Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin vəfatı günü

Martın 6-ı Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918-1920) qurucusu Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin vəfat etdiyi günüdür.

M.Ə.Rəsulzadə 62 il bundan öncə, Türkiyədə vəfat edib.

M.Ə. Rəsulzadə siyasətə erkən yaşlarında gəlib və 1902-ci ildə 17 yaşında ikən "Müsəlman gənclik təşkilatı"nı yaradıb. Bu, XX əsrdə Azərbaycanda rus müstəmləkəçiliyinə qarşı gizli mübarizə aparan ilk siyasi qurum idi.

M.Ə.Rəsulzadənin 1905-ci ildə “Hümmət” təşkilatının yaranmasında mühüm rolu olub, amma bu qurum Azərbaycanın istiqlal məsələsinə birmənalı yanaşmadığı üçün oradan ayrılıb. O, daha sonra 1911-ci ildə Müsavat Partiyasını yaradıb və bu partiyaya rəhbərlik edib. 1917-ci ilin payızında M.Ə.Rəsulzadə Azərbaycan və Türküstandan Rusiya Dumasına deputat seçilib.

1918-ci il mayın 26-da Zaqafqaziya Seymi buraxılıb, mayın 27-də Azərbaycanın gələcək siyasi taleyini həll edəcək Azərbaycan Milli Şürası yaranıb və M.Ə.Rəsulzadə Milli Şüranın sədri seçilib.

1918-ci il mayın 28-də Milli Şura Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsini qəbul edərək Azərbaycanın müstəqilliyini dünyaya elan edib.

Bunun ardınca Fətəli Xan Xoyskinin başçılığı ilə Azərbaycan Demokratik Respublikası hökuməti təşkil olunub, beləliklə? Azərbaycan xalqı bütün Şərqdə ilk dəfə olaraq respublika qurub.

Cəmi iki il mövcud olan bu respublika 1920-ci ilin aprelində sovet işğalı ilə devrilib və M.Ə.Rəsulzadə həbs olunub, Stalinin göstərişilə Moskvaya aparılıb. Amma 1922-ci ildə Müsavat Partiyasının Gizli Komitəsi M.Ə.Rəsulzadənin xaricə getməsi haqda qərar qəbul edib və bu qərarı komitənin katibi olan Cəfər Cabbarlı imzalayıb.

Tale belə gətirib ki, M.Ə.Rəsulzadə ömrünün  qalan hissəsini mühacirətdə yaşamalı olub və 1955-ci il martın 6-da Ankarada müalicə aldığı xəstəxanada üç dəfə “Azərbaycan” deyərək gözlərini dünyaya əbədi yumub.-0-