Media-icmal 01.10.2016

26 sentyabr referendumunun dəyərləndirilməsi, “Azadlıq” qəzeti direktorunun istintaqındakı yeni çalarlar, vergi amnistiyası və problemli kreditlər məsələsi bugünki medianın aparıcı mövzusudur.

Xalqın iradəsinin ifadəsi – referendum

“Azərbaycan” qəzeti “Referendumun nəticələri Azərbaycan xalqının iradəsinin parlaq ifadəsidir” sərlövhəli məqalədə 26 sentyabr referendumunun nəticələrini dəyərləndirir (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=106489).

Müəllifə görə, bu referendum ölkədə yeni bir mərhələnin startıdır: “Dövlətçilik tariximizdə çox mühüm bir hadisə olan Konstitusiyaya əlavə və dəyişikliklərlə bağlı keçirilən referendum uğurla başa çatdı. Artıq ölkəmizin gələcək inkişafı baxımından yeni bir mərhələ başlayır. Referendum bütün parametrləri ilə Azərbaycanın tarixinə növbəti demokratik, şəffaf, ədalətli və azad siyasi hadisə kimi düşdü”.

Müəllifin düşüncəsinə görə, bu ümumxalq səsverməsi həm də xalqın prezident İlham Əliyevin və onun siyasi kursunun alternativsizliyini növbəti dəfə bəyan etməsidir. Bununla yanaşı, Azərbaycanın heç bir uğuruna sevinməyən dağıdıcı müxalifətin və antiazərbaycançı şəbəkənin məkrli niyyətinin isə həmişəki kimi iflasa uğramasıdır.

Müəllif ayrı-ayrı YAP-çı funksionerlərə istinadən referendumun beynəlxalq stanartlara uyğun səviyyədə keçirildiyini deyir, “Freedom Hose” təşkilatının referendumda pozuntular olması haqda bəyanatını əsassız adlandırır.

Müəllif adı çəkilən beynəlxalq qurumun mövqeyinin əsassız olmasını sübut etmək üçün “Yeni Azərbaycan” təşviqat qrupunun səlahiyyətli nümayəndəsi kimi deputat Eldar İbrahimovun  referendumla bağlı pozitiv nitqinə söykənir. 

E.İbrahimovun sözlərinə görə, nüfuzlu beynəlxalq qurumların müşahidəçiləri də referendumun şəffaf keçirildiyini vurğulayıblar: “Belə olan halda, antiazərbaycançı şəbəkənin və onların ölkəmizdəki buyruq qullarının hansı fikirdə olmaları heç bir əhəmiyyət kəsb etmir”.

Bu həbs sifarişdir ...    

“Azadlıqinfo” “Faiq Əmirlinin işində absurdlar bolluğu” sərlövhəli məqaləsində (http://www.azadliq.info/158751.html) “Azadlıq” qəzetinin həbsdə olan direktoru Faiq Əmirliyə qarşı ittihamın əsassızlığı tənqid edilir.

Məqalənin mahiyyəti bundan ibarətdir ki, hazırda istintaq altında olan F.Əmirlini həbs edildiyi ittihamlar üzrə yox, qəzetin fəaliyyəti, maliyyə mənbələri üzrə dindirmək istəyirlər. Bundan irəli gələrək, müəllif hüquq-mühafizə orqanlarını kəskin tənqid edir: “Milyardların oğurlanmasına göz yumanlar, “Azadlıq” ın maliyyə qaynaqlarını axtarırlar. Qanunları, hüququ, Cinayət Məcəlləsini oyuncağa çeviriblər. Ölkədə korrupsiya göz deşir, hüquqsuzluq meydan sulayır, talançılıq hər tində hiss olunur, amma hökumət qəpik-quruşun dalınca düşüb. Milyardları oğurlayanlar azad gəzir, halal zəhməti ilə yaşayanları zindana salıblar. Milyardların izinə düşən yoxdur, qəpiklərin mənbəyini axtarırlar. Bu mənada “Azadlıq” qəzetinin maliyyə direktoru Faiq Əmirlinin həbsi də “şedevr” hadisədir”.

Müəllif deyir ki, öncə F.Əmirlini “gülənçi” adıyla həbs edirlər, maşınına Gülənin kitablarını qoyurlar. Sonra məlum olur ki, kitabların redaktoru, ön söz yazanı hökumət düşərgəsinin adamlarıdır.

Müəllifin düşüncəsinə görə, bu addım F.Əmirliyə qarşı yeni ittiham hazırlamaqdan yeni xəbər verir: “Təsəvvür edin ki, 3 il əvvəl qəzetdə başsağlığı verən adamı da dindirməyə çağrırlar. 8 aydır əməkdaşlarına maaş verə bilməyən, 70 min manat alacağından məhrum olan qəzetin maliyyə qaynaqlarını axtarırlar. Sanki, ölkəni böhran vəziyyətinə salan, büdcəni boşaldan, vergi sistemini çökəldən “Azadlıq” qəzetidir.

Daha sonra müəllif  bu həbs fonunda ölkədəki iqtisadi durum tablosunu da nəzərə çatdırır: “Əgər Faiq Əmirlinin həbsində məqsəd həqiqətən də şəffaflığı təmin etməkdirsə, o zaman bu araşdırma məmurlarla bağlı niyə aparılmır? 1500-2000 manat maaş alan məmurun saysız-hesabsız villalara, avtomobillərə necə sahib olması niyə araşdırılmır? İcra başçısının, komitə sədrinin, nazirin maliyyə qaynaqları niyə araşdırılmır? Məmur övladları xaricdə holdinqlər yaradıblar, bunun mənbəyi niyə ortaya çıxarılmır?”

Müəllif vurğulayır ki, 150 milyard neft pulunun taleyi ilə maraqlanan yoxdur, “Azadlıq” qəzetinin maliyyə qaynaqları araşdırılır. Müəllif düşünür ki, Faiq Əmirlinin həbsi birbaşa sifarişdir, bütün bu “ssenarilər” qəzetin fəaliyyətini durdurmağa yönəlib: “Bir sözlə, hökumətin məqsədi büdcəyə pul yığmaq, vergi sistemində şəffaflıq yaratmaq deyil, şəffaflıq tələb edənləri, ölkədən oğurlanan milyardların izahatını istəyənləri zərərsizləşdirməkdir. Vicdanlı insanlara “Gülənçi” damğası vura-vura, özlərini də gülməli vəziyyətə saldılar”.

Məmurlara sərf etməyən amnistiya

“Exo” qəzetində isə “Azərbaycanda vergi amnistiyası olmayacaq” sərlövəhli məqalə (http://www.echo.az/article.php?aid=106255) oxumaq olar.

“Azərbaycanda vergi amnistiyası olmayacaq. Gəlirlərin könüllü açılması haqda uzun illərdir ki, danışlır, amma elə hər şey əvvəlki kimidir. Aydındır ki, bu, ayrı-ayrı məmurlar üçün sərfəli deyil, ona görə də qanun qəbul edilmir”. Ekpsert Oqtay Haqverdiyev qanunun qəbul edilməməsini qəzetə belə şərh edib.

Ekspert vurğulayır ki, hakimiyyət bu qanunun qəbul edilməsi üçün siyasi iradə lazım olduğunu deyir, prezidentin bu barədə danışması siyasi iradədir, amma bu məsələyə lazımi qədər maraq göstərən icraçılar yoxdur.

Ekspert bu məsələ ilə bağlı deyir ki, hətta bu amnistiya verildiyi, ofşorlardakı milyardları ölkəyə gətirildiyi halda iş adamı bu pullarla bağlı haqq-hesaba çəkiləcək. Amma ekspert bunu da deyir ki, bu amnistiya olduğu halda 30-60 faiz arasında olan “kölgə iqtisadiyyatı” kifayət qədər kiçiləcək.      

Daha sonra müəllif Vergilər Nazirliyinin rəsmilərinə istinadən, 2017-ci lin yanvarından qurumun ölkədə gəlirlərin könüllü açılması sisteminin tətbiqinə başlayacağını deyir. Açıqlamaya görə, öz gəlirlərini könüllü açan və hesablanan vergiləri ödəyən vergi ödəyiciləri məsuliyyətdən azad edilir. Əks halda, yəni bu gizlədilmiş gəlirlər vergi orqanları tərəfindən müəyyən edildikdə 50% həddində maliyyə sanksiyası və hər günə görə, 0,1% peniya əlavə edilir.

Müəllifə görə, amnistiya vergi ödəyicisinə öz əmanətlərini cinayət və ya inzibati cəzaya cəlb olunmaq təhlükəsi olmadan  leqallaşdırmaq, dövlət üçün vaxtı keçmiş borclar üzündən büdcəni doldurmaq, iş adamları üçün gəlirlərin kölgə sektorundan leqal iqtisadi dövriyyəyə keçərək vergi ödəmə bazasını genişləndirmək imkanıdır.

Problemli kreditlərin  səbəbi-“soyğunçu faiz”

“Novoe Vremya” qəzeti isə “Yalana görə kim cavab verəcək?” sərlövhəli məqalədə  (http://www.novoye-vremya.com/w67693/.../#.V-7OR-h97IU) dollarla kredit götürənlərin durumunu müzakirə edir.

Məqalənin mahiyyəti budur ki, maliyyə naziri Samir Şərifov dollar ekvivalentində olan kredit məsələsini banklarla kredit götürənlərin problemi kimi şərh edərək, dövlətin kömək göstərməyəcəyini anladıb. Müəllifin düşüncəsinə görə, elə məmurların belə münasibəti üzündən bu problem dərinləşir və ödənilməyən kreditlərin həcmi artır.  

Müəllifin fikirincə, bu məsələdə kredit götürənlərin günahı yoxdur: “Samir Şərifov da, bir çox banklar da nəzərə almalıdırlar ki, manatın iki dəfə devalvasiyaya uğramasına, neftin qiymətinin aşağı düşməsinə görə kredit götürənlər günahkar deyil. Odur ki, dövlət bunu nəzərə almalıdır. İndiki halda isə söhbət soyğunçu faizlərlə kreditlər verməsi azmış kimi, hələ bunu daha yüksək faizlərlə qaytarmaq istəyən banklardan gedir.

Daha sonra müəllif deputat Əli Məsimlinin Milli Məclisdə banklara dollarla kredit verilməsini qadağan edən qanun qəbul edilməsi təklifini xatırladır.

Deputat hazırda çoxsaylı kredit götürənlərin problemlərlə üzləşdiklərini nəzərə çatdırır. Deputata görə, hazırda isə bu, faktiki ödənilən məbləğin bütünlükdə kretditin özündən dəfərlələ çox olması deməkdir.

Müəllif deyir ki, ölkənin maliyyə sisteminin imicinə zərbə dəyməsi təkcə dollar kreditlərilə bağlı deyil. Azərbaycan banklarının reputasiyası nə əmanətçilərin, nə də kredit götürənlərin gözündə lazımi səviyyədə deyildi: “Əgər kommersiya bankı vətəndaşların ağır maddi durumundan istifadə edərək fantastik faizlə kredit verirsə, azacıq yubanmaya görə cərimə tətbiq edirsə, hansı nüfuzdan danışmaq olar? Bütün bunlar sözün birbaşa mənasında ödənilməmi kreditlər probleminin yaranmasına səbəb olub”.