Media-icmal 05.09.20

BNA şöbə müdirinin vəzifədən azad olunması,  banklarda əmanət faizlərinin aşağı salınması, ölkəyə yeni taksilərin gətirilməsi gözləntiləri və s. məsələlər mediann aparıcı mövzuları sırasındadır.        

“Yenisabah.az” saytı “Bakı Nəqliyyat Agentliyi  (BNA) Hikmət Babayevi necə “qurban“ verdi? - təfərrüat” sərlövhəli məqalədə BNA şöbə müdiri Hikmət Babayevin vəzifədən azad olunmasına münasibət ifadə edir.

Müəllif deyir ki, Hikmət Babayevin sentyabrın 2-də mediaya açıqlamasında  “taksidən gündəlik nəqliyyat vasitəsi kimi istifadə edilə bilməz, bu, imkanlara bağlı məsələdir” kimi ifadəsinə BNA sentyabrın 4-nə kimi hər hansı fikir bildirməyib. Amma vətəndaşlar arasında qınaq şiddəti artdığı üçün BNA buna mövqe ifadə etməyə məcbur olaraq yaydığı açıqlamada Hikmət Babayevin dediklərinin şəxsi fikri olduğunu qeyd edib. Sentyabrın 4-də isə vəzifəsindən azad edildiyi barədə mediada xəbərlər yayılıb.  

“Məsələyə təpki sərt olduğuna görə BNA vəziyyətdən çıxış üçün bu yolu seçərək münasibət bildirib. Digər tərəfdən, Hikmət Babayevin fikirləri sosial şəbəkələrdə iki gün müzakirə mövzusu olub. BNA isə bu müddətdə israrla susub”.

Müəllif  son olaraq vurğulayır ki, əgər şöbə müdirinin fikirləri onun şəxsi mövqeyi olsaydı, güman qurum dərhal buna reaksiya verərdi, görünür, bu məsələdə qurumda oxşar mövqe var.

“Müsavat.com” saytı  “Banklar əmanət faizlərini endirirlər- səbəb” sərlövhəli məqalədə müəllif  prosesin səbəblərini iqtisadçı-ekspertlərlə araşdırır.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanda bəzi banklar əmanət faizlərini endirməyə başlayıblar. İyun ayından 1-2 faiz civarında qaldırılan əmanət faizləri indi eyni səviyyədə aşağı endirilir.

Müəllif əlavə edir ki 2020-ci il iyunun 1-dən manatla qorunan əmanətlər üzrə illik faiz dərəcəsinin yuxarı həddi 10 faizdən 12 faizədək qaldırılıb. Xarici valyutada olan qorunan əmanətlər üzrə illik faiz dərəcəsinin yuxarı həddi  isə 2,5 faiz həddində saxlanılıb.

Müəllifə görə, bu qərardan sonra əksər banklar əmanətlər üzrə faiz dərəcələrini 11.5-12 faizə qaldırmışdılar, lakin son həftələrdə yenidən faizlərin aşağı endirilməsi müşahidə olunur.

Ekspert Samir Əliyev deyir ki, əhali əlində pul olanda onu banka qoyub faizləri ilə dolanır, indiki halda kredit vermək yüksək risk tələb edir, odur ki əksər banklar faizləri aşağı salmağa üstünlük verirlər.  

Digər tərəfdən, ekspert “Əmanətlərin tam sığortalanması haqqında” qanunun müddətinin bu ilin sonunda bitəcəyini vurğulayaraq yenidən uzadılmasının gözlənilmədiyini deyir.

S.Əliyev bundan irəli gələrək ölkədə əmanətlərin sığortalanması sistemində  kompensasiya məbləğinin hazırkı 30 min manatdan ən azı 70 min manat səviyyəsinə qaldırılmasını təklif edir.

Ekspert Əkrəm Həsənova görə isə banklar kredit faizlərini endirmək üçün əmanətləri ucuzlaşdırmağa çalışırlar. Onun fikrincə, əmanət faizlərinin aşağı salınması kreditlərlə bağlıdır:  Ekspert əlavə edir ki, bir tərəfdən, hökumət, digər tərəfdən, əhali banklardan tələb edir ki, kredit faizlərini endirsinlər. “Bu faizləri endirmək üçünsə bankların cəlb edəcəyi əmanətlərin faizi aşağı olmalıdır. Buna görə də banklar əmanətlər üzrə faizləri endirməyə, sadəcə, məcburdurlar”.

O hesab edir ki,əmanət faizlərinin salınmasının digər səbəbi bankların öz xərclərini azaltmaq istəkləridir, koronavirus pandemiyasının yaratdığı böhran bankların da gəlirlərinə mənfi təsir edib. Bu baxımdan, əmanət faizlərinin azaldılması xərclərin ixtisarı məqsədi daşıyır”.

“Redaktor.az” saytı “Diqqət : Ölkəyə 900 yeni taksi gətiriləcək açıqlama” sərlövhəli məqalədə “Bakı Nəqliyyat Agentliyi (BNA) tərəfindən açıqlanan vahid taksi trafikinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı konsepsiyaya ictimai reaksiyanı müəllif ekspert Rəşad Həsnovla dəyərləndirir.

Müəllifə görə, Agentliyin bu istiqamətdə hazırladığı konsepsiyaya  göstərilən mənfi ictimai reaksiya sənədin əslində tərəflərin maraqlarına uyğun olmamasnın göstəricisidir.

“Hər hansı bir qərar qəbul edilirsə, bu zaman onun sosial-iqtisadi təsirlərinin test edilməsinə ehtiyac var. BNA tərəfindən açıqlanan bu konsepsiyaya ictimai reaksiya onu göstərir ki,  faktiki olaraq bu, tərəflərin maraqlarına uyğun deyil.

Azalan tələb fonunda dövlətin özü də taksi xidmətləri sahəsində payını artırmağa çalışır. Bildiyimiz kimi, ölkəmizə 100 taksi gətirilib və 900-nün də gətirilməsi nəzərdə tutulur”.

R.Həsənov deyir ki, hazırda Bakıda cəmi 1500 fərqlənmə nişanı ilə taksi fəaliyyəti göstərən subyekt var:

“Onlardan 1000-i yeni dövlət xidməti ilə əvəzlənsə, bu, o deməkdir ki, bazarda azalan tələb fonunda fərdi sahibkarların fəaliyyət göstərməsi üçün imkan olmayacaq. İctimaiyyətin də narazılığını da nəzərə alsaq, bu konsepsiyanın tətbiq olunmaması üçün kifayət qədər ciddi əsaslar var”.