rusiya xarici işlər naziri Lavrovun 2021-ci il mayın 5-6-da Ermənistana, mayın 10 və 11-də ısi  Azərbaycana gözlənilən səfərini politoloq Məhəmməd Əsədullazadə ilə şərh edir.

Politoloqun şərhinə görə, Lavrovun bu səfəri Qarabağla bağlı prosesi aktivləşdirmək, Azərbaycanı Avrasiya İttifaqına üzv edə bilmək üçün danışıqlar aparmaqdır. 

Əsədullazadə iddia edir ki, Rusiya ABŞ-ın regiona daxil olmasının qarşısını almaq istəyir, ABŞ isə regionda maraqlarının artmasına çalışır.

Politoloq bunu da iddia edir ki, Lavrov ilk növbədə Qarabağda ermənilərin statusu ilə bağlı danışıqların başlanmasını təklif edəcək. Digər tərəfdən Türkiyənin Cənubi Qafqazda fəallığı da Rusiyanı narahat edir.

Əsədullazadə əlavə edir ki, Zəngəzur dəhlizinin açılmasının əvəzində Azərbaycanın Avrasiya İttifaqına üzvlüyü ilə bağlı şərtlər irəli sürüləcək.

Politoloqa görə, Azərbaycanın da Rusiyadan soracaqları var, bu, ilk növbədə “İskəndər-M” raketlərinin keçən ilin noyabrında Şuşaya atılması, sülhməramlıların fəaliyyəti və s. bağlı məsələlərdir.    

Əsədullazadə hesab edir ki, Azərbaycan Rusiyanın heç biç layihəsində yer almamalıdır, çünki bu ölkənin fəaliyyəti Azərbaycanın əleyhinədir.

“Yeniavaz.com”  saytı Türkiyənin yük maşınlarından alınan gömrük haqqı ilə bağlı rəsmi açıqlama” sərlövhəli məqalədə bəhs olunan məsələ müzakirə müövzusudur.

Müəllif iddia edir ki, son vaxtlar bir sıra kütləvi informasiya vasitələrində Türkiyə qeydiyyatında olan yük nəqliyyat vasitələrindən Azərbaycan gömrük sərhəddindən keçən zaman alınan gömrük ödənişləri ilə bağlı yanlış şərhlər, həqiqətə uyğun olmayan məlumatlar yayımlanır.

Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumata görə, yük nəqliyyat vasitələrindən sərhədkeçmə proseslərində alınan gömrük ödənişləri mövcud milli və beynəlxalq qanunvericiliklə - Azərbaycanın Vergi Məcəlləsi, "Dövlət rüsumu haqqında" Azərbaycan qanunu, "Təhlükəli yüklərin quru yollar ilə beynəlxalq daşımaları haqqında" Avropa sazişinə uyğun tənzimlənir.

Müəllif habelə deyir ki, Azərbaycan Vergi Məcəlləsinin 210-cu maddəsinə əsasən Azərbaycan ərazisinə daxil olan və Azərbaycanı tərk edən zaman  xarici dövlətlərin avtonəqliyyat vasitələri yol vergisinin vergitutma obyektidir.

Müəllifə görə, bu Məcəlləyə əsasən yük avtomobilləri, Azərbaycan ərazisində qaldığı müddətdən, oxların sayından və avtonəqliyyat vasitəsinin yüklə birlikdə ümumi çəkisindən, Azərbaycanda qət edilən məsafədən, təhlükəli yüklərin daşınmasından asılı olaraq yol vergisinə və "Dövlət rüsumu haqqında" Azərbaycan qanununun 24-cü maddəsinə əsasən Azərbaycan ərazisində beynəlxalq avtomobil daşımalarını tənzimləyən icazənin verilməsi üçün dövlət rüsumuna cəlb edilir.

Müəllif qeyd edir ki, xarici dövlətlərin avtonəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan ərazisinə daxil olması və bu ərazidən tranzit yük daşınması zamanı daşınan yüklərin təhlükəlilik dərəcələri 18 iyul 2000-ci il tarixli 913-İQ saylı Azərbaycan qanununa əsasən "Təhlükəli yüklərin quru yollar ilə beynəlxalq daşımaları haqqında" Avropa aazişinə uyğun olaraq müəyyən edilir. Daşınan yüklərin təhlükəlilik dərəcəsindən asılı olaraq tətbiq olunan yol vergisinin hesablanması Azərbaycan Vergi Məcəlləsinin 15-ci fəslinə uyğun olaraq həyata keçirilir.

Müəllif deyir ki, Türkiyə və Azərbaycan arasında beynəlxalq avtomobil əlaqələri sahəsində ikitərəfli sazişlərdə yol vergisindən azadolmalar nəzərdə tutulmayıb.

Moderator.az“  saytı “Bu, Qarabağdan başlayaraq heç olmasa məscidə, camiyə münasibətin də dəyişməsinə gətirib çıxara bilər...” sərlövhəli məqalədə ölkədə məscidlərin təyinatlarına baxılması müzakirə olunur.

Deputat Fazil Mustafa Azərbaycanda məscidlərin təyinatına baxılmasını vacib sayaraq təklifi müsbət hesab edir. “Məscidlər yalnız ibadət, dini ritualların yerinə yetirilməsi kimi qavranılır, amma insanların nəyisə öyrənmə yeri kimi qavranılmır.

Deputat Fazil Mustafa əlavə edib ki, “məscid-ofis modeli”nin maarifçiliyə heç bir faydası yoxdur”.  

Deputatın deməsinə görə, əslində məscid bir elm ocağıdır, vaxtilə hər məscidin yanında bir mədrəsə modeli tikilirdi və külliyyat formasında həm təhsil, həm də müasir universitet modelində insanların ünsiyyət qurma yeri kimi düşünülürdü.

Ona görə də bizdə, sadəcə, bir məscid tikilir və ora bir ibadət yerindən ibarət olur. Ora da bir şəxsi təyin edirlər və müəyyən dərəcədə bunu onun ofisinə çevirirlər. Bu məscid-ofis modelinin də maarifçiliyə və başqa məsələlərə heç bir faydası olmur.

Deputata görə, yerlərdə bu məsələyə də baxmaq lazımdır, çünki məscid təkcə mədəniyyət abidəsi deyil, məscid həm də müəyyən maariflənmə yeri kimi düşünülməlidir.

“Yenisabah.az”  saytı “Elman Rüstəmovun qadağası etiraz doğurdu: “Qərar o qədər məzmunsuzdur ki...” sərlövhəli məqalədə iqtisadı-ekspert Natiq Cəfərli Mərkəzi Bankın xarici valyuta satışına məhdudiyyət qoyulmasını dəyərləndirir.

Ekspertə görə, Mərkəzi Bank tamamilə qanunsuz, məntiqsiz, həm də izahedici sənəd olmadan ancaq tapşırıqla ölkədə dollar satışına mənasız qadağalar, məhdudiyyətlər qoyub.

Natiq Cəfərli vurğulayır ki, 2020-ci ilin əvvəlindən Azərbaycanda hər bir vətəndaşa şəxsiyyət vəsiqəsilə 20 min manat ekvivalentində (11 min 750 dollar) xarici valyuta satışı həyata keçirilir:

Ekspert deyir ki, limiti aşan vətəndaşlara bir il ərzində xarici valyuta satışı həyata keçirilməyəcək, limit isə 12 ay başa çatdıqdan sonra sıfırlanacaq. 

Müəllif deyir ki, hazırda 12 ayı başa çatmış, dollar almaq üçün banklara müraciət edən vətəndaşlara limitin hələ sıfırlanmadığını deyərək valyuta verilməsindən imtina edirlər. 

N.Cəfərliyə görə, xalq bundan əziyyət çəkir, Mərkəzi Bank rəhbərliyinin isə bu, vecinə də deyil.

Ekspert vurğulayır ki, bizdə analoqu olmayan anormal sistem, məzənnə əmrlə müəyyən olunduğu, xarici investor ölkədən yan gəzdiyi üçün belə mənasız qərarlar qəbul edilirlər.  

Natiq Cəfərli deyir ki, vətəndaş bu vəsait lazım olduğu üçün hansısa yolla bankdan əldə edəcək,  bu, olmasa “qara bazar”dan alacaq, əslinə qalsa belə məcburi addımlar “qara bazar”ı dirçəldir . Ekspert yada salır ki, dünyada  iki məsələnin -pulun və ideyanın qarşısını inzibati yolla almaq mümkün deyil, heç totalitar sovet rejimi bunu bacarmadı.