Media-icmal 01.08.19

Pambıqçılığın inkişafı, kirayə bazarındakı bahalıq, sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsi sahəsindəki vəziyyət, ölkədə "qara yara" infeksiyasının qeydə alınması və s. məsələlər bugünkü (01 avqust, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

"Ağ qızıl"a dönən pambıq

"Azərbaycan" qəzeti "Pambıq yenidən "ağ qızıl"a çevrilir" sərlövhəli ölkə iqtisadiyyatında pambığın rolunu dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, pambıq Azərbaycana yad bitki deyil və vurğulayır ki, Heydər Əliyev hələ sovet dönəmində ölkəyə rəhbərlik etdikdə pambıqçılıqda rekord nəticələrə nail olub.

Məqalə müəllifi hesab edir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün bütünlükdə qızıl dövr var ki, o da ölkənin keçmiş SSRİ dövründə olduğu zamana təsadüf edir və əlavə edir ki, o vaxtlar Azərbaycan üçün 1 milyon tondan çox pambıq istehsal etmək hətta həmin illər üçün sıradan bir göstərici deyildi.

Pambıqçılığın Azərbaycanda bu günü barədə danışan müəllif deyir ki, prezident İlham Əliyevin aqrar sektorda apardığı islahatlar çərçivəsində ənənəvi bitkiçilik sahələrinin, o cümlədən pambıqçılığın dirçəldilməsi barədə təşəbbüsü fermerlər, torpaq sahibləri tərəfindən can-başla qarşılandı.

Yazıda vurğulanır ki, "Azərbaycan Respublikasında pambıqçılığın inkişafına dair 2017-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı"nın qəbulu isə prezidentin bu təşəbbüsünün reallaşmasına təkan verdi, ümumiyyətlə isə ölkədə pambıqçılığın yeni inkişaf dövrü 2016-cı ildən başlayır.

Müəllif bu sahədə əldə edilən rəsmi statistik göstəricilərə istinadən 2015-18-ci illəri müqayisə edərək deyir ki, əgər pambıq istehsalı 2015-ci ildə 35,2 min ton idisə, 2018-ci ildə bu rəqəm ölkə üzrə rekord miqdara - 230,4 min tona yüksəlib ki, bu da 2015-ci ilin göstəricisindən 6,5 dəfə çoxdur.

Müəllif vurğulayır ki, bu gün dövlət başçısı qarşıya məhsul istehsalının artımına əkin sahələrinin genişləndirilməsi yox, məhsuldarlığın yüksəldilməsi hesabına nail olmaq kimi vəzifə qoyub.

Məqalə müəllifi rayonlardan verilən məlumatlara əsaslanıb deyir ki, bu mövsüm də Azərbaycanda bol pambıq istehsal olunacaq, bol pambıq isə ilk növbədə həm də yaxşı qazanc deməkdir.

Yazıda deyilir ki, bu il məhsuldarlıq hər hektara 30 sentner olsa fermerlər 130 milyon manat qazana bilər və dərhal da yada salınır ki, bu gəlirin bir hissəsi dövlətin pambıqçılara ödədiyi subsidiyalardır və ötən il dövlət fermerlərə 23 milyon manatdan çox subsidiya verib.

Müəllifə görə, pambığın alış qiymətinin qaldırılması da fermerlərin bu sahəyə marağının artmasına səbəb olub və növündən asılı olaraq pambığın alınma qiymətlərini yada salır.

"Pambıqçılıq valyuta gətirdiyindən, eyni zamanda Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün sərfəli sahə hesab olunur. Təkcə ötən ilin 9 ayı ərzində ölkəmizdə istehsal olunan 79,3 min ton mahlıcdan 51,5 min tonu ixrac edilib və ondan 78 milyon dollar valyuta qazanılıb. Emal müəssisələrində istehsal edilmiş 17 min ton pambıq ipliyinin 6,8 min tonunun ixracından isə Azərbaycana 17 milyon dollar vəsait daxil olub", müəllif pambığın ixracda tutduğu yer barədə bildirir.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Bütün dediklərimizi və demədiklərimiz amilləri nəzərə alsaq, pambığın yenidən Azərbaycan üçün "ağ qızıl"a çevrilməsini reallıq kimi qəbul etmək lazımdır".

3 dəfəyə qədər bahalaşan kirayə bazarı

"Modern.az"da isə "Bakıda 15 min manata kirayə bağ evi verilir" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif kirayə mənzil bazarında qiymətlərin kəskin bahalaşmasını daşınmaz əmlak sahəsi üzrə ekspert Ramil Osmanlı ilə müzakirə edir.

"Kirayə mənzil bazarı hər il əvvəlki illərlə müqayisədə daha çox qiymət artımı ilə yadda qalır". Bunu "Modern.az"-a açıqlamasında əmlak məsələləri üzrə ekspert Ramil Osmanlı bildirib.

Ekspertin sözlərinə görə, qiymət artımının belə bahalaşmasının əsas səbəbi şəhərsalma, infrastrukturla əlaqədar kirayə mənzil bazarında təklif portfelinin həcminin daralmasıdır.

"Kirayə mənzil bazarında təklif portfelinin əsas hissəsini təşkil edən ərazilərin bir çoxu söküntülərə məruz qalır. Bununla da təklif portfeli azalır. Bu da qiymətin artımına gətirib çıxarır. Hələ ki tələbələrin qayıtması prosesi başlamayıb, ona görə də qiymətlər stabildir. Yəqin ki, avqustun ikinci 10 günlüyündən sonra qiymətlərin artımını müşahidə edəcəyik".

R.Osmanlı bunu da vurğulayır ki, kirayə mənzillərin seqmentləri fərqlidir.

Onun sözlərinə görə, elə mənzillər var ki, gündəlik kirayə üçün istifadə edilir, bunlar daha çox mərkəzə yaxın ərazilərdə olur və turistlər üçün nəzərdə tutulur.

Ekspert deyir ki, həmin yerlərdə turist axınının baş verdiyi vaxtlarda qiymətlərin dəyişməsi müşahidə edilir və şəhər mərkəzinə qismən yaxın olan ərazilərdə də qiymətlərin müəyyən qədər artımı müşahidə edilir.

"Mikrorayonlar, Qara Qarayevdən üzü Əhmədliyə qədər olan ərazilər, Binəqədi rayonunun müxtəlif yerləri, Yeni Yasamal və başqa ərazilərdə artım daha çox axın olan vaxt qeydə alınır. Tələbələr rayonlara axın etdikdə qiymətlər ucuzlaşır, Bakıya qayıdanda isə bahalaşır" deyə ekspert kirayə mənzil bazarındakı trendin marşrutunu bildirir.

R.Osmanlı deyir ki, hazırda bağlarda kirayə qiymətləri 3 dəfəyə qədər artıb, dənizkənarı ərazilərdə, bağlarda kirayə qiymətləri mövsümə uyğun olaraq bahalaşıb.

Ekspertin deməsinə görə, bu proses müvəqqəti dövrü əhatə edir, yaxın zamanlarda bağlarda kirayə qiymətlərinin ucuzlaşması müşahidə ediləcək.

"Bu gün elə bağlar ki, 15000 manata təklif olunur. Normal şəraiti olan bağlarda minimum qiymətlər 1000-1200 manatdan başlayır", R.Osmanlı kirayə bazarındakı qiymətləri diqqətə çatdırır.

Sənədləşmə gələn ilə qaldı

"Bizimyol.info"da isə "Gələn ildən qeydiyyatsız evlər sənədləşdiriləcək" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif sənədləşdirilməmiş evlər sahəsindəki vəziyyət və görülən tədbirlər barədə Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin (ƏMDK) əməkdaşları ilə söhbətini təqdim edir.

Müəllif deyir ki, Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin (ƏMDK) rəsmi məlumatına görə, Azərbaycanda 600 min sənədləşdirilməmiş ev mövcuddur, bu evlərin 450 mini Bakı və Bakıətrafı qəsəbələrin, yerdə qalan 150 mini bölgələrin payına düşür.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, 650 min evin sənədləşdirilməsi bu orta hesabla ən azı bir miyon nəfərdən çox insanın taleyi deməkdir.

Müəllif bu evlərin təsnifatını da verir: "Sənədsiz evlərdən 70 mini xüsusi təhlükəli ərazilərdə tikilib. Bura dövlət əhəmiyyətli neft buruqları, su, qaz, elektrik, dəmir yolu, magistral xətlərinin yaxın çevrəsi, palçıq vulkanı zonaları aiddir.

Həmçinin aqrar sektora yararlı ərazilərdə tikilən sənədsiz evlər də mövcuddur. Bu yerlərdə evlərin inşası qanunla qadağandır.Lakin artıq 30 ilə yaxındır insanlar bu evlərdə yaşayır, bir nəsil yetişib. Hətta yaşı 50-60 il olan sənədsiz evlər də mövcuddur",- müəllif ümumi mnzərəni təqdim edir.

Müəllifin deməsinə görə, Komitədən sayta bidiriblər ki, artıq sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsi üçün yeni konsepsiya hazırlanıb.

Yazıda vurğulanır ki, dövlət başçısının sərəncamı ilə Komitə sənədsiz evlərin uçota alınması ilə bağlı fəaliyyətə başlayıb, amma sənədsiz evlərin sayının çoxluğu nəzərə alınarsa uçotun aparılması az müddət təşkil etməyəcək.

Komitədən deyilənə görə, bunun üçün işçi qruplar və komitənin əsas məlumat bazası olan elektron sistem yaradılıb və bu sistem ilin sonuna qədər tam hazır olacaq.

Müəllif komitənin mətbuat xidmətinin rəbəri Qulu Xəlilova istinadən deyir ki, artıq gələn ildən sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsinə başlanılacaq: "Sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsi məsələsində Türkiyə və Rusiyanın təcrübəsi öyrəniləcək. Təhlükəli zonada olan və olmayan evlərə fərqli yanaşılacaq. Öncə təhlükəsiz ərazilərdə olan evlər sənədləşdiriləcək.Təhülkəli zonalarda yerləşən evlərə dair isə ola bilsin ki, əmlak amnistiyasından istifadə edilsin".

Q.Xəiliovun sayta dediyinə görə, Rusiyada olduğu kimi simvolik ödəniş tətbiq ediləcək və bunun müqabilində mülkiyyət çıxarışı veriləcək: "Təhülkəli ərazilərdə olan evlərin yanında elektrik, qaz xəttinin yerini dəyişmək mümkün olsa ev köçürülməyəcək. Çox təhlükəli ərazilərdə neft buruqları arasında yerləşən evlər isə kompensasiya müqabilində köçürüləcək. Aqrar yararlı zonada yerləşə evlərin sayı çox olsa həmin ərazidə aqrar yararlı torpaq statusu ləğv ediləcək".

Xatırladaq ki, bu ilin fevralında hündürmərtəbəli binaların istismara verilməsinin asanlaşdırılması barədə fərman imzalanıb. Həmin fərmanda sənədsiz tikilən fərdi evlərin də sənədləşdirilməsi yer alır və bununla bağlı komissiyalar yaradılıb.

"Qara yara" -qorxunc infeksiya

"Oxu.az"da isə "Sabirabadda iki nəfər qorxunc infeksiyaya yoluxdu - Biri öldü" sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif Sabirabadda "qara yara"nın aşkar olunması, bu sahədə ölkədəku durumla bağlı sahə mütəxəssislərinin düşüncələrini təqdim edir.

Müəllif deyir ki, Sabirabadda iki nəfər "qara yara" xəstəliyinə yoluxub və əldə edilən məlumatlara istinadən onlardan biri dünyasını dəyişib, digərinin müalicəsi davam etsə də vəziyyəti ağırdır.

Yazı müəllifinin deməsinə görə, məsələ ilə bağlı Səhiyyə Nazirliyindən verilən məlumatda vurğulanır ki, sözügedən iki nəfər Sabirabad Mərkəzi Rayon Xəstəxanasının infeksiya şöbəsinə yüksək hərarətlə müraciət edib:

"Onların əvvəlcə soyuqdəymədən əziyyət çəkdiyi ehtimal edilsə də, sonra vəziyyətləri ağırlaşıb. Yaxınları onları xəstəxanaya gətirib, müayinə zamanı infeksion şöbədə xəstələrin "qara yara" xəstəliyinə yoluxa bilmələri ehtimal edilib.

Müəllifin deməsinə görə, bu səbəbdən də alınan nümunələr İmişli Rayon Taun Əleyhinə Stansiyaya göndərilib və Taun Əleyhinə stansiyanın mütəxəssisləri "qara yara" xəstəliyi diaqnozunu təsdiqləyiblər.

Yazıda deyilir ki, diaqnozu bildikdə qohumları xəstələri paytaxta aparmaq qərarına gəliblər və iyul ayının 25-də xəstələr ağır vəziyyətdə Kliniki Tibbi Mərkəzə yerləşdiriliblər.

"İyul ayının 29-u xəstələrdən biri, 60 yaşlı kişi dünyasını dəyişib. Həkimlərin bildirdiyinə görə, yara ölənin sağ əlinin baş barmağında olub. Hazırda ikinci xəstənin müalicəsi davam edir", müəllif hazırkı durum barədə bildirir.

Müəllif deyir ki, "qara yara" xəstəliyi xəstə heyvanın emalı zamanı yoluxan infeksiyadır. İnsandan insana keçmir.

Müəllifin deməsinə görə, bu xəstəlik 2014-cü ildə 10 nəfərdə, 2015-ci ildə 9 nəfərdə, 2016-cı ildə 10 nəfərdə, 2017-ci ildə 6 nəfərdə, 2018-ci ildə 9 nəfərdə, 2019-cu ildə 7 nəfərdə qeydə alınıb.