Media-icmal 06.03.2017

Dövlət idarəçiliyinin təkmilləşdirilməsi, hökumətdən  siyasi gözləntilərin doğrulmaması, maliyyə sahəsindəki durum bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.        

Müasirləşdirilən dövlət idarəçiliyi

“Azərbaycan” qəzeti “Dövlət idarəçiliyində modernləşmə daha da sürətlənir” (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=117383) sərlövhəli məqalədə dövlət idarəçiliyinin təkmilləşdirilməsi və M.Əliyevanın birinci vitse-prezident təyinatı dəyərləndirilir.

Müəllif bildirir ki, hər bir cəmiyyətin demokratik inkişafının əsas şərtlərindən biri dövrün tələblərinə cavab verən islahatların aparılması, çevik və işlək mexanizmlər üzərində dövlət idarəçiliyi sisteminin yaradılmasıdır.

Müəllif hesab edir ki, 2016-cı il sentyabrın 26-da  Azərbaycan Konstitusiyasına dəyişikliklərlə bağlı keçirilən referendumda vitse-prezidentlik institutunun yaradılması da məhz dövlət idarəçiliyinin müasirləşdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.

Yazı müəllifi prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə fevralın 21-də Mehriban Əliyevanın Azərbaycan Respublikasının birinci vitse-prezident təyinatına toxunur və bu təyinatın ölkə vətəndaşları tərəfindən yüksək dəyərləndirildiyi vurğulanır: “Bu həmçinin ölkəmizdə prezident İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən uğurlu islahatlar çərçivəsində atılan önəmli addımlardan biridir. Ölkə başçısının yeni institusional islahatlarının həyata keçirilməsində Mehriban xanım Əliyevanın da mühüm rolu olacaq”.

Məqalədə M.Əliyevanın Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Milli Məclisin deputatı, UNESCO-nun və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri kimi çoxtərəfli fəaliyyəti  dəyərləndirilir.

Müəllif deyir ki, M.Əliyevanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilən çoxşaxəli layihələri birləşdirən ümumi ortaq xətt məhz milli genefondun qorunması, saf dəyərlərin ictimai şüurda möhkəmlənməsidir.

Yazıda birinci vitse-prezident olaraq fəaliyyəti barədə M.Əliyevanın bu günlərdə “Rossiya 1” telekanalına müsahibəsindən sitat da gətirilir: “Mən birmənalı şəkildə bilirəm və əminəm ki, dövlətin maraqları ilə həyat yoldaşımın mənə tövsiyələri və deyəcəkləri tamamilə üst-üstə düşəcək. Deməli, yanımda onun simasında birmənalı şəkildə mənə kömək edəcək, hər hansı çətinliyim olarsa, məni dəstəkləyəcək, düzgün yol göstərəcək bir şəxsiyyət var. Mən prezidentin etimadını, ən başlıcası isə inamı, ümidləri olan insanların etimadını doğrultmalıyam”.

Doğrulmayan ümidlər...

“Azadlıq.info” saytı “Hökumət gözləntiləri necə doğrultdu?” sərlövhəli məqalədə (https://www.azadliq.info/179746.html) Azərbaycan hökumətinin fəaliyyətini müzakirəyə çıxarır.

Müəllif 2017-ci ilin iki ayının arxada qaldığını, ölkədə durumun daha da pisləşdiyini, “İnşallah yaxşı olar, yaman günün ömrü az olar, hər şey düzələcək” kimi təsəlli arqumentlərinin puça çıxdığını bildirir: “ Hər ötən gün göstərir ki, hökumət ənənəsinə sadiqdir və tövbə etmək haqqında düşünmür. Saysız-hesabsız fərman və sərəncamlar, gurultulu vədlər əks effekt verdi. Əlbəttə, sağlam düşüncə qabiliyyəti olan adamlar ilk gündən başa düşürdü ki, hökumət “islahat” sözünə nifrət edir və imitasiyanı gücləndirəcək”.

Müəllif deyir ki, hökumətdən bütün gözləntilərin bitdiyi anda yeni birinci vitse-prezident təyinatı ölkənin gündəminə oturdu.

Yazı müəllifi bildrir ki, normal düşüncə sahibləri bu təyinata baxmayaraq, idarəetmədə heç nəyin müsbətə doğru dəyişməyəcəyini ifadə etdilər.

Yazıda vurğulanır ki, bu təyinata müxtəlif yanaşmalar oldu, kimiləri pozitiv dəyişikliklərə ümid bəslədi, kimiləri isə müsbət hər hansı addımın olmayacağını

bildirilr.

Müəllif bu təyinatdan sonra repressiyanın  yenidən sürət götürdüyünü, ictimai-siyasi fəallara qarşı qondarma ittihamların davam etdiyini və ən son olaraq tanınmış bloqçu Mehman Hüseynovun 2 il müddətinə həbs olunduğunu vurğulayır.

Məqalə müəllifinə görə, bu həbslər göstərir ki, hökuməti xalqın ağır durumu, dövlətin imicinin ləkələnməsi, böhranın qol-qanad açması maraqlandırmır: “Ən dəhşətlisi isə budur ki, şəxsi maraqların təmin olunması üçün insan həyatını rahatlıqla qurban verə bilirlər, kiminsə günahsız yerə həbs olunması, kiminsə işgəncəyə məruz qalması, kiminsə həyatını itirməsi önəm daşımır. Əsas odur ki, hər klan öz planını həyata keçirə bilsin”.

Müəllif deyir ki, hakimiyyət daxilində qruplaşmalaırn davası xalqın başında çatlayır və bu, bir daha təsdiqləyir ki, rejimin mahiyyəti normal idarəçiliyə yaddır.

Müəllifin fikrincə, bu mənada ən son baş verənlər “heç nə düzəlməyəcək” deyənlərin gözləntilərini doğruldub, böhran isə vətən boyda ərazini işğal etməkdədir: “Yenə də çarə xalqın birliyinə, xalqın öz varlığını göstərməsinə qalır. Xəstələndirilmiş ölkənin həkimi yalnız xalq özü ola bilər. Yoxsa, yanlış diaqnoz və yanlış müalicə orqanizmi daha ağır hala salacaq, müsbət gözləntiləri yalnız xalq doğrulda bilər”.

İslahatları tezləşdirmək çağırışı

“Novoye Vremya” qəzeti “Beynəlxalq Valyuta Fondu islahatlara çağırır”

(http://www.novoye-vremya.com/w84143/.../#.WLwd5zuLTIU) sərlövhəli məqalədə ölkənin maliyyə sistemindəki durum müzakirə edilir.

Müəllif  deyir ki, ölkə iqtisadiyyatı elə bir həddə enib ki, reytinq agentlikləri və bütünlükdə beynəlxalq maliyyə institutları iqtisadiyyat və bank sektorunda bu və digər probemləri ayrıntıları ilə nəzərə çatdırırlar.

Bunun arxasınca müəllif  “Standard&Poor`s Global Ratings” agentlıyinin bu günlərdə “Azərenerji”nin reytinqini “qeyri-sabit” dəyərləndirdiyini, Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) isə ölkənin bank sisteminin restrukturizasiyasını sürətləndirməyə çağırdıını xatırladır.

  Müəllif BVF-nin Azərbaycan missiyasının rəhbəri Məhəmməd əl-Qorçiyə istinadən  bildirir ki, ölkənin bank sistemi sahəsində  müəyyən işlər görülüb, amma bu iş bitmiş sayılmaz: “Düşünürəm ki, bank sisteminin restrukturizasiyasını indi həyata keçirmək lazımdır və bu proses bütün bank sektorunu əhatə etməlidir. 11 bank bağlanıb, digər banklar restrukturizasiya mərhələsindədir, bununla belə, bank sektorunda problemlər hələ qalmaqdadır”.  BVF-nun missiya rəhbəri Azərbaycanın  bank sistemində durumu belə dəyərləndirir.

Müəllifin sözlərinə görə, BVF-in missiya rəhbəri bank sektorundakı problemlərin bütünlükdə iqtisadiyyata zərər yetirdiyini deyir və bu sektorda restrukturizasiyanın nə qədər tez baş versə, o qədər yaxşı olacağını bəyan edir: “Bir daha qeyd edirəm ki, zəif banklar təkcə manatın məzənnəsinə deyil, bütünlükdə əhalinin banklara etimadına, itisadiyyata zərbə vurur, odur ki, bu banklar ya sağlamlaşdırılmalı, ya da sistemdən kənar edilməlidirlər”. 

Müəllif də hesab edir ki, böhrandan çıxa bilmək üçün bank sektorunda islahatlar aparılmalıdır, bu islahatlar təkcə bank sektorunun özünə yox, əmanətçilərə və kreditorlara xeyirli olmalıdır. 

Amma müəllif  hesab edir ki, bankların ləğvi sektorun sağlamlaşdırılması üçün yetərli deyil və burada vaxtı keçmiş  kreditlər problemi həll edilməyincə bankların da problemi həllini tapa bilməyəcək.

Yazıda deyilir ki, indiki halda bankların ixtisarı bank sektorunda inhisarın güclənməsinə gətirəcək: “Iqtisadiyyatin bütün sahələrində inhisarı ləğv etmədən restrukturizasiyadan müsbət səmərə gözləmək mənasızdır”.

Müəllif vurğulayır ki, bank sisteminin restrukturizasiyası yalnız bütün iqtisadiyyatda qarşılıqlı yenidənqurmanın reallaşması ilə mümkündür, amma hələ ki, belə yenidənqurma başlamayıb.