Media-icmal 09.12.17

Ölkədə əmək münasibətlərinin rəsmiləşdirilməsi, bank sistemindəki böhran, hökumət təmsilçilərinin çıxışlarına münasibət bugünki (09 dekabrə 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Əmək münasibətləri rəsmiləşdirilir

"Azərbaycan" qəzeti "Dövlətin məqsədi vətəndaşların əmək hüquqlarının müdafiəsini gücləndirməkdir" sərlövhəli məqalədə bu hüquqların qorunma səviyyəsini (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=135618 ) dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycan dövləti vətəndaşın maddi rifahının, gəlirlərinin yüksəlməsinə, yeni iş yerlərinin yaradılmasına xidmət edən sosal yönümlü siyasət yürüdür: "Məhz belə addımların sayəsində son 10 idə minimum əməkhaqqının səviyyəsi 3,5, ölkə üzrə orta aylıq əməkhaqqı 3,3, əmək pensiyalarının baza hissəsi 3,1, orta aylıq pensiya 4,7 dəfə artmış, yoxsulluğun səviyyəsi 6, işsizliyin səviyyəsi 5 faizdən aşağı düşmüşdür".

Müəllif vurğulayır ki, bu müsbət fonda işəgötürən və işçi arasında əmək müqaviləsinin bağlanmaması, vergidən yayınmaq kimi neqativlər də yaşanır.

Yazı müəllifi kənd təsərrüfatı işlərində çalışan 10 minlərlə adamla əmək müqaviləsi bağlanmasını şübhə altına alaraq bunun səbəbini bu şəxslərin hüquqi savadsızlığı ilə izah etmək istəyir: "Maaşlarının bir qisminin rəsmiyyətdə gizlədilməsinə razılıq verənlər isə hansı imtiyazları itirdiklərini, gələcək təqaüd təminatlarına, xəstəliklə bağlı bülletenə çıxarkən büdcələrinə necə zərbə vurduqlarını anlamırlar".

Müəllif deyir ki, vətəndaşların əmək hüquqlarının qorunması, işçilərin maddi, sosial tələbatlarının ödənilməsi və layiqli həyat səviyyələrinin təmin edilməsi ölkədə həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasətin prioritet istiqamətidir.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı İlham Əliyevin 2017-ci ilin martında imzaladığı "Azərbaycan Respublikasında əmək münasibətlərinin tənzimlənməsinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında" sərəncamı məhz bu problemləri əhatə edir.

Müəllif deyir ki, sərəncamın əsas tələblərindən biri ölkədə işçilərin sosial müdafiəsinin daha da gücləndirilməsi, işəgötürən-işçi münasibətlərinin rəsmiləşdirilməsidir.

Yazı müəllifinə görə, işçi ilə işəgötürən arasında ziddiyyətlərin aradan qaldırlması o qədər də asan deyil, çünki dövlət səviyyəsində biznesə yardım məqsədilə vergidən savayı hər cür yoxlamaların müddəti bir daha uzadılıb, bu məqsədlə yoxlamalar aparmaq üçün hansısa müəssisənin qapısını döymək çətinləşib.

Müəllif deyir ki, son vaxtlar bu istiqamətdə atılan addımlar, o cümlədən oktyabrın 12-də Nazirlər Kabinetində Əmək münasibətlərinin tənzimlənməsi və koordinasiyası komissiyasının iclasının keçirilməsi işlərin sürətlənməsindən xəbər verir.

Bankların dərdi var, banklar xəstədir...

"Novoye Vremya" qəzetində "Bank sektoru idarəetməni itirir?" sərlövhəli

(http://novoye-vremya.com/w113845/.../#.WireTUpl_IU) məqalə oxumaq olar.

Ölkənin bank sistemindəki vəziyyəti təhlil edən müəllif deyir ki, Azərbaycanda bank böhranı sistemli hala keçib və bu günlərdə bəzi bankların xarici valyuta əmanətləri üzrə faizləri azaltması isə bütün bank sisteminin imicinə zərbə olub: "Bankirlərin belə düşünülməmiş siyasətləri isə bu il noyabrın 1-nə banklara əmanət qoyulmasının 2,3 faiz azalaraq, hesabat dövründə 7 milyard. 280,1 milyon manat təşkil etməsinə gətirib çıxarıb".

Müəllif bu göstəricini Mərkəzi Bank da daxil olmaqla, banklara etimadın enməsinə nümunə, müvəqqəti maliyyə mənfəəti naminə bütün bank strukturlarının kapitallaşmasının zərbə altına qoyulması adlandırır.

Müəllif vurğulayır ki, əhalinin kreditləşməsinin azalması da sirr deyil və bu halda bank sisteminin bankları böhrandan çıxarmaq üçün necə pul qazanacaqları məlum deyil və bu, Azərbaycanın bank sistemində böhranın sistemli olmasının daha bir göstəricisidir: "Bu il noyabrın 1-nə bankların iqtisadiyyata kredit qoyuluşu 11 milyard. 731,9 milyon manat olub. Oktyabr ayında kredit qoyuluşu 253 milyon manat və ya 2,12% azalıb. 2016-cı ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2017-ci ildə bu azalma 23,6% və ya 3 milyard 614,8 milyon manat deməkdir".

Bankların indiki halda "güc-bəla" ilə mövcud olduqlarını deyən müəllif əlavə edir ki, buna görə də iqtisadiyyatın kreditləşməsini artırmalarını gözləməyə də dəyməz.

Bank sisteminin bu vəziyyətə düşməsinə gəlincə isə, müəllif deyir ki, yüksək fazilər 10 illərlə banklara irihəcmli xeyirlər gətirib, amma indi bütün bankların "baş bəlası"na dönən "problemli kreditlər" də bu yüksək faizlə verilən kreditlərin nəticəsidir: "Bu il noyabrın 1-nə vaxtı keçmiş kreditlərin ümumi həcmi 1889,6 milyon manatdır, aylıq müqayisədə bu kateqoriya kreditlərin həcmi 32,5 milyon manat və ya 1,75%, illik hesablamada isə ilin əvvəlindəki 417 milyon manatdan və ya 28,3%-dən indiki 514 milyon manata və ya 37,4%-ə yüksəlib və ümumi kredit portfelinin 15,55%-ni təşkil edir".

Müəllif deyir ki, belə yüksək artım sürətilə vaxtı keçmiş kreditlər tezliklə 2 milyard manata çatacaq və bu da bank sisteminin fəaliyyətinin özbaşına buraxılması təəssüratı yaradır: "Bunu bank sisteminin düşdüyü vəziyyət də göstərir, pisləşmə bütün bank sistemində müşahidə edilir, bu sahənin sağlamlaşdırılması istiqamətində hər hansı fəaliyyət gözə dəymir. Bu halda isə beynəlxalq kreditorların bank sisteminə sərmayə qoya bilməsi inandırıcı deyil".

Müəllifə görə, burada dövlət də riskə gedə bilmir, belə ki, 10-larla bank var ki, "partlamağa" hazırdır.

Yazı müəllifi hesab edir ki, iqtisadi islahatlar olmadan bankların problemlərini həll edəcək islahat da ola bilməz və hökumət bunu görməlidir.

Böyüklərin hüququ yoxdur, qaldı ki uşaqların...

"Azadliqinfo.az" saytında isə diqqəti "Gender bərabərliyi, yoxsa korrupsiya?" (https://www.azadliq.info/208433.html) sərlövhəli məqalə cəlb edir.

Müəllif deyir ki, rəsmi Bakı təmsilçiləri yerli və beynəlxalq səviyyələrdə yalan danışmaqda davam edirlər və səbəb də hakimiyyətin yaratdığı "ənənə"dir.

"Azərbaycan hakimiyyəti bir "ənənə" yaradıb və rejimin qazanından qidalananlar bu "ənənə"nin alovlu təbliğatçısına çevriliblər. Bu ənənə yalanla bağlıdır. Artıq yalan danışmaq, tənəzzülü tərəqqi kimi təqdim etmək adi hala çevrilib və kompleks yaratmır".

Müəllif bu yalan seriyasına Azərbaycanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin üzvü, qurumun miqrasiya, qaçqınlar və məcburi köçkünlər üzrə komitəsinin sədri Sahibə Qafarovanın Parisdə təşkilatın gender bərabərliyi və qeyri-diskriminasiya komitəsinin iclasındakı çıxışını nümunə göstərir.

Məqalədə deyilir ki, S. Qafarova da digər həmkarları kimi Azərbaycanda uğurlu işlərdən söhbət açıb, uşqlara diqqət və qayğının, gender bərabərliyinin təmin olunduğunu bildirib.

Müəllifsə xatırladır ki, Azərbaycanda əhalinin əsas sosial- demoqrafik qrupları üzrə yaşayış minimumunun ölçüsü əmək qabiliyyətli əhali üçün 183 maant, pensiyaçılar üçün 144 manat, uşaqlar üçün 154 manat təşkil edəcək.

"Vətəndaşın qəpik-quruşla sınağa çəkildiyi, qanunların kağız parçasına çevrildiyi, vətəndaşın səsinin saxtalaşdırıldığı ölkədə hansı inkişafdan, azadlıqdan, gender bərabərliyindən danışmaq olar?".

Uşaqlara qayğıya gəlincə isə, müəlif deyir ki, Azərbaycan bu sahədə qonşu ölkələrdən də geri qalır. "Uşaqpulu" ləğv olunub, dünyaya uşaq gətirmək 1000-1500 manat vəsait tələb edir, hər il statistik rəqəmlər boşanmaların artdığını və nikaha girənlərin sayının azaldığını göstərir və.s".

Müəllif vurğulayır ki, ölkədə məcburi müalicəyə ehtiyacı olan 100-lərlə uşaqlar var, amma hökumət mənasız yarışlara milyardlar xərclədiyi halda, uşaqların müdafiəsinə diqqət ayırmır.

Müəllif 2.5 milyon nəfərin kredit bataqlığında çabaladağı ölkədə sosial müdafiədən, diqqət və qayğıdan danışmağın mümkün olmadığını deyir: "Məmurların milyarderə çevrildiyini, minimum əməkhaqqının 68 dollar olduğunu, hakimiyyətin korrupsiya çempionluğunu, 10-larla insanın şərlənərək həbsə atıldığını bütün dünya bilir. Ona görə də beynəlxalq tribunalardan qulağa xoş gələn fikirlər səsləndirməklə, hökumət özünü daha da gülünc vəziyyətə qoyur".

Müəlifə görə, deputat Azərbaycanın gender bərabərliyi təcrübəsindən yox, korrupsiya, saxtakarlıq sahəsindəki təcrübəsindən danışsaydı, daha məqsədəuyğun olardı, çünki, Azərbaycan hökuməti yalnız bu sahə üzrə ixtisaslaşıb.--0--