Media-icmal 06.02.19

İslahatların investisiya yatırımlarını cəlbedici etməsi, "Sovetski" ərazisindəki son vəziyyət, mənzilə olan tələbat, özünüməşğulluq proqramının doğurduğu narazılıqlar və s. məsələlər bugünkü (06 fevral, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

İslahatlar-investisiyaya səbəb olan amil

"Azərbaycan" qəzeti "İqtisadi islahatlar həm də münbit investisiya mühiti formalaşdırır" sərlövhəli məqalədə islahatların ölkəyə sərmayə qoyulmasına yaratdığı şəraiti dəyərləndirir.

Müəllif hər bir dövlət üçün kapital qoyuluşunun böyük əhəmiyyət daşıdığını, bu sırada Azərbaycanın da istisna olmadığını bildirir.

Azərbaycanın iqtisadi islahatlar apardığını deyən müəllif ən azı islahatların davamlı olması üçün kapital qoyuluşuna zərurət olduğunu bildirir və bu mənada

dövlət başçısının Nazirlər Kabinetinin 2018-ci ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına dair iclasındakı çıxışından sitat gətirir: "Bu il sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı əlavə addımlar atılacaq. Bildirməliyəm ki, əvvəlki illərdə sahibkarlara 2,2 milyard manat məbləğində güzəştli kreditlər verilmişdir, keçən il isə 160 milyon manat. Sevindirici haldır ki, ayrılan kreditlər əvvəlcə verilmiş və sonra qaytarılan kreditlər hesabına ödənilir. Yəni, büdcə bu məsələyə pul xərcləmir. Biz sahibkarlara hər il bu cür dəstək göstəririk və göstərəcəyik".

Müəllif vurğulayır ki, 2018-ci ildə kənd təsərrüfatı sahəsində fəaliyyət göstərən sahibkarlara 370 milyon manat məbləğində subsidiya və güzəştlər edilib, 999 sahibkara 160 milyon manat güzəştli kredit ayrılıb, qeyri-neft məhsullarının ixracının təşviqi və stimullaşdırılması proqramı çərçivəsində sahibkarlara dövlət büdcəsindən 15 milyon ixrac təşviqi ödənilib.

Müəllif Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən 2018-ci ildə ölkənin iqtisadi və sosial sahələrinin inkişafına bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 17 milyard 238,2 milyon manat sərmayə yatırıldığını vurğulayır.

Yazıda qeyd olunur ki, həmin dövrdə qeyri-neft sektoruna yönələn vəsaitin məbləği 22, o cümlədən qeyri-neft sənayesinə qoyulan investisiyaların həcmi 23 faiz artıb, bu sərmayənin 46,7 faizi dövlət, 53,3 faizi qeyri-dövlət sektorunun payına düşüb.

Xarici sərmayəyə gəlincə isə müəllif deyir ki, bu sahədə də yatırım az sayılmaz, 5 milyard 222,1 milyon manat təşkil edir, bu vəsaitin 82,6 faizi İngiltərə, Türkiyə, Malayziya, ABŞ, Yaponiya, İran, Rusiya, Çexiya və Norveç sərmayədarlarına aiddir.

"Sovetski" getdi, hələ "Kubinka" da söküləcək

"Trend.az"da isə "Sovetskidə abadlaşdırma işlərinin vaxtı açıqlanıb" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif vaxtilə Bakının adla tanınan məhəllələrindən olan "Sovetski"də söküntü və yenidənqurma işlərinin vəziyyəti barədə Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin sədr müavini Dövlətxan Dövlətxanovla söhbətləşir.

Sədr müavini öz növbəsində bildirir ki, "Bakının bu ərazisindəki yaşayış üçün yararsız olan binaların sökülməsi və gələcək abadlaşdırmanı nəzərdə tutan layihə ən irimiqyaslı təşəbbüslərdəndir və ona görə də onun tam icrası azı bir il də davam edəcək". Komitə sədrinin sədr müavini bunu "trend.az"a açıqlamasında bildirib.

D.Dövlətxanov deyib ki, bu layihə həm də Bakının Baş Planının vacib lokal elementlərindəndir: "Hazırda "Sovetski" ərazisində yaşayış evlərinin sökülməsinin ikinci mərhələsi davam edir. Artıq demək olar ki, ərazinin böyük hissəsi istifadə üçün yararsız ev və tikililərdən azad edilib. Bu gün "Sovetski"də ümumi istifadə və istirahət üçün nəzərdə tutulmuş park zonasının yaradılması üzrə iş davam etdirilir".

Komtə sədrinin müavini vurğulayır ki, bu ərazidə artıq rekreasiya zonası yaradılır, yaşıllaşdırma prosesi başlayıb və bu işlər "Təzəpir məscidi"nin olduğu yerə qədər aparılacaq.

Komitə rəsmisi əlavə olaraq söyləyib ki, paytaxtda Bakıda evlərin sökülməsi Bakının daha bir adla tanınan ərazisində "Kubinka" adlı məhəllədə də planlaşdırılır.

Amma sədr müavini bu prosesin nə zaman başlayacağı barədə indidən danışmağın çətin olduğunu söylyib.

D.Dövlətxanov deyir ki, Bakıda lokal söküntülər öz bizneslərinin böyüməsində maraqlı olan özəl şirkətlər tərəfindən həyata keçirilə və burada istənilən tikinti təşkilatı və ya şəxs iştirakçı ola bilər".

Hər üç nəfərdən birini mənzil tələbatı olan ölkə

"Oxu.az"da isə "Azərbaycanda hər üç nəfərdən birinin mənzilə ehtiyacı var - rəy" sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif Azərbaycanda mənzilə yüksək tələbatın hələ də qalmasını ekspert və mütəxəssislərlə müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, elə tələbatdan irəli gələrək dövlət həm ipoteka kreditləri, həm də güzəştli mənzil proqramı, eləcə də, Dövlət İpoteka Zəmanət Fondunun vasitəsilə kirayə fondunun özəlləşdirilməsini təmin edən proqramların icrasına başalmaq istəyir.

Müəllif in deməsinə görə, təkcə "Güzəştli mənzil" sistemində elektron kabinet əldə etmiş şəxslərin sayı 10 242 nəfərdir, onlara cəmi 324 mənzil təklif olunurdu, elə bu göstərici mənzilə nə qədər böyük ehtiyac olduğunu göstərir.

Müəllif bunu da vurğulayır ki, rəsmi informasiyalara görə, Azərbaycanda əhalinin hər 1000 nəfərinə düşən mənzillərin sayı inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə 2.5-3 dəfə aşağıdır.

Yazı müəllifinin deməsinə görə, hazırda Azərbaycanda bu göstərici orta hesabla 188-dir, amma Avropada 400-600 intervalında dəyişir.

Ekspert Rövşən Ağayev "oxu.az"a açıqlamasnda deyir ki, hətta mənzil bumu dövrü saylan 2005-2017-ci illərdə belə tikilən mənzillərin sayı tələbatı üstələməyib, əhali artımının sürəti mənzil tikintisi artımından çox yüksək olub.

"Məsələn, 1995-2017-ci illərdə öllkə əhalisi 29%, mənzillərin sayı 21% artıb, başqa maraqlı məlumat budur ki, kənd yerlərində əhalinin hər 1000 nəfərinə 179, şəhərlərdə isə 204 mənzil düşür."

Ekspert rəsmi statistikaya istinadən deyir ki, hazırda kəndlərdə 4.6 mln. nəfər yaşayır və 829 min mənzil var, şəhərlərdə isə 5.2 mln. nəfərin 1.1 mln. ədədə yaxın mənzili var vardır.

Digər ekspert Ramil Osmanlının "oxu.az"a açıqlamasına görə, ölkədə hər üç təsərrüfatdan birinin mənzilə ehtiyacı var: "Dövlət Statistika Komitəsinin rəqəmlərinə istinad etsək, Azərbaycanda adambaşına 18,1 kvadrat metr yaşayış sahəsi düşür. Amma Mənzil Fondunun bir hissəsi istifadəyə verilməmiş boş qalan mənzillər hesabına formalaşır. Həmin boş qalan mənzillərin sahəsini çıxsaq, daha kiçik bir göstərici alınar".

R.Osmanlı hesab edir ki, dövlət proqramları xətti ilə satışa çıxarılan mənzillər ümumillikdə Bakı şəhəri üzrə dövriyyədə olan ümumi Mənzil Fondunun 10 faizə qədərdir, müəyyən mənada mənzillə təminatda böyük imkanlar açır.

Qeyd edək ki, 2019-cu ildə ipoteka kreditlərinin verilməsi məqsədilə dövlət büdcəsində 150 milyon manat nəzərdə tutulub və həmin məbləğ müvəkkil banklar tərəfindən əhaliyə təqdim olunur.

Xəstə heyvanlarla "nə edim?" problemi

"Marja.az"da isə "Yeyirsiniz", amma bizə bu zülmü verməyin" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində heyvan alanların narazılığının davam etməsini gündəmin müzakirəsinə çıxarır.

Yazı müəllifinin deməsinə görə, Oğuz rayonunun Xaçmaz kənd sakini Elçin Mənsimov "marja.az"a müraciətində iddia edir ki, ona xəstə və balasız inəklər verilib: "Ailəliyəm, işləmirəm. Oğuz rayonu Məşğulluq Mərkəzində işsiz kimi qeydiyyata düşdüm. Özünəməşğulluq proqramına qoşuldum və imtahandan uğurla keçdim. Mənim biznes planıma görə, südlük 5000 min manat dəyərində heyvanlar bizim iştirakımız ilə alınmalı idi. Mənə məcburi şəkildə xəstə, balaları olmayan heyvanları veriblər. Amma mənə yanı balalı heyvanlar alınacağını bildirmişdilər".

Müəllif deyir ki, E.Mənsimov heyvanların vəziyyətini əks etdirən görüntülər də təqdim edib,

O, bildirir ki, ona verilən 485 nömrəli heyvan ölür: "Bu gün açıb suya buraxdım, heyvan yıxıldı. Heyvanın ağzında dişləri yoxdur. İkinci heyvan da yaxşı vəziyyətdə deyil, Mən bunlar ilə 6 balamı saxlayacam?!".

E.Mənsimov bununla bağlı belə hallara yol verənlərə deyir: "Sizin mərifətiniz olsun, "yeyirsiniz", amma bizə bu zülmü verməyin. Qoyun, öz həyatımızı yaşayaq. Gəldik ağız açdıq ki, "bizə yardım edin", gətirdiz bu xəstə heyvanları verdiniz. Mən indi nə edim?".