Media-icmal 02.12.20

Ölkədə koronavirusla bağlı vəziyyət, yeni yaradılacaq Laçın dəhlizinin əhəmiyyəti, erməni-azərbaycanlı birgəyaşayışının mümkünlüyü barədə düşüncələr və s. məsələlər medianın gündəmindədir.

“Azərbaycan” qəzeti “Koronavirusdan qorunmaq taleyüklü məsələdir” sərlövhəli məqalədə ölkədə COVİD-19 pandemiyası ilə bağlı vəziyyəti dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, təqribən bir ildir ki, dünya koronavirus infeksiyası ilə üz-üzədir və bu xəstəlik kütləvi can almaqda davam edir.

Müəllifə görə, Azərbaycanda da son günlərin rəqəmləri vəziyyətin heç də ürəkaçan olmadığını təsdiqləyir, yoluxmalar dördrəqəmli həddədir, ölümlərin sayının buna müvafiq artması ciddi narahatlıq yaratmaya bilməz.

Bu infeksiyaya qarşı peyvəndin hazırlanmasına gəlincə, ABŞ-ın biotexnologiya şirkəti "Moderna” Avropada istehsal olunan COVID-19 əleyhinə peyvəndlərin təcili istifadəsi üçün müraciət edəcəklərini bildirir. Sonuncu dəfə aparılan test nəticəsində peyvənd koronavirusa qarşı 94 faiz təsirli olub.

Bununla belə, bəzi mütəxəssislər bu xəstəliyin hələ uzun müddət davam edəcəyini bildirirlər: “Nə inkar edək, nə də çaxnaşma yaradaq. Həyatımızı boşa verməyək. Gəlin, bu həqiqətlə yaşamağı öyrənək: maska taxmaq, tez-tez əl yumaq və ikimetrlik fiziki məsafə qorunmağın ən yaxşı yoludur”, - çıxış yolu göstərilir.

Koronavirusun əlamətlərinə gəlincə, boğazda qaşınma, quru öskürək, yüksək temperatur, nəfəs darlığı, qoxu itkisi koronavirusun ilkin əlamətləridir.

Müəllif bu mübaizədə qalib gəlməyin yolunu daha çox məsuliyyətli olmaqda gördüyünü bildirir

“Yenisabah.az” saytı isə “Biz heç 1992-ci ildə buna razılaşmadıq, indi niyə razı olaq ki?!” sərlövhəli məqalədə Azərbaycan vətəndaşları olan ermənilərlə birgəyaşayış məsələsi müzakirə edilir. 

Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev deyir ki, Azərbaycan vətəndaşı olan Qarabağ ermənilərinin ölkədən çıxarılması heç vaxt nəzərdə tutulmayıb, silahlıların çıxarılması vurğulanıb, bu proses də gedir.

Ekspertə görə, bu ərazilərə köçkün erməni əhalisinin qayıtması üçün sülhməramlıların yerləşdirilməsi vacib idi və bu, bütün dünyada qəbul olunmuş bir praktikadır, yalnız Azərbaycana aid deyil. Bütün dünyada bütün münaqişələr sona çatdıqda sülh müqaviləsi imzalanması üçün məcburi köçkünlərin əraziyə qayıtması nəzərdə tutulur, hazırda Azərbaycanda bu proses gedir.

“Biz 1992-1994-cü ildəki zəif vaxtlarımızda belə Ermənistanın Qarabağda ikinci müstəqil qondarma erməni dövləti yaratması şərtlərilə razılaşmadıq. İndi niyə razı olaq ki?! Əlimiz daha güclü, qalib olan tərəf biz, diqtə edən tərəf biz, Türkiyənin dəstəyi də sonsuz” deyə ekspert belə düşüncələrin əsassız olduğunu dilə gətirir.

Ekspert vurğulayır ki, ermənilərin Qarabağda muxtariyyət, müstəqillik istəmələri artıq 10 noyabr üçtərəfli Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan razılaşması ilə ləğv edilib, Naxçıvanın isə Mehridən dəmir yolu çəkilməklə blokadadan çıxması  reallaşa bilər.

“Oxu.az” saytında isə “Laçın dəhlizindən kimlər yararlanacaq? – ekspert rəyi” sərlövhəli məqalədə yeni Laçın dəhlizinin əhəmiyyəti barədə tarix elmləri doktoru, Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin “Postsovet məkanında beynəlxalq münasibətlər” kafedrasının professoru Niyazi Niyazov düşüncələrini açıqlayır.

Alimin deməsinə görə, yeni Laçın dəhlizi Rusiya və Türkiyə də daxil olmaqla bütün tərəflər üçün faydalı olacaq: “Bu, yalnız Azərbaycan və Ermənistanın deyil, Rusiya və Türkiyənin də müqavilələrin qarantı olduğunu nəzərə alsaq, olduqca işlək bir modeldir. Layihə yalnız Laçın dəhlizini əhatə etməyəcək, həm də Naxçıvanı Azərbaycanın əsas hissəsi ilə birləşdirən nəqliyyat dəhlizi kimi reallaşdırıla bilər.

Onun fikrincə, bunun bölgə üçün böyük iqtisadi əhəmiyyəti olacaq, Azərbaycan, Ermənistan, Rusiya və Türkiyənin İranla birlikdə iştirak edəcəyi ortaq layihələr tətbiq ediləcək, bu, əvvəllər Ermənistan tərəfindən işğal edilmiş ərazilərin də inkişafı üçün bir şansdır.

Onun sözlərinə görə, Ermənistan ya münaqişəni davam etdirmək, ya da  əməkdaşlıq yoluna başlamaq kimi “yolayrıcı”ndadır.

N.Niyazov deyir ki, “Ermənistan Dağlıq Qarabağ rayonlarını işğal etdikdən sonra, 1993-cü ildən bəri geoiqtisadi təcriddədir, ölkə Cənubi Qafqaz bölgəsindəki heç bir layihəyə daxil olmadı, indi isə belə şansı var.

Alimə görə, Yaxın Şərqdən gələrək Laçın bölgəsində məskunlaşan ermənilər isə oradan köçürülməli olacaqlar. Ekspert deyir ki, indi şərtləri Azərbaycan diqtə edir, bu dövlətin qanunları, eləcə də beynəlxalq hüquq qanunları baxımından ermənilər bu ərazilərdə qanunsuz məskunlaşıb və buradan köçməli olacaqlar: “Münaqişədən əvvəl Azərbaycan vətəndaşlığı olan insanlara və onların nəsillərinə gəldikdə, onlar avtomatik olaraq Azərbaycan vətəndaşı kimi tanınır və orada yaşamağa davam edə bilər”, - tarixçi- alim bildirib.