Media-icmal 06.12.19

Siyasətdə söz və əməl birliyi, iqtisadçının gələn il üçün ehtimalları, əmanətlərin tam sığortalanması müddətinin uzadıla bilməsi ətrafında müzakirələr və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...

Söz və əməl birliyi

“Azərbaycan” qəzeti  “Müstəqil siyasət yürüdən Azərbaycanın sözü ilə əməli birdir” sərlövhəli məqalədə şəxsiyyətin rolunu dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, dövlətin və xalqın inkişafı, yüksəlişi, dünya birliyindəki yerinin müəyyən olunması ona rəhbərlik edən şəxslərdən əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır.

Ardınca da əlavə edir ki, məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin başlatdığı və bu gün Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasi kurs güclü Azərbaycan dövlətinin qurulmasını, bölgənin liderinə, dünyada isə söz sahibinə çevrilməsini təmin edib.

Müəllifə görə, çağdaş dövr dövlətin nüfuzu ilə yanaşı, həm də ona göstərilən beynəlxalq etimad yeritdiyi siyasətin məzmun və mənası meydana çıxarır.

Müəllif vurğulayır ki, bütün dövlətlər dünya birliyinin fəal subyekti olmaq istəyir, amma reallıq budur ki, hər dövlət belə siyasi keyfiyyətlərə nail ola bilmir. və buna nümunə olaraq Ermənistanı göstərir.

Azərbaycana gəlincə isə, müəllif deyir ki, burada ölkə tamamilə fərqli siyasi və iqtisadi reallıqlar şəraitində inkişaf edir, Prezident İlham Əliyev tamamilə müstəqil, ölkənin beynəlxalq mövqelərinin möhkəmlənməsinə və inkişafına hesablanmış siyasət yürüdür.

Müəlllif deyir ki, rəsmi Bakı milli maraqlarına uyğun olmayan heç bir təşkilatın üzvü olmur, odur ki, ABŞ, Çin kimi dövlətlərlə əlaqələr hər bir detalına qədər ölkənin milli maraqlarını təmin etməklə formalaşıb və bu siyasətin nəticəsidir ki, dünya birliyi Azərbaycana böyük hörmət və rəğbətlə yanaşır.

Müəllifin sözlərinə görə, Azərbaycanın işinə heç kim müdaxilə edə bilmir: “Bugünki hakimiyyətdə bütün bunlar var və hər kəs görür ki, heç kim bizim işimizə müdaxilə edə bilməz. Nə qədər çalışsalar, nə qədər əlləşsələr, nə qədər yalan-böhtan yaysalar yapışmır bizə”, deyə Prezidentdən sitat gətirir.

Müəllif deyir ki, bu siyasət sayəsində Azərbaycan ətrafında əlverişli xarici mühit formalaşdırılıb, xaricdən olan təzyiqlər, hədə və təhdidlər zərərsizləşdirilib.

Müəllifə görə, ölkə öz milli maraqlarına xələl gətirmədən beynəlxalq miqyasda unikal əməkdaşlıq məkanına çevrilib.

Yazıda deyilir ki, bu tədbirlərin hər biri ölkəyə beynəlxalq səviyyədə göstərilən ehtiramın ayrı-ayrı nümunələri, Azərbaycanın dünya miqyasında önəmli, xüsusi çəkisi və yeri olan dövlətə çevrilməsinin təsdiqidir.

Məqalənin sonunda isə oxuyuruq: “Bu gün ölkəmizi dünyanın bütün siyasi, hərbi, dini mərkəzlərində tanıyırlar və bilirlər ki, müstəqil siyasət yürüdən Azərbaycanın sözü ilə əməli birdir”.

Gələn il əhali üçün...

“Bizimyol.info”da isə “Qubad İbadoğlu: Gələn il iqtisadiyyat və əhali üçün ağır il olacaq” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt qarşıdakı 2020-ci ildə Azərbaycanın iqitisadi vəziyyətilə bağlı iqtisadçı alim Qubad İbadoğlunun fikirlərinə yer verib.

 “ÜDM-in artımının 9 dəfə çox olduğu halda, inflyasiyanın ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə, demək olar ki, eyni səviyyədə qalması Dövlət Statistika Komitəsinin bu göstəricini saxtalaşdırmasından xəbər verir”. Bunu “Bizimyol.info”ya açıqlamasında Q.İbadoğlu bildirib.  

İqtisadçı deyir ki, ölkədə pul kütləsi sürətlə artır, inflyasiya isə sabit qalır, belə mütənasiblik dünya iqtisadiyyatında hələ qeydə alınmayıb və beləliklə, Azərbaycan daha bir "ilk"ə imza atıb: “Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) açıqlamasına görə, dekabrın 1-nə inflyasiya ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 2,6 faiz olub, həmin tarixə olan illik hesablamada pul bazasının həcmi isə 18,8 faiz artıb. Belə ki, noyabrın sonuna Azərbaycanda pul kütləsi 10 mlrd. 674 mln. 500 min manat təşkil edib, ilin əvvəlindən pul kütləsinin artımı 1 mlrd. 128 mln. 800 min manat yaxud 11,8 faiz, illik hesablamada isə artım 1 mlrd. 689 mln. 300 min manat, yaxud 18,8 faiz olub. Məlumat üçün qeyd edim ki, 2018-ci ildə pul bazasının artımı 12 faiz və ya 1002,5 milyon manat təşkil edib”.

Q.İbadoğlu deyir ki, bu il pul bazası daha sürətlə artır, bu halda pul bazasının artımı ÜDM-in artımından çox olanda monetar amillərin inflyasiya yaradıcı təsirləri güclənir: “Cari ilin 10 ayının yekunlarına görə, illik hesablamada pul bazasının artımı ÜDM-in artımından 9 dəfə çox olsa da, inflyasiya ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə, demək olar ki, eyni səviyyədə qalıb. Bu isə Dövlət Statistika Komitəsinin bu göstəricini saxtalaşdırmasından xəbər verir. Belə çıxır ki, pul kütləsi sürətlə artır, inflyasiya sabit qalır, bu isə düz mütənasiblik təşkil edən iki göstəricidiən birinin düzgün hesablanmamasının nəticəsi ola bilər”.

Alim hesab edir ki, bu, düzgün hesablanmayan və manipulyasiya olunan inflyasiya göstəricidir.

Q.İbadoğlu deyir ki, müşahidələr göstərir ki, qiymətlər ötən illə müqayisədə daha sürətlə artır, xüsusilə də əhalinin istehlakında daha yüksək çəkiyə malik olan ərzaq məhsullarının qiyməti bahalaşır, odur ki, heç şübhəsiz ki, Azərbaycanda bu il üçün gizli inflyasiya 10 faizin üzərindədir: “Bütün bu göstəricilər Azərbaycan iqtisadiyyatının yaxşı durumda olmadığından xəbər verir. Gözləntilərə görə, gələn il iqtisadiyyat və əhali üçün ağır il olacaq”.

Bu müddət uzadılacaqmı?

“Yeni Sabah.az”da isə “Əmanətlərin sığortalanması müddəti uzadılacaqmı?” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkə banklarındakı əmanətlərin sığortalanma müddətinin uzadıla bilməsi mümkünlüyü barədə hüquqşünas Əkrəm Həsənovla söhbətləşir.

Müəllif əlavə edir ki, Azərbaycanda 2016-cı il martın 4-dən 3 il müddətinə əmanətlərin tam sığortalanması sistemi mövcuddur, 2018-ci ildə bu sistemin müddəti 2020-ci il marıtn 4-nə kimi olmaqla daha bir il uzadıldı. 

Vəziyyəti “Yeni Sabah”a şərh edən Ə.Həsənov bildirib ki, bu sistemə əsasən, fiziki şəxslərin əmanətləri tam məbləğdə sığortalıdır, bu şərtlə ki, milli valyutadakı əmanətin illik faiz dərəcəsi 10%-dən, xarici valyutadakı əmanətin illik faiz dərəcəsi isə 2,5%-dən çox deyil.

“2020-ci il martın 4-dən sonra əmanətlərin sığortalanması necə həyata keçiriləcək? “Əmanətlərin tam sığortalanması haqqında” Qanunun 5.2-ci maddəsinə əsasən, 2020-ci il martın 4-dən sonra bağlanmış hər bir bankda sığortalanmış əmanət yalnız 30000 manatdan çox olmamaq şərtilə kompensasiya ediləcək. Tutaq ki, vətəndaş 2019-cu il avqustun 1-də banka 1 il müddətinə 100000 manat məbləğində illik 10%-lə əmanət qoyub. Qüvvədə olan qaydaya görə əmanət tam sığortalıdır. Yəni bank 4 mart 2020-ci il tarixədək bağlansa, əmanət tam kompensasiya ediləcək. Lakin bank 4 mart 2020-ci ildən sonra bağlansa, əmanətçiyə yalnız 30000 manat kompensasiya ödəniləcək. Qanunun müddəti yenə uzadılacaqmı? Ehtimal aşağıdır, Çünki parlament buraxılmaq üzrədir. Milli Məclisin yeni tərkibi, yəqin ki, 4 martdan sonra ilk iclasına toplaşacaq.

Bəs bu vəziyyətdə əmanətçilər nə edə bilər?

1) Bankda yalnız 30000 manat həddində əmanət saxlaya bilərlər. Yəni, artıq məbləği çıxara bilərlər. Bu məntiqlə əmanətlərinin məbləğini bölüşdürə də bilərlər. Yəni elə edə bilərlər ki, bir nəfərin adına bir bankda 30000 manatdan çox pul qalmasın. Bunun üçün ya əmanəti bir neçə bank arasında bölə (hər bankda maksimum 30000 manat), ya da bir bankda qohumları arasında bölə (hər qohumun adına maksimum 30000 manat) bilərlər.

2) Əmanətlərini (məbləğindən asılı olmayaraq) daha etibarlı, yəni zənlərinə görə bağlanma ehtimalı olmayan banklarda saxlaya bilərlər. Amma həmin banklarda əmanətlər üzrə faiz dərəcələri nisbətən aşağıdır”.