Media-icmal 04.04.19

Dövlətin çoxuşaqlı ailə qayğısı

"Azərbaycan" qəzeti "Dövlətin bir əli də çoxuşaqlı ailələrin üstündədir" sərlövhəli məqalədə dövlətin çoxuşaqlı ailələrə qayğılarını dəyərləndirir.

Müəllif öncə rəsmi statistik göstəricilərə istinadən ölkədə qadınların sayı, əmək fəaliyyəti haqda rəqəmləri sadalayır, bunlarla yanaşı hər bir qadının ana olaraq dünyaya övlad gətirib tərbiyə etməsini onun ali missiyası adlandırır.

Azərbaycan Respublikasının birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva bu barədə deyib: "Hər bir qadın üçün onun ailəsi, onun uşaqları həyatının ən vacib, ən mühüm hissəsidir. Mən özüm üç uşaq anası olaraq analıq missiyasını həyatımın ən vacib missiyası kimi dəyərləndirirəm. Əlbəttə, hər bir valideyn arzulayır ki, onun uşağı sağlam, bilikli, savadlı, xoşbəxt böyüsün və bunun üçün əlindən gələni edir", - müəllif Azərbaycanın M.Əliyevadan sitat gətirir.

Müəllifə görə, artıq ölkədə çoxuşaqlı ailə formatı da dəyişib, belə ki, indi əksər ailələrdə daha çox iki uşağın olmasına üstünlük verildiyi üçün üçuşaqlı ailə həm də çoxuşaqlı ailə sayılır, amma bundan da çox uşaq olan ailələr az da olsa vardır.

2018-ci ildə Azərbaycanda 138 min 982 uşaq anadan olduğunu deyən müəllif dövlətin ailəyə, qadın və uşaqların sağlamlığının, eləcə də hüquqlarının qorunmasına mühüm əhəmiyyət verdiyini xüsusi vurğulayır.

Müəllifin deməsinə görə, dövlətin yürütdüyü sosial siyasət eyni zamanda əhalinin artımına hesablanıb, artmaqda olan əhalinin ehtiyaclarını hərtərəfli ödəmək üçün dövlət ərzaq bolluğunun yaradılması, yeni iş yerlərinin açılması, uşaq bağçaları və məktəblərr, müalicə ocaqları, idman komplekslərinin tiklməsi kimi tədbirlər həyata keçirir.

Müəllif deyir ki, qadınların sağlamlığı da diqqət mərkəzindədir. Hazırda ölkədə 17 doğum evi, 130 qadın məsləhətxanası, 248 uşaq poliklinikası və ambulatoriyası fəaliyyət göstərir.

Bu sahədə müəllif dövlətin iş yerləri sayının məşğul əhalinin sayndan sürətlə artırılması siyasətinin də əhali artımına hədəfləndyini bildirir.

Məqalə müəllifi bu ilin fevralında dövlət başçısının imzaladığı "Əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında" sərəncamla uşağın anadan olmasına görə sosial müavinətin məbləğinin 200 manata, 5-dən çox uşağı olan qadınlara sosial müavinətin məbləğinin hər uşaq üçün 55 manata çatdırıldığını vurğulayır.

Son olaraq isə Azərbaycan dövlətinin sosial siyasətinin hər ailənin xoşbəxtliyinə, orada sağlam uşaqların böyüməsinə yönəldildiyini diqqətə çatdırır.

"Kartof" qadağası uzun müddət davam edərsə...

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "İranın kartof-soğan qadağası sabahdan qüvvəyə minir: Bakı bazarlarını nə gözləyir" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif bu gündən, yəni aprelin 4-dən İranda kartof-soğan məhsullarının ixracına qadağanın qüvvəyə minməsi, qonşu dövlət kimi bu qadağaının Azərbaycanın ərzaq bazarına mümkün təsirlərini iqtisadçı-ekspert Nicat Nəsirli ilə müzakirə edir.

N. Nəsirli "Yeni Müsavat"a açıqlamasında İranı Azərbaycanın kənd təsərrüfatı bazarını il ərzində formalaşdıran əsas ölkələrdən biri adlandırır: "Xüsusən, kartof məsələsində İran əsas rol oynayır. İl ərzində bu ölkədən Azərbaycana 50 min ton kartof idxal olunur. İlkin yaz dövründə İranın belə bir qərar verməsi, qiymətlərə ciddi təsir göstərməyəcək. Təxminən iki həftədən sonra faraş soğan və kartofun istehsalı başlayacaq. Bu, ilk növbədə qiymətlərin sabitləşməsinə təsir göstərəcək",

Amma bu qadağa ilin sonuna kimi davam edərsə payız-qış mövsümündə Azərbaycan bunun mənfi təsirini hiss edəcək.

Ekspert bu qadağanın uzunmüddətli olacağını inanmadığını desə də buna birmənalı yanaşmır: "Əgər İran qadağanı daimi olaraq saxlasa, təbii ki, biz bunun təsirini daha çox kartofda hiss edəcəyik. Ola bilsin ki, ilin sonuna doğru əsasən də payızlıq soğan, kartof istehsalı vaxtı İran bu qadağanı aradan qaldırsın".

N.Nəsirli deyir ki, İran tərəfi də etiraf edir ki, bu il iqlim amilləri kifayət qədər əlverişsiz olub, bu da məhsuldarlığın aşağı düşməsinə təsir göstərib və indi faraş kartof və soğanın çıxdığı bir dövrdə təbii ki, daxili bazarı qorumağa çalışırlar. Ekspertin ehtimalına görə, bu qadağa ilə İran daha çox daxili bazarını qorumağa çalışır, belə ki, İran beynəlxalq sanksiyalar tətbiq olunmuş ölkədir, daxili bazarı və tələbatı ödəməyə çalışır və İranda adları çəkilən məhsulların ixracına qadağanı məhz bu səbəbdən qoyub.

Hələ də mənimsənilməyən kurikulum standartı

"Yenisabah.az "da isə "Müəllimlərin kurikulum problemi - "MİQ üçün mövzu əzbərləməklə öyrənmək olmaz" sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif ölkə təhsilində kurikulum standartları tətbiqindəki problemləri təhsil sahəsi üzrə ekspert Kamran Əsədovla araşdırır.

Ekspert deyir ki, Azərbaycan orta məktəblərində tədrisin kurikulum standartlarına uyğun tətbiqi 2008-ci ildən başlayıb, bu isə o deməkdir ki, həmin ildən müəllimlər müasir standartlara uyğun olaraq yeni alətlərdən istifadə etməli idilər.

Ekspertin "Yeni Sabah"a açıqlamasındakı iddiasına görə, Dövlət İmtahan Mərkəzinin 2017-ci ildə IX snif şagirdləri üçün keçirilən buraxılış imtahanlarının nəticələri göstərdi ki, orta məktəblərdə tədris dövlətin standartlarına uyğun həyata keçirilməyib: "Şagirdlərin nəticələri göstərdi ki, hazırda 4472 orta məktəbimizdə dərslər dövlətin tələb etdiyi standartlara uyğun olaraq həyata keçirilmir. Təhsilin məzmunu, təşkili və qiymətləndirilməsi ilə bağlı məsələləri özündə əks etdirən bu sənədlər təhsil ideyamıza çevrilməyib".

K.Əsədov deyir ki, imtahanlardan alınan nticə budur ki, kurikulum standartları əsasında hazırlanmış qiymətləndirmə mexanizmləri şagirdlərin nitq qabiliyyətini, yazı vərdişlərini, məntiqi təfəkkürünü inkişaf etdirməyib.

Ekspertə görə, imtahanlarda bu aşağı nəticələrin alınmasının səbəbi tədrisin elə köhnə qaydalarla idarə edilməsindədir: "Geridə qoyduğumuz 11 il ərzində müəllimlər müasir standartlara uyğun olaraq yeni alətlərdən istifadə etməli idilər.

Amma 20 il ərzində müəllimlər ənənəvi test tapşırıqlarını, ənənəvi dərsi necə tətbiq etməyi öyrəniblər və mənimsəyiblərsə, yeni sistemdə də ənənəvi, köhnə qaydadan istifadə edirlər".

K.Əsədovun daha bir iddiasına görə, müəllimlər kurikulum sistemindən, yeni alətlərdən necə istifadə etməyi bacarmırlar, onlar bunu necə edəcəklərini bilmirlər və ona görə də aşağı nəticələrə görə şagirdləri qınamaq lazım deyil.

Ekspert hesab edir ki, sabahın müəllimlərinin kurikulumu, müasir təhlili, qiymətləndirməni bilmələri üçün bu proqramı, lazımi resursları ali məktəblərin tədris proqramına daxil etmək zəruridir.

K.Əsədov deyir ki, 2017-ci və 2018-ci illərdə kurikulum standartlarına uyğun keçirilən imtahanlarda iştirak edənlərin 70 faizi öz ana dilindən və riyaziyyatdan 2 alıb, 70 faiz insan minimum suala düzgün cavab verə bilməyib, demək olar 5 alan olmayıb: "Bu, ona görə idi ki, müəllimlər hələ də kurikulum biliklərini əldə edə, məktəb direktorları düzgün tədris prosesi qura bilmirlər".

Ekspert bildirir ki, müəllimlər kurikulumu qəbul etmək istəmirlər və səbəb də budur ki, hər dərsin hazırlanmasına əlavə vəsait tələb olunur.

Bu məsələdə K.Əsədov müəllimləri haqlı saysa da onlara bəraət də qazandırmır, 155 min müəllimdən çox az qisminin kurikulumdan dərs keçdiklərini söyləyir.

Ekspert iddia edir ki, fənn müəllimləri kurikulumu ənənəvi üsulla həyata keçirirlər, halbuki, dövlət bu standartın həyata keçirilməsi üçün 30 milyon manatdan çox vəsait xərcləyib.

K.Əsədov hesab edir ki, Təhsil Nazirliyinin keçirdiyi müəllimlərin işə qəbulu (MİQ) imtahanı üçün mövzu əzbərləyib, 3-5 sual yazmaqla kurikulumu öyrənmək olmaz, müəllimlər 6 aydan az olmamaq şərti ilə kurikulum təlimlərində iştirak etməlidirlər, təlimləri nəzəriyyə yox, praktika üzərində keçmək lazımdır.